از امیرالمؤمنین صلوات‌الله‌علیه منقول است که حضرت فرمودند: بپرهیز از اینکه با دشمنان خدا رابطۀ دوستی برقرار کنی یا اینکه دوستی خود را برای غیر دوستان خدا خالص کنی! پس به‌راستی که انسان در روز قیامت با همان کسانی محشور می‌شود که با آنان دوست بوده است.
شرح حدیث: «اِیّاکَ اَنْ تُحِبَّ اَعْداءَ‌الله» بپرهیز از اینکه با «دشمنان خدا» رابطه دوستی برقرار کنی! این مطلب با روابط ظاهری اشتباه نشود، چرا که در این روایت به رابطه قلبی اشاره دارد نه رابطه ظاهری؛ مثل کاسبی که همه‌جور مشتری پیش او می‌آید و او جنسش را به همه می‌فروشد. آنچه مهم است رابطه قلبی است. مقصود روایت این است که بپرهیز از اینکه با دشمنان خدا رابطه قلبی و محبّتی پیدا کنی.
«اَوْ تُصْفِی وُدَّکَ لِغَیْرِ اَوْلیاءِ‌الله»؛ و بپرهیز از اینکه دوستی‌ات را نسبت به «غیر اولیاء خدا» خالص کنی. با اولیاء خدا رابطۀ دوستی برقرار کن، آن هم رابطه‌ای خالص! که «تصفیه وُدّ» و رابطه خالص عبارت از رابطه‌ای است که هیچ شائبه‌ای از امور مادی در آن نباشد.
بعد حضرت علّتش را بیان می‌فرماید: «فَإِنَّ مَنْ اَحَبَّ قَوْماً حُشِرَ مَعَهُمْ»؛ جهتش این است که انسان در روز قیامت با همان گروهی که آنها را دوست دارد، محشور می‌شود. اگر آنها از دشمنان خدا باشند او با همانها محشور شده و اگر از اولیای خدا باشند، حشر او با اولیای خدا خواهد بود.
سر این مطلب این است که دوستی نسبت به اولیای خدا، دوستی نسبت به خودِ خداوند است. در زیارت جامعه کبیره داریم که «مَنْ اَحَبَّکُمْ فَقَدْ اَحَبَّ‌الله»؛ هرکه شما (اهل بیت) را دوست بدارد، پس خدا را دوست داشته است. از خدا تقاضا می‌کنیم که حشرمان با پیغمبر باشد (نه نعوذ بالله با امثال یزید بن معاویه و دنیاداران).
حضرت ابتدای روایت می‌گوید: از رابطۀ دوستی برقرار کردن با دشمنان خدا پرهیز کن! بعد می‌گوید: حالا که می‌خواهی رابطه دوستانه برقرار کنی، هرچند که با دشمنان خدا دوست نیستی اما مواظب باش که در دوستی‌ات فقط با دوستان خدا خلوص نیّت داشته باشی.
به این نکته نیز باید توجه داشت که ما نباید پیغمبر اکرم و اهل بیت صلوات‌الله علیهم‌اجمعین را برای دنیایمان دوست بداریم تا گره از کار دنیایی‌مان باز کنند؛ صفای در دوستی به این معناست که به خاطر دنیایمان نباشد. اگر دوستی خالصانه شد، در قیامت هم با پیغمبر و اهل بیت گرامیاش محشور می‌شویم؛ ان‌شاء‌الله.
پی‌نوشت:
1- غررالحکم، ص 204
