بچه‌های کار هم باید درس بخوانند

اما ناديده گرفتن برخي مشكلات هم حتما كار درستي نيست. ميان همه نقاط قوت و كنار برخي كاستي‌هاي نظام آموزشي، به‌عنوان كسي كه قبول كرده‌ام سفير كودكان كار باشم، مي‌خواهم از مشكلات آنها بگويم.

مشكل اصلي اين كودكان كه تعدادي از آنها بدون شناسنامه هستند ثبت نام نشدن‌شان در مدارس است. آموزش و پرورش بايد سريع‌تر آمار كودكان بازمانده از تحصيل را به بهزيستي اعلام كند. چون برخي از اين كودكان به‌دليل اينكه از پدر افغاني و مادر ايراني متولد شده‌اند فاقد اسناد هويتي مانند كارت ملي و شناسنامه هستند بنابراين از آنها ثبت نام نمي‌شود. اين در حالي است كه هيچ منع قانوني براي ثبت نام در مدارس وجود ندارد. طبق مصوبه جديد؛ اين كودكان مي‌توانند تا 2سال بدون شناسنامه تحصيل كنند، اما مدارس برخلاف آنچه مسئولان وزارتخانه اعلام كرده‌اند، دانش‌آموزان بدون شناسنامه را ثبت نام نمي‌كنند. اگر هم ثبت نامي انجام شود، چنانچه پس از پايان سال تحصيلي كودك موفق به گرفتن شناسنامه نشد كارنامه‌اش را به او نمي‌دهند.

اين كودكان عمدتا به‌علت شرايط نامناسب اقتصادي خانواده‌ها ترجيح مي‌دهند به‌جاي درس خواندن، كار كنند. بيشتر آنها بدسرپرست هستند و اگر درس نخوانند آينده پرمخاطره تري را براي خود و جامعه رقم خواهند زد. اين ما هستيم كه بايد مانع از اين شويم كه كودكي به‌علت فقر خانوادگي از تحصيل باز بماند. اينكه مي‌گويم «ما» يعني هم مسئولان و هم همه مردم. خوب است بدانيم سال گذشته پوشش تحصيلي 7/98دهم درصد بود و اين باقيمانده در حقيقت بسياري از كودكان هستند كه به‌خصوص در حاشيه شهرهاي بزرگ موقعيت رفتن به مدرسه را از دست داده‌اند. طبق آمارها سال گذشته در كشور 40هزار كودك تحصيل كرده در دوره ابتدايي داشتيم كه تعداد زيادي از آنها بدسرپرست هستند. قبول دارم كه آموزش و پرورش مشكلات زيادي مانند كسري بودجه دارد، اما نبايد رسيدگي به مسئله مهم تحصيل كودكان كار را فراموش كند.

نبايد هم انتظار داشته باشيم همه كارها را آموزش و پرورش به تنهايي انجام دهد. همه نهاد‌هاي دولتي و غيردولتي اگر در اين زمينه فعال شوند، سودش به همه جامعه خواهد رسيد. دولت اگر توان حمايت مالي ندارد فضا را براي خيرين فراهم كند. حتي شايد لازم باشد براي انگيزه دادن به خيران از اهرم‌هاي تشويقي بيشتري استفاده شود. اما من و شما چه مي‌توانيم بكنيم؟ به‌نظرم آموزش اين كودكان از طريق افراد خير يا دانشجوياني كه به‌صورت داوطلب و بدون دريافت هزينه مشتاق به فعاليت هستند امكان‌پذير است. همه ما مي‌توانيم يك معلم ساده براي آنها باشيم. حتي شناسايي كودكان كار و بدسرپرست هم كمك بسيار مهمي است. يادمان باشد بي‌سوادي و ناآگاهي باعث افزايش بزه مي‌شود، سواد آموزي براي همه لازم است حتي براي كودكان كار.