برای ریشه‌یابی علل افزایش قیمت‌ها در بورس کالا که وزیر صنعت، معدن و تجارت آن را عامل اصلی گران شدن کالاهای مصرفی عنوان کرده است، با سیدحسین هاشمی رئیس کمیسیون صنایع مجلس هشتم گفت‌وگو کردیم.
- چه عواملی را به‌عنوان علت اصلی گران شدن کالاها در بورس کالا می‌دانید؟
بورس کالا مواداولیه مانند محصولات پتروشیمی، آلومینیوم و فولاد را عرضه می‌کند. اما خریداران از این بازار عموما تولیدکننده واقعی نیستند. مواد پتروشیمی عرضه شده در این بازار مورد نیاز ده‌ها واحد تولیدی است که در زمان توزیع آن مشکلات بسیاری به‌وجود می‌آید. یکی از مهم‌ترین مشکلات این است که برخی صاحبان منابع مالی، مواد عرضه شده در این بازار را خریداری کرده و علاوه بر افزایش قیمت باعث بر هم خوردن نظم بازار می‌شوند. حال آنکه اساسا بورس کالا به این دلیل تشکیل شد که تولیدکننده بتواند راحت‌تر مواداولیه مورد نیاز خود را تأمین کند. اما شرایط فعلی به منزله درآمدن از چاله و افتادن به چاه شده است.
- برای حل این مشکل چه راهکاری پیشنهاد می‌کنید؟
به‌هرحال وزارت صنعت، معدن و تجارت باید یک چارچوب مشخصی را تدوین کند که براساس آن واحدهایی که به‌طور واقعی مصرف‌کننده هستند و از تولید آنها در شش ماه گذشته مشخص و معلوم است که مواداولیه را پس از دریافت به بازار آزاد وارد نمی‌کنند و آنها را در جهت فعالیت‌های تولیدی به‌کار می‌گیرند، مواد عرضه شده در بورس کالا را دریافت کنند. والا اگر همین روش فعلی باشد، مواداولیه در بورس کالا عرضه می‌شود و به‌طور طبیعی یک عده هم به‌عنوان خریدار موفق به دریافت کالاها می‌شوند. این امر در نهایت شرایطی را رقم می‌زند که امروز با آن مواجهیم و زمینه ساز افزایش قیمت کالاهای مصرفی شده است. همچنین بسیاری از تولیدکنندگان نیز با این وضعیت دچار مشکلات جدی شده‌اند. اگر امسال سال حمایت از تولید ملی، کار و سرمایه ایرانی است، باید تسهیل ارائه مواداولیه به بخش تولید به‌عنوان یکی از کارهای اساسی مورد توجه قرار گیرد.
- این راهکار یعنی شناسایی تولیدکنندگان واقعی از طریق چه ابزارها و روش‌هایی امکان‌پذیر است؟
البته این کار آسانی نیست که مواداولیه را دقیقا به سمت تولیدکنندگان واقعی هدایت کنیم. اما به‌هرحال تولیدکنندگان هم دارای صنف و تشکل هستند و این یک ابزار مناسب برای شناسایی آنهاست. از طرفی وزارت صنعت، معدن و تجارت باید هر کس را که در خرید مواداولیه برنده می‌شود موظف کند که این کالا را با یک سود منطقی در اختیار تولیدکننده قرار بدهد. این کار امکان‌پذیر است و اگر اراده وزارتخانه بر این باشد یقینا از عهده آن برمی‌آید. باید یک روش سیستماتیک بر مدیریت این چرخه حاکم شود و مواداولیه‌ای که در بورس کالا عرضه می‌شود را به‌دست تولیدکنندگان برساند.
- عدم‌عرضه هم مشکلاتی را در تأمین مواداولیه ایجاد کرده است.
بله، در حال حاضر عرضه به‌صورت منظم و پیوسته نیست و درست در زمان‌هایی صورت می‌گیرد که قیمت بالاست. طبیعی است که در چنین شرایطی قیمت‌ها هم بالا برود. حال آنکه وزارت صنعت، معدن و تجارت به راحتی می‌تواند در این زمینه نیز کنترل‌های لازم را داشته باشد.
