همشهری آنلاین: گرچه اکثر مطالبى که رسانه‌‌ها در مورد پژوهش‌هاى پزشکى در اختیار شما مى‌گذارند، براساس تحقیقاتى است که در نشریات معتبر به چاپ رسیده است، برخى از هیجان انگیزترین پژوهش‌ها در کنفرانس‌هاى پزشکى مورد بحث قرار مى‌گیرند، یعنى در جاهایى که پژوهشگران ایده‌هاى مقدماتى و هنوز کاملاً بررسى‌نشده خود را با دیگران در میان مى‌گذارند.

این ایده‌هاى جدید ممکن است در آینده فرد را مستحق دریافت جایزه نوبل کند یا اینکه کاملاً غلط از آب دربیاید.

روزنامه نگاران معمولاً براى كسب اخبار جالب و به دست آوردن امكان گزارش پيشرفت‌هاى جديد در پزشكى به اين كنفرانس‌ها مى‌روند. اما يك بررسى جديد نشان مى‌دهد كه رسانه‌ها اغلب حقايق اصلى را در گزارش‌های خود از این كنفرانس‌ها حذف مى‌كنند.

ليزا شوارتز استاديار دانشكده پزشكى دارت‌موث در ماساچوست آمریکا مى‌گويد: "اجلاس‌هاى علمى گردهمايى مهمى براى پژوهشگران هستند كه آنها در آن نظرات‌شان را مبادله و تحقيقات در حال انجامشان را مطرح مى‌كنند. اما بيشتر كارهايى كه در اين كنفرانس‌ها عرضه مى‌شوند كامل نيستند و هنوز نمى توان آنها را منتشر كرد.»

"اين تحقيقات هنوز مورد بازبينى متخصصان ديگر قرار نگرفته‌اند و يافته‌هاى آنها ممكن است تا زمانى كه گزارش نهايى آنها در يك‌ نشريه ‌پزشكى‌منتشر‌‌شود، ‌به ميزان زيادى تغيير كند." و شاید اصلا منتشر نشوند.

  • نارسایی‌‌ها

دكتر شوارتز در یک مصاحبه اینترنتی اشاره کرد که چگونه اغلب روزنامه‌نگاران اين مسئله را از پيش مى‌دانند که "تحقيقات ارائه‌شده در كنفرانس‌ها اغلب با اطلاعات پس‌زمينه‌اى كافى- مثلاً رونوشتى از مقاله اصلى علمى- ارائه نمى‌شوند و از طرف ديگر نويسندگان تحت فشار شديدى قرار دارند كه به سرعت يافته‌هاى پژوهشى را گزارش كنند."

شوارتز و همكارش استيون ولوشين با تجزيه و تحليل گزارش‌هاى روزنامه‌ها، راديو و تلويزيون در مورد پژوهش‌ها از ۵ اجلاس عمده علمى به اين يافته ها رسيدند:

- تنها ۲ گزارش از ۱۷۵ گزارش در مورد تحقيقات منتشر نشده يادآور شده بودند كه آن تحقيق انتشار نيافته است.

- يك سوم گزارش‌هاى خبرنگاران به اين مسئله اشاره نكرده بودند كه در تحقيق مربوط چند نفر فرد آزمودنى مورد بررسى قرار گرفته‌اند. نتايج تحقيقات پزشكى كه بر روى تعداد معدودى از افراد انجام مى شوند ممكن است بعدها با تحقيقات بزرگتر رد شود.

- ۴۰درصد گزارش‌هاى خبرى نتيجه پژوهش پزشكى را به صورت كمى بيان نكرده بودند.

- تنها يك هفدهم گزارش‌هاى خبرى در مورد تحقيقات پزشكى بر روى حيوانات ذكر كرده‌ بودند كه نتايج اين تحقيقات ممكن است لزوماً درباره انسان‌ها صادق نباشد.

ولوشين مى‌گويد:"اگر روزنامه نگاران در گزارش هايشان حقايق اصلى پژوهش‌هاى پزشكى و محدوديت‌هاى آنها را بيان نكنند، ممكن است عموم مردم درباره معنا، اهميت و اعتبار پژوهش‌هاى پزشكى گمراه شوند."

  • سایر خطرات

البته حتى پژوهش‌هاى علمى كه در نشريات معتبر پزشكى به چاپ مى‌رسند ممكن است گاهى اشتباه از آب درآيند.

نمونه شاخص چنين وضعى سال گذشته هنگامى رخ داد كه دانشمند كره اى هوانگ وو-سوك مدعى شد كه سلول‌هاى بنيادى جنينى انسان را كلون سازى (شبيه سازى) كرده‌است. ين پيشرفت علمى در ژورنال ساینس (Science) يكى از معتبرترين نشريات علمى جهان به چاپ رسيد. اما بعد معلوم شد كه اين دانشمند درباره كل قضيه دروغ گفته است و حتى پژوهشگران همكار او در اين پروژه نمى دانستند كه نتايج اعلام شده تقلبى هستند.

اما در مجموع خبرنگاران فرصت بهتری دارند تا پژوهش‌هاى علمى كه در نشريات معتبر به چاپ رسيده‌اند و مورد بازبينى کارشناسان مستقل  (peer-review) قرار گرفته‌اند، گزارش کنند.

با اين حال هنوز همه پژوهش‌هايى كه نتايج آنها در رسانه‌ها مطرح‌ مى‌شود، لزوماً به كاربردهايى كه دانشمندان پيش‌بينى مى‌كنند منجر نمى‌شوند.

براى مثال پژوهش‌هايى كه در مورد به تاخير انداختن پيرى بر روى موش‌ها و كرم‌ها انجام مى‌شود، ممكن است نويدبخش باشند، اما لزوماً به معناى آن نيستند كه مطابق ادعاى چند دانشمند انسان‌ها خواهند توانست به زودى بر پيرى فائق آيند و قرن‌ها زندگى كنند.

يك بررسى در سال گذشته نشان داد كه از ۴۵ تحقيق پزشكى كه در رسانه‌ها به ميزان زياد به آنها استناد شده و در نشريات عمده پزشكى به چاپ رسيده‌اند، نتايج هفت مورد آنها با تحقيقات بعدى نقض شده‌اند.

دكتر شوارتز توصيه مى‌كند كه خوانندگان با اخبار پزشكى با شك و ترديد قابل ملاحظه‌اى برخورد كنند.

نوشته:رابرت روی بریت

(سردبیر اجرایی سایت لایوساینس)

ترجمه: علی ملائکه

LiveScience

کد خبر 295501

برچسب‌ها

پر بیننده‌ترین اخبار رسانه و روزنامه‌نگاری

دیدگاه خوانندگان امروز

پر بیننده‌ترین خبر امروز

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha