مواد لازم برای 6 نفر:
برنج مرغوب ایرانی: 250 گرم
آب: حدود 3 پیمانه
گلاب: یک دوم پیمانه
شکر: 160 گرم
شیر: 800 میلی لیتر
پودر هل: یک دوم قاشق مرباخوری
تخم خرفه و پودر دارچین برای تزیین
طرز تهیه:
* ابتدا برنج را 24 ساعت در آب خیس کنید. بعد آن را چند دور شسته و با 2 تا 3 قاشق غذاخوری گلاب در مخلوط کن بریزید. آن قدر با دستگاه برنج را بزنید تا حالت کش دار پیدا کند. نکته مهم در این مرحله این است که گلاب یا آب نباید به هیچ عنوان زیاد باشد چون حالت کش دار برنج از دست می‌رود.
* برنج زده شده را در ظرفی ریخته و کم کم آب به آن اضافه کنید تا مثل دوغ رقیق شود و با آب حل شود.
* این مایه‌ی رقیق را در یک پارچه حریر بسیار نازک یا توری پارچه ای با سوراخ‌های بسیار ریز و فشرده که کاسه ای زیر آن قرار داده‌اید بریزید. این کار را آهسته انجام دهید تا پارچه به درون کاسه سر نخورد. پارچه را از اطراف جمع کرده، با فشردن توری شیره برنج را بگیرید. این کار را 2 تا 3 بار انجام دهید تا مقدار بسیار کمی از نشاسته‌ی برنج باقی بماند. البته هر چقدر برنج شما زیادتر باشد تعداد دفعات انجام این کار نیز بیشتر طول خواهد کشید.
* شیره‌ی به دست آمده را در قابلمه ای ریخته و روی حرارت بسیار ملایم قرار دهید و مرتب با قاشق چوبی هم بزنید. به هیچ عنوان دست از هم زدن نکشید چرا که بلافاصله می‌بندد و گلوله می‌شود.
* بعد از 4 دقیقه که شیره‌ی برنج داغ شد، کم کم شیر را به آن اضافه کرده و به هم زدن ادامه دهید.
* بعد از 10 تا 15 دقیقه که بوی خامی برنج از بین رفت شکر و گلاب را هم بیفزایید و آن قدر فرنی را هم بزنید تا رویه‌ی آن شروع به چروک شدن کند و حباب‌های درشت بزند و غلیظ شود. در این مرحله پودر هل را هم اضافه کرده و چند دور هم بزنید.
* فرنی را از روی حرارت برداشته و سریع در ظرف‌های از پیش آماده شده بریزید و با تخم خرفه و دارچین تزیین نمایید.
نکته
١- این فرنی بعد از سرد شدن و داخل یخچال ماندن هم بسیار خوشمزه و لذیذ است و طعم آن اصلاً با فرنی تهیه شده با آرد برنج قابل مقایسه نیست.
2- شیر را به مقدار اضافه تر از آنچه که در دستور گفته شده کنار دست خود داشته باشید چون بنا به نوع برنج ممکن است شیر بیشتری احتیاج داشته باشید.
3- در شیوه سنتی بعد از هر بار گرفتن شیره‌ی برنج دوباره آن را در نمک یار با سنگ مخصوص می ساییدند تا دوباره کشدار شود. ولی به دلیل سخت و طولانی بودن این کار شما می‌توانید فقط همان بار اول آن را در مخلوط کن بزنید.
4- نمک یار سینی سفالی سنگینی است که برای ساییدن برنج، تهیه دلار و... در قدیم مورد استفاده قرار می‌گرفت.
5- سنگ نمک یار هم یک سنگ بزرگ تقریباً بیضی شکل است که با آن مواد را درون نمک یار می ساییدند.
6- برنج ساییده شده کش دار را فشکل می‌گویند.
7- فرنی فشکل فرنی مخصوص گیلان است که از شیره‌ی حاصل از برنج ساییده به دست می‌آید.
بخش تغذیه و آشپزی تبیان
