در بانک ژنتیک برای مشخص کردن هویت ژنتیک افراد و ورود آنها کیت‌های خاصی نیاز است که هزینه‌بر است اما با امکانات موجود این آمادگی را داریم اقشاری که ثبت هویت ژنتیک آنها ضرورت دارد وارد این بانک کنیم. اولین گروهی که در اولویت ورود اطلاعات به بانک ژنتیک هستند افراد جرم‌ساز هستند، به‌طوری که افرادی که مرتکب جرم می‌شوند و تبهکارند اگر اطلاعات ژنتیک این افراد را داشته باشیم کمک می‌کند تا آنان را راحت‌تر شناسایی کنیم چراکه وقتی مجرم احساس کند که با ثبت اطلاعات ممکن است گیر بیفتد از ارتکاب جرم مجدد جلوگیری می‌کند. گروه دوم افراد آسیب‌پذیرتر هستند که در معرض خطر قرار دارند؛ نیروهای انتظامی، نظامی، امنیتی، مسئولان و خبرنگاران در این دسته قرار دارند که باید اطلاعات ژنتیک‌شان موجود باشد تا در تشخیص هویت آنها دچار مشکل نشویم.
ثبت اطلاعات بیولوژیکی
همه افراد همانند کدملی، صاحب «بارکد» ژنتیک که تعیین‌کننده هویت ژنتیک هر فرد است، می‌شوند. دکتر محمود تولایی، رئیس پژوهشکده فناوری‌های نوین زیستی دانشگاه علوم‌پزشکی بقیه‌الله، پیش از این به همشهری گفته بود: این بارکد ژنتیک به ما امکان می‌دهد در حوادثی که پیکر فرد، قابل شناسایی نیست تنها با استفاده از یک تار مو یا در حد میلی‌متر از بافت بدن و یا اندکی از مایعات بیولوژیکی بدن فرد به شناسایی قطعی وی بپردازیم.
به گفته وی با توجه به اینکه ایران جزو کشورهایی است که از عوارض طبیعی مانند سیل و زلزله برخوردار است، برای پیشگیری از اینکه در حوادث آینده، افراد پس از جان باختن گمنام و ناشناخته باقی بمانند، سعی شده است تا این دانش و قابلیت به کشور معرفی شود.در این طرح فعلا اولویت با گروه‌ها و مشاغل پرخطر مثل خلبانان، خبرنگاران و آتش‌نشانان است که اگر سازمان‌های مربوطه قراردادهای لازم را عقد کرده باشند به آنها تعلق می‌گیرد در غیراین‌صورت افراد بنا به میل شخصی خود مثلا درصورت ارائه به دادگاه می‌توانند با پرداخت هزینه‌های آن، این کار را انجام دهند.
انجام این کار به دلیل گران بودن کیت‌های آزمایشگاهی بسیار پرهزینه است و استفاده از این فناوری می‌تواند مانع بسیاری از سودجویی‌ها و خلاف‌ها شود؛ به‌طور مثال فردی که بیمه عمر است برای اینکه مورد سوءاستفاده قرار نگیرد، نمونه دی‌ان‌ای او در سازمان بیمه‌ای جهت مطابقت قرار داده می‌شود.
البته این قابلیت در حوزه‌هایی مانند تعیین ابویت، تشخیص مجرم و ردیابی لکه‌های خون برای شناسایی افراد مجرم در دنیا در حال اجراست و طی چند سال گذشته در کشور ما نیز استفاده شده اما برای نخستین بار است که به شکل انبوه از مجموعه اطلاعات ژنتیک بارکد تهیه‌شده است که ترجمه اطلاعات آن می‌تواند تصویر اختصاصی برای هر فرد را تشخیص دهد.
اطلاعات ژنتیک استفاده از اطلاعات ژنتیک موجود در یک سلول و پی‌بردن به هویت ژنتیک آن در واقع نوعی انگشت نگاری از دی‌ان‌ای است.
این روش کارایی‌های مختلفی در زندگی بشر دارد که یکی از مهم‌ترین آنها شناسایی قربانیان حوادث مختلف از جمله سقوط هواپیما، آتش‌سوزی‌ها و تصادفات شدید است. اثر انگشت ژنتیک به این معنی است که با استفاده از سلول‌هایی از بدن انسان، اعم از پوست، مو، استخوان یا ارگان‌های دیگر، مولکول‌های دی‌ان‌ای فرد استخراج می‌شود و می‌توان هویت ژنتیک او را شناسایی کرد و با بررسی همان نواحی تکراری که در دی‌ان‌ای افراد مختلف متفاوت است، به تفاوت‌های انسان‌ها با یکدیگر پی برد.
در این روش با استفاده از کوچک‌ترین اثر باقیمانده از مجرم، دی‌ان‌ای فرد استخراج می‌شود. ذره‌ای از بزاق، ناخن، مو و حتی ته سیگار بر جای‌مانده از فرد که اثری از سلول‌های او روی آن باقی می‌ماند، برای متخصص جهت تشخیص هویت کفایت می‌کند.
در اینگونه موارد اگر یک بانک اطلاعاتی باشد که اطلاعات ژنتیک تمامی مجرمین در آن ثبت شود و به عبارتی پروفایل ژنتیک آنها تهیه شده باشد با مقایسه اطلاعات به دست آمده سرعت عمل تشخیص مجرمین بالا می‌رود. استفاده از روش تعیین هویت ژنتیک افراد در مسائل بیولوژیکی، تکامل و مهاجرت‌های ژنتیک در عرصه‌های جغرافیایی مطرح می‌شود.
در بسیاری موارد مجرمین عمدا برای از بین بردن امکان ردیابی، اثر انگشت خود روی آلات و ابزار جرم را از بین می‌بردند. در اینگونه موارد که شواهد ظاهری به‌طور کامل از بین رفته باشد توجه به ویژگی‌های ژنتیک فرد بسیار حائز اهمیت است.
افرادی چون خلبانان، نیروهای مسلح، ملوانان و افراد دیگری که در مشاغل پرخطر شاغل هستند، جزو گروه‌های هدف به‌شمار می‌روند و با اجرای کامل این طرح و ایجاد بانک اطلاعات ژنتیک، امکان تشخیص هویت آنها که در معرض سوانح و خطراتی چون سقوط هواپیما، آتش‌سوزی، انفجار، زلزله و سیل قرار دارند به سهولت فراهم می‌شود.
درصورت تهیه کارت‌های ژنتیک با داشتن بارکد ژنتیک افراد در بانک، می‌توان با استفاده از یک تار مو، یک قطره خون یا چند میلی‌متر مربع از بافت بدن فرد که پس از حوادث ناگوار در محل باقی می‌ماند اطلاعات ژنتیک وی را استخراج و هویت او را شناسایی کرد.
پس از یافته شدن این پیکرها، قطعه کوچکی از استخوان جدا شده و مارکر ژنتیک آنها بانمونه خون خویشاوندان آنان تطبیق داده می‌شود. از آنجا که خصوصیات ژنتیک فرد در تک‌تک سلول‌هایش وجود دارد، استفاده از این شیوه به پژوهشگران این امکان را می‌دهد که با دراختیار داشتن یک قطعه مو، یک قطره خون، یک قطعه استخوان یا حتی آثار بزاق دهان یک فرد نسبت به شناسایی او اقدام کنند.
