به همین خاطر طبق یک سیاست نانوشته در این فصل هم حجم برنامه‌های تفریحی زیاد شده و هم توجه بیشتری به فیلم‌های سینمایی می‌شود.
فلسفه پخش فیلم‌های سینمایی از تلویزیون سوای جنبه سرگرم‌کننده بودنش بر محورهای آموزشی و تخصصی هم استوار است و همین مسئله است که در کنار انواع آثار سرگرم‌کننده در گونه‌های خانوادگی، کودک، حادثه‌ای، علمی - تخیلی، کمدی و رزمی آثار ارزشمند کلاسیک، تاریخی فلسفی و هنری هم در ردیف پخش فیلمها قرار می‌گیرد تا فرصت مناسبی هم برای دوستداران سینمای فرهنگی فراهم شود.
با این حال انگار امسال شبکه‌های مختلف تلویزیونی برای جذب مخاطب بیشتر برای تماشای فیلم‌های سینمایی با هم وارد رقابت تنگاتنگی شده‌اند. به طوری که در فصل تابستان رکورد پخش فیلم از تلویزیون به طرز عجیبی بالا رفته و در هر ساعت از روز کافی است یکی از شبکه‌ها را انتخاب کنید؛ آن وقت می‌توانید یک فیلم سینمایی را ببینید.
مخاطبی که در طول سال اوقات ثابتی را به دیدن فیلم‌های سینمایی عصرهای جمعه شبکه یک یا سه‌شنبه شب‌های شبکه دو اختصاص می‌داده و در کنار آن از دیدن برنامه‌های تخصصی‌ای چون «سینما یک»، «سینما چهار»، «سینما ماورایی» و «صد فیلم» غافل نبوده، حالا صبح و عصر و نیمه‌شب‌هایش در تسخیر فیلم‌های هنگکنگی، چینی، هندی و اروپایی است؛ فیلم‌هایی که علاوه بر تکرار در روزهای آینده بعضی وقت‌ها به فاصله کمی ازهم دوباره از شبکه‌ای دیگر پخش می‌شوند.
هر چند به گفته مسئولان شبکه‌ها و مدیران تأمین برنامه امکان تکراری بودن یک فیلم و پخش مجدد آن خیلی ضعیف است، اما پیش آمده که فیلمی به فاصله یک هفته از چند شبکه پخش شود.
به همین خاطر این ابهام به وجود می‌آید که انتخاب یک فیلم برای پخش از هر شبکه چقدر دقت مسئولان را پشت سر گذاشته و تا چه میزان میان شبکه‌ها پشت این انتخابها هماهنگی وجود دارد.
دکتر حسینی زاد مدیر تأمین برنامه‌های خارجی شبکه سه که انتخاب فیلم‌های «صد فیلم» را هم بر عهده دارد معتقد است که این هماهنگی حداقل در شبکه سه صددرصد است چرا که مدیران تأمین برنامه‌های هر شبکه هر هفته در شورایی که معاونت سیما فراهم کرده شرکت می‌کنند و در آنجا هر شبکه‌ای اعلام می‌کند که قرار است چه فیلم‌هایی را پخش کند.
به همین خاطر امکان پخش تکراری فیلمها خارج از دستور این جلسه وجود ندارد. اما گاهی این انتخابها توسط معاونت سیما هم صورت می‌گیرد، یعنی یک مرجع بالاتر از تأمین برنامه، انتخاب و هدایت پخش فیلمها را برعهده دارد که در آنجا هم تا به حال این هماهنگی در تکراری نشدن فیلمها بوده است.
حسینی زاد درباره برنامه‌های فصل تابستان و اینکه هر روز یک فیلم از این شبکه روی آنتن شبکه سه می‌رود، می‌گوید: «ما یک باکس اصلی داریم که شامل پخش فیلم در روزهای پنج‌شنبه و جمعه است اما با شروع تابستان در برنامه «سینما گلخانه» فیلم‌هایی را که عموماً سرگرم کننده هستند، گنجانده‌ایم.»
او درباره برنامه «صد فیلم» که از سال 1383 برای توجه بیشتر به جاذبه‌های عامه‌پسند از شبکه سه روی آنتن می‌رود، می‌گوید: «منبع ما برای انتخاب فیلمها لیست‌های صد فیلم برتر سینماست که در بولتن‌ها و جراید خارجی منتشر شده است و الان حدود 70درصد فیلمها را نمایش داده‌ایم.
با این حال پیش آمده که ما فیلمی را که در لیست صد فیلم برتر سینما بوده پخش کرده‌ایم و شبکه‌ای دیگر هم خواسته از زاویه‌ای دیگر به آن نگاه کند و آن را پخش کرده است که فکر می‌کنم چون معاونت سیما دراین‌باره تصمیم می‌گیرد، اتفاقی اجتناب‌ناپذیر است.»
سیداحمد پایداری تهیه‌کننده «سینما چهار» در انتخاب فیلم‌هایش وسواس و دقت بیشتری دارد. او معتقد است که فیلم‌های سینما چهار را بر پایه نگاه آکادمیک و علمی انتخاب می‌کند و دست روی فیلم‌هایی می‌گذارد که هم در تاریخ سینما بسیار اهمیت داشته و هم ممکن است در دو سه دهه اخیر کمتر کسی به آن توجه کرده باشد.
او فیلم‌های «سینما چهار» را متفاوت از فیلم‌هایی می‌داند که هر روز از تلویزیون پخش می‌شود. پخش آثار کیشلوفسکی و فیلم‌های «تشریفات ساده» (تورناتوره)، «سایه یک شک» (آلفرد هیچکاک)، «قول» (شون پن)، «باران ساز» (فرانسیس فوردکاپولا) و «محاکمه» (اورسون ولز) از جمله افتخارات سینما چهار است.
او امیدوار است که با نمایش این فیلمها تماشاگران باهوشی که به این برنامه اعتماد کرده‌اند، از فیلمها لذت ببرند.پایداری که خود در بسیاری از مواقع به همراه گروهش اقدام به خرید فیلم از کشورهای اروپایی کرده و فیلم‌های «یکشنبه خونین» و «اسرار حروف» را از این جمله می‌داند، روند انتخاب فیلمها را به شکلی متفاوت ارزیابی می‌کند.
او می‌گوید: «تا چندی قبل این امکان بود که خود تهیه‌کننده فیلم را انتخاب کند و با تأیید تأمین برنامه شبکه چهار، فیلم روی آنتن برود ولی اخیراً این سیاست تغییر کرده و همه فیلمها باید از طریق معاونت سیما انتخاب شده و به تأمین برنامه داده شود.به این ترتیب ما نمی‌توانیم بسیاری از فیلم‌های تاریخ سینما و آثار هنری‌ای که جنبه‌های تخصصی دارد را به تصویر بکشیم.»
تهیه‌کننده سینما چهار درباره حضور کارشناسان و حتی مجری نظراتی متفاوت دارد. او معتقد است: «بخش کارشناسی این برنامه یک جور گپ و گفت دوستانه است و در این گفت‌وگو به نوعی هم ظرایف و لایه‌های نگفته فیلم بازگو می‌شود و هم تحلیل‌های سینمایی به شکل تخصصی از نگاهی کارشناسانه بیان می‌شود.
در این میان حضور مجری کاملاً زاید است چون مجری فقط اطلاعاتی که در خود فیلم است را بیان می‌کند و در جاهایی حتی بحث را شلوغ می‌کند و امکان تبادل اطلاعات و نظرات را به دو نفر نمی‌دهد. به همین دلیل است که در سینما چهار جز دو کارشناسی که با هم تبادل نظر می‌کنند، مجری‌ای وجود ندارد.»
اما مهدی رحیمیان تهیه‌کننده سینما یک در این‌باره نظر دیگری دارد. سینما یک که در ابتدا تا حد زیادی بر پایه الگو، شیوه و موضوع سینما چهار پایه‌گذاری شده بود، سینما را فارغ از دوره‌ای خاص و گونه‌های مختلف مطرح می‌کند. رحیمیان معتقد است که نگاه مخاطب عام برایش مهم‌تر از مخاطب خاص است و به همین دلیل فیلم‌هایی که انتخاب می‌کند هم فیلم‌های جدید حتی روی پرده سینماهای روز جهان است و هم سینمای دهه شصت را در برمی‌گیرد.
ضمن این که در هر دو صورت علاقه‌مندان سینما از بحث‌های تخصصی برنامه هم می‌توانند استفاده کنند. او ادامه می‌دهد که: «سینما یک» به مضمون فیلمها بیشتر اهمیت می‌دهد چرا که در انتخاب فیلمها بحث‌های سیاسی، ایدئولوژیکی، فلسفی و اجتماعی بیشتر در نظرمان است و اگر با این دیدگاه موضوعی که فیلمی که حرفی برای گفتن داشته باشد قابلیت پخش دارد جلو برویم مخاطبان بیشتری هم خواهیم داشت.»
او انتخاب فیلمها را در «سینما یک» برعهده گروهی گذاشته که دارای تخصص سینما و رسانه هستند، آنها طبق لیستی که دارند فیلمها را انتخاب و پس از تأیید، تأمین برنامه شبکه یک اقدام به پخش آن می‌کنند.
با این حال رحیمیان معتقد است که یک ناهماهنگی‌ای در پخش فیلمها وجود دارد که وظیفه هماهنگ کردنش برعهده معاونت سیماست.خصوصاً در حال حاضر که همه شبکه‌ها اقدام به پخش فیلم سینمایی می‌کنند ممکن است یک فیلم از شبکه یک پخش شود و مدتی بعد از شبکه‌های دیگر هم پخش شود.
با این حال او با پخش تکراری یک فیلم به فاصله چند ماه بعد از همان شبکه مشکلی ندارد و معتقد است: «چون فیلم متعلق به شبکه یک است در صورت درخواست بینندگان می‌شود دوباره اقدام به پخش آن کرد.»
در این میان اما رحیمیان با مشکل دیگری هم در «سینما یک» روبه‌رو شده است: «گاهی ما فیلمی را پخش می‌کنیم ولی به فاصله زمانی کم در بیرون از صدا و سیما این فیلم دوبله مجدد شده و به شکل CD عرضه می‌شود. این طوری اعتبار فیلم که متعلق به آن شبکه بوده از بین می‌رود.»
تهیه کننده «سینما یک» اما از حضور مجری در برنامه‌اش استقبال می‌کند و معتقد است که سپردن بحث کارشناسی برنامه در دست دو نفر ممکن است بحث را به بیراهه بکشاند و هیچ نتیجه‌گیری مناسب و مثبتی از فیلم نشود. در واقع مجری نقش هماهنگ کننده و مؤثری در برنامه‌های سینما محور دارد و از هدر رفتن اطلاعات در قسمت کارشناسی جلوگیری می‌کند.
در این میان شاید «سینما ماوراء» که قرار است به آثاری بپردازد که امور ماوراءالطبیعه و نشانه‌های معنوی در آن شاخص است کمتر در معرض پخش تکراری فیلمها قرار بگیرد. به نظر اکبر عالمی کارشناس و مجری «سینما ماوراء» قرار نیست فیلم‌های این برنامه از زاویه سینمایی تحلیل و تجزیه شوند چون ما نه دغدغه مخاطب عام را داریم و نه خاص که در این فیلم دنبال عناصر ویژه سینمایی باشیم یا نباشیم.
معیار و ملاک انتخاب فیلمها در این برنامه فیلم‌هایی است که قرار است اندیشه مخاطب را برانگیزد و لایه‌های ظاهری و باطنی آن دینی باشد.فیلم‌هایی که از نگاه منتقدان ارزشمند باشد و به قول معروف به درد دنیا و آخرت مخاطب هم بخورد.او در باره نحوه انتخاب فیلمها می‌گوید: «طبیعی است که ما هم دلمان می‌خواهد برای این مجموعه فیلم‌های روز و معتبر دنیا را انتخاب کنیم اما گستره این انتخاب برایمان خیلی وسیع نیست.
خود من دلم می‌خواهد فیلمی مانند «اسکندر» (رایرلی اسکات) را پخش کنیم چون می‌دانم تحلیل‌های زیادی می‌شود راجع به هر سکانس آن ارائه داد اما شاید در فاصله درخواست ما و تهیه و ارائه آن از طرف تأمین برنامه شبکه چهار اتفاقات زیادی بیفتد و ما موفق به پخش آن نشویم. درواقع این حق تهیه کننده و برنامه‌سازی است که با سبدی از گل‌های رنگی روبه‌رو شود و قدرت انتخاب داشته باشد.»
عالمی در باره تکرار فیلم‌های سینما ماوراء از شبکه‌های دیگر و این که آیا با این اتفاق موافق است یا نه، می‌گوید: «من با این قضیه مشکلی ندارم چون ممکن است ما یک فیلمی را از جنبه مفهومی و ایدئولوژی بررسی کنیم. ولی در شبکه‌ای دیگر به همان فیلم نگاه تخصصی و سینمایی شود و قابلیت‌های تصویری و سینمایی بررسی شود. از طرف دیگر اعتقاد من این است که اگرفیلم‌هایی مانند «مردی برای تمام فصول»، «برادر خورشید، خواهر ماه» را بارها شبکه‌های مختلف هم پخش کنند باز هم به دلیل با ارزش بودن این فیلمها ارزش دیدن مجدد را دارد.»
اما در این میان بعضی از تهیه‌کنندگان تلویزیون برای جذب مخاطب بیشتر دست به ابتکاری تازه زده‌اند که «سینما گلخانه» از این جمله است. در این برنامه پلاتوهایی در نظر گرفته شده که هدفش جذب بیننده بیشتر است. حمید رحیمی نادی تهیه کننده این برنامه که هر روز بعد از ظهر از شبکه سه روی آنتن می‌رود در این باره می‌گوید: «ما در این پلاتوها مسابقه‌ای را طراحی کرده‌ایم که محور اصلی‌اش گسترش فرهنگ قرآن خوانی است. به این ترتیب که یک پرسش قرآنی را مطرح می‌کنیم و با دادن جوایز، مردم را تشویق به قرائت قرآن می‌کنیم.»
البته این طرح به شکلی است که سؤالات و پلاتوها هیچ ارتباطی با فیلم‌هایی که پخش می‌شود ندارد. رحیمی دلیل این عدم ارتباط را در محدود شدن سؤالات و حتی انتخاب فیلمها در صورت ارتباط داشتن سؤالات با فیلمها می‌داند.
به گفته او فیلم‌هایی که در سینما گلخانه به نمایش در می‌آیند براساس فیلم‌های موجود در آرشیو شبکه سه و آمارهایی که مردم درباره فیلم‌های مورد علاقه‌شان داده‌اند انتخاب می‌شود و درصد زیادی از آن شامل فیلم‌های چینی، هنگکنگی، اروپایی و هندی است. اما اتفاق دیگری که در سینما گلخانه رخ داده این است که این برنامه با حضور یک کارشناس که در ابتدای فیلم صحبت می‌کند دارای اسپانسر است و جوایزش را یک شرکت خصوصی که به نوعی تبلیغش در ابتدای برنامه می‌آید تقبل کرده است و به همین دلیل است که سینما گلخانه در روز بعد تکرار ندارد چون اسپانسر مربوطه قادر به پرداخت هزینه تکرار فیلم نبوده است.
به این ترتیب می‌بینیم امسال تابستان همه شبکه‌ها قصد دارند در یک اقدام جدی مخاطبان را با فیلم‌های سینمایی پی‌درپی میخکوب تلویزیون کنند. اما این که چند درصد این فیلمها با ذائقه مخاطب همراه است و تا چه حدی برای او سودمند است یک طرف و این که تا چه حد این فیلمها در هماهنگی یکدیگر هستند از طرف دیگر می‌تواند دغدغه جدی منتقدین، کارشناسان و حتی بینندگان باشد.
به هر حال با یک حساب سرانگشتی می‌توان متوجه شد که تلویزیون در تابستان با حدود چهارصد فیلم ویژه به سراغ هم آمده است و حالا باید دید که این ویژه بودن تا چه حد مفید بوده است.
