چرا سریال‌های کمدی تلویزیونی مثل «نون. خ» یا «زیرخاکی» امسال موفق نبودند و نتوانستند تماشاگرانش را بخندانند؟ جدا از فیلمنامه ضعیف این آثار که در همه نقدهابه آن پرداخته شده، علت ماهوی و بنیادین ضعف این سریال‌ها را باید در نگاه‌شان به پدیده خنده جست‌وجو کرد.

زیرخاکی

همشهری آنلاین: حتما برای‌تان پیش آمده که در محفل و مجلسی جدی ـــ و حتی بگذارید بگوییم عبوس ـــ حاضر باشید که به هر دلیلی نباید بخندید؛ یعنی در آنجا خندیدن از نظر اخلاقی، عملی نادرست تلقی می‌شده است اما ناگهان خنده به زیر پوست‌تان خزیده و عضلات صورت‌تان را چنان به هر سو کشیده که چاره‌ای جز خندیدن نداشته‌اید. به‌ احتمال زیاد در این وضعیت سعی کرده‌اید با پرت‌کردن فکرتان از موضوعی که شما را به خنده می‌اندازد یا با فشار زبان به سقف دهان‌تان یا مَکِش قشر درونی چپ و راست لپ‌تان یا با منقبض کردن عضلات صورت‌تان‌ جلوی خنده‌تان را بگیرید. بماند که در چنین موقعیتی چهره آدم چقدر خنده‌دار و مسخره می‌شود و حتی ممکن است به سوءتفاهم بیشتری دامن بزند. خندیدن خصلتی انسانی است و نمی‌توان کسی را به دلیل خندیدن سرزنش کرد. خنده را می‌توان مثل سلاحی شخصی یا رویکردی فردی در مقابله با مشکلات به‌کار گرفت اما پرواضح است که هر موضوعی مسبب خنده نمی‌شود. این نکته‌ای است که فیلمنامه‌نویسان سریال‌ها و فیلم‌های ایرانی از آن غافل‌اند.

چرا دیگر از دیدن سریال‌های «نون. خ» و «زیرخاکی» نمی خندیم

آنری برگسون (متولد ۱۸ اکتبر ۱۸۵۹ ـ درگذشته ۴ ژانویه سال ۱۹۴۱)، فیلسوف نامدار فرانسوی، رساله‌ای موجز و مختصر در باب خنده دارد که به فارسی هم ترجمه شده است. برگسون در این اثر کم‌حجم اما بدیع و عمیق، سه خصلت اصلی برای خنده برمی‌شمرد. اول اینکه خنده خصلتی انسانی است. اگر شیء یا حیوانی و به‌طور کلی هر پدیده‌ای انسان را به خندیدن وادارد، به اعتقاد برگسون، به دلیل رفتار یا حالت انسانی آن است. از این منظر، انسان صرفا جانداری نیست که می‌خندد بلکه جانداری است که می‌خنداند و اگر ما به چیزی (اعم از جاندار یا غیرجاندار) می‌خندیم، حتما به سبب شباهتش به انسان یا تأثیر انسان بر آن است. ویژگی دومی که برگسون، آن را با خنده ملازم می‌داند، بی‌احساسی است. منظور برگسون از بی‌احساسی، متاثر نشدن است؛ نوعی برخورد عاری از احساس و از سر شعور و منطق برای خندیدن به موضوعی لازم است. اگر ما از زمین‌خوردن چاپلین یا سقوط باستر کیتون متاثر شویم، توانایی خندیدن به موقعیت آنها را از دست می‌دهیم؛ پس برخورد سرد و منطقی با پدیده‌ای احساسی و غیرمنطقی است که ما را به خنده می‌اندازد. نکته سوم، مسری‌بودن خنده است. برگسون برای خنده، نقشی اجتماعی قائل است و معتقد است که خنده به نوعی تفاهم و اشتراک نیاز دارد. در واقع خنده به درک متقابلی نیاز دارد تا گروهی از افراد را درگیر کند. از دید برگسون، خنده حاصل غفلت است و نوعی مجازات اجتماعی برای شخصِ غافل محسوب می‌شود. کسی که به هر دلیلی در اجتماع، موجبات خنده دیگران را فراهم می‌سازد، غفلتی کرده که او را از وضعی طبیعی که مورد پذیرش اجتماع است خارج کرده و به موضوع خنده سایرین بدل کرده است.

جدا از آشنایی با تکنیک‌های فیلمنامه‌نویسی و نگارش سریال‌های تلویزیونی، توجه به این ۳ خصلت خنده در نگارش یک فیلمنامه موفق برای سینما یا تلویزیون بسیار مهم است. نویسنده‌ای که هیچ تلقی‌ای از این خصلت‌ها ندارد مدام دست به دامن کلیشه‌ها برای خنداندن مخاطب می‌شود و در آخر هم ناکام می‌ماند. بخشی از علت شکست دو سریال کمدی نوروز و ماه رمضان امسال را باید در این ناآشنایی جست‌وجو کرد.

کد خبر 846940
منبع: همشهری آنلاین

برچسب‌ها

پر بیننده‌ترین اخبار رادیو و تلویزیون

دیدگاه خوانندگان امروز

پر بیننده‌ترین خبر امروز

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha

نظرات

  • نظرات منتشر شده: 12
  • نظرات در صف انتشار: 0
  • نظرات غیرقابل انتشار: 3
  • IQ ۱۵:۴۶ - ۱۴۰۳/۰۲/۰۵
    15 18
    نون خ فقط فصل یک جالب بود اینها اومدن از پایتخت تقلید کردن غافل از اینکه پایتخت برای هر فصل ش ایده و برنامه متنوع داشت برای بیننده هر چند اون هم اینقدر پشت سر هم ساختن شد یک سریال بی محتوا در فصل ششم توهین مسخره کردن هم که مخاطب رو به خنده نمی اندازه خانه به دوش و متهم گریخت هنوز جالبه ولی فکر می‌کنید بعد از بیست سال دیگه کسی نگاه کنه نون خ و زیر خاکی رو
  • IR ۱۳:۳۷ - ۱۴۰۳/۰۲/۰۶
    16 6
    نون خ فصل 5 بسیار جذاب و قابل پیگیری است. خدا قوت به کل تیمشان
  • علیرضا IR ۱۴:۴۱ - ۱۴۰۳/۰۲/۰۶
    17 8
    من که از دین نون خ خیلی لذت میبرم،شما اگه نمی‌خندی حتما مشکل روحی روانی داری.دکتر لازم هستی
  • GB ۰۱:۴۱ - ۱۴۰۳/۰۲/۰۷
    17 4
    شایدم چون کسی صداوسیما نگاه نمیکنه.
  • IR ۰۱:۳۴ - ۱۴۰۳/۰۲/۰۸
    9 12
    از اولشم خنده دار نبودن
  • اشنا IR ۱۳:۰۶ - ۱۴۰۳/۰۲/۰۸
    9 11
    طبیعیه بتدریج خلاقیت ته می کشه شخصیتها ،دیلوگ ها صحنه هاتکراری میشه کم کم مردم حدث می زنندقرارچه کسی چه دیالوگی بگه عوامل فیلم وصداسیما بایدقبل ازبستن قراردادهای سنگین وحیف ومیل فیلم نامه راببینندوکارشناسی کنندزورکی که نمی شودمردم راپای تلویزیون اورد!
  • هیچکس . IR ۱۳:۴۱ - ۱۴۰۳/۰۲/۰۸
    6 13
    واقعاً این دو سریال زیرخاکی و نون خ واقعاً دیگه مزخرف شده اند متنها و کارگردانی بسیار ضعیف کسل کننده و بی مزه شده اند حالمون بد می کنن قبلاً قوی و خوب بود ولی مجموعه جدیدشان واقعا مزخرفه و دیگه جذاب نیستند بهتره پایانش رو اعلام کنید خسته کننده و کسب کننده شدند جاشون سریالهای جذاب دلنشین خوب عالی خارجی ایرانی اجرا کنید پرونده نون خ و زیرخاکی رو ببندید مزخرف شده مسخره و جلف شده دیگه خنده دار و با نشاط و جذاب نیستند کاملا مشخصه که به زور دارن این دو سریال رو می سازند . افتااااااااااااااااااااااااااااااااااااد حالا برو دو تا روشن شید .
  • بختیاری IR ۲۳:۱۸ - ۱۴۰۳/۰۲/۰۸
    13 8
    واقعا دم آقای سعید اقا خانی گرم شبها خانواده ما رو دور هم جمع کرد وپای تلوزیون نشاند...خدا قوتی داره...کلی خندیدم ولذت بردیم...
  • IR ۰۸:۵۵ - ۱۴۰۳/۰۲/۱۰
    5 2
    تو سریال زیرخاکی دو نفر بازیگر اصلی اونقدر با حرص با هم صحبت میکنن که از وسطای سریال من دیگه نگاه نکردم مثلا طنزه.یاد لیسانسه ها و متهم گریخت بخیر که صد بار ببینی باز میخندی
  • علیرضا IR ۰۵:۴۲ - ۱۴۰۳/۰۲/۱۱
    6 1
    معمولا در کشور ما سریالهای که در ابتدا ساخته می شود هم فیلمنامه ی خوبی دارد و هم برای عموم تازه میباشد که همین امر باعث جلب مردم میگردد اما وقتی که این برنامه ها به قسمت های دوم و سوم میرسد دیگر آن حذابیت قبل را ندارد و همچنین صدا و سیما برنانه ای دیگر ندارد و مردم بالاجبار میبایست تحمل کنند و ببینند و البته این موضوع نه تنها برای سریالهای ایرانی میباشد بلکه سریال های بی مزه کره ای را هم شامل می شود
  • مرتضی IR ۱۰:۴۵ - ۱۴۰۳/۰۲/۱۱
    5 2
    باسریال ن خ هم خندیدم وهم تأسف خوردیم بیشتر از این جائی برای مانورندارد
  • رضا IR ۱۰:۴۸ - ۱۴۰۳/۰۲/۱۲
    1 0
    سریال خوبیه به موضوع های اجتماعی پرداخته وطنز هم داره دم هنرمند مردمی سعید خان اقاخانی گرم