علی زرافشان معتقد است سال‌هاست آموزش و پرورش از بحث نقل و انتقال معلمان رنج می‌برد. در بخش استخدام‌ها نیز جنسیت و ترکیب مورد نیاز آموزش و پرورش لحاظ نمی‌شود که منجر به نابسامانی شده است. به‌گفته او در عین حال باید پذیرفت که بحث نیروی انسانی در آموزش و پرورش؛ بحثی نیست که بتوان یک‌شبه برای آن برنامه‌ریزی کرد و یا در کوتاه‌مدت نتیجه برنامه‌ریزی‌ها را دید.
نابسامانی نیرو معضل دائمی
آموزش و پرورش سالیان درازی است که با مشکل ساماندهی نیروی انسانی روبه‌روست. علی‌احمدی، دومین وزیر آموزش و پرورش دولت نهم معتقد بود این وزارتخانه بیش از اندازه فربه شده است و از توزیع نامتوازن نیروی انسانی رنج می‌برد.
او آذر87 با دیدگاه سبکبال‌سازی آموزش و پرورش قانون بازنشستگیپیشازموعد را با پیش‌بینی خروج 70هزار فرهنگی از آموزش و پرورش آغاز کرد.
براساس دستورالعمل بازنشستگی پیش‌ازموعد فرهنگیان، کارکنان مرد با دست‌کم حداقل ۲۵ سال سابقه خدمت قابل‌قبول بدون شرط سنی و بنا به درخواست کتبی و موافقت اداره محل خدمت و البته با استفاده از ۵ سال سنوات ارفاقی، بازنشسته پیش‌ازموعد می‌شدند. کارکنان خانم نیز با داشتن دست‌کم۲۰ سال سابقه خدمت و با احتساب ۲۵ سال سابقه خدمت می‌توانستند از تسهیلات بازنشستگی پیش از موعد استفاده کنند.
هدف بازنشستگی پیش از موعد
هدف مجریان قانون بازنشستگیپیشازموعد این بود که نیروهای بی‌انگیزه و مازاد در مناطق پرتراکم شهری درصورت تمایل بازنشسته شوند. اما اجرای نادرست قانون باعث کاهش کیفیت آموزشی شد. از سوی دیگر گفته شده بود قانون بازنشستگی پیش‌ازموعد تنها در کلانشهرها و شهرهای بزرگ اجرا می‌شود تا از تعداد معلمان مازاد کاسته شود.
برخلاف انتظار مسئولان حدود 104هزار نفر از فرهنگیان و معلمان به‌صورت داوطلبانه از این قانون استفاده کرده و خود را بازنشسته کردند. اجرای طرح بازنشستگی پیش‌ازموعد در آموزش و پرورش نه‌تنها منجر به کاهش مشکلات آموزش و پرورش ازجمله نیروهای مازاد نشد بلکه معضل کمبود معلم را تشدید کرد.
خروج این تعداد نیروی مجرب و دارای تحصیلات دانشگاهی در آن برهه از زمان ضربه‌‌ای بر پیکره آموزش و پرورش وارد کرد. بسیاری از کلاس‌ها بدون معلم ماندند و آموزش و پرورش برای جبران کمبود معلم مجبور شد هزاران‌نفر از نیروهای شرکتی را جذب و بدون طی آموزش‌های لازم سرکلاس درس بفرستد. افزون بر آن بازنشسته‌ها دعوت به‌کار شدند.
خروج نیروهای مجرب و متخصص آموزش و پرورش از چرخه تدریس در مدارس گریبان دولت دهم را گرفت. حاجی‌بابایی که تازه به‌عنوان وزیر آموزش و پرورش کارش را شروع کرده بود شدیدا از اجرای این طرح انتقاد و آن را متوقف و مشمولان این طرح را به فرهنگیان مبتلا به بیمارهای صعب‌العلاج محدود کرد. البته در دوره مدیریت حاجی‌بابایی نیز برای تأمین معلم پایه ششم ابتدایی، معلمان دوره راهنمایی به شرط تدریس در دوره ابتدایی به‌طور غیرقانونی ابتدا به شهرستان‌های استان تهران و سپس به آموزش و پرورش پایتخت منتقل شدند.
کمبود نیرو با استفاده از نیروهای خرید‌خدمات، سریدار و راننده تا حدی جبران شد و افرادی برای تدریس به دوره ابتدایی فرستاده شدند که هیچ آشنایی با تدریس در این دوره نداشتند و آموزشی هم ندیدند. به هر روی اکنون به‌گفته مسئولان، آموزش و پرورش، با 58هزار نیروی مازاد روبه‌روست در عین حال به 50هزار معلم نیاز دارد، اما اکنون مسئولی نگفته این نابسامانی ناشی از چیست، آیا با اجرای طرح بازنشستگی پیش‌ازموعد، از تعداد نیروهای مازاد کم می‌شود یا کمبودهای این دستگاه تأمین می‌شود؟
