به گزارش مهر، در این مراسم که با حضور مجید ملانوروزی، مدیرکل هنرهای تجسمی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و مجید سرسنگی، مدیرعامل خانه هنرمندان ایران برگزار شد، از آیدین آغداشلو، کامبیز درم‌بخش، ابراهیم حقیقی، محمد فرنود، محسن راستانی و احمد معینی جم تقدیر شد.
در ابتدای این مراسم سیف‌الله صمدیان دبیر جشن تصویر سال و جشنواره فیلم تصویر، درباره تقدیر از آثار و رویدادهای شاخص هنرهای تجسمی سال ۹۳ سخن گفت و تاکید کرد: امسال پنج رویداد با قدردانی از شش هنرمند انجام می‌شود. که ما اسمش را «تجلیل» نمی‌گذاریم، چراکه ما فقط در حد امکانات خود از هنرمندان قدرانی می‌کنیم. این برنامه تقدیر از حرکت‌های شاخص هنری و در واقع جمع‌بندی بهترین‌های سال است که به‌عنوان رویدادهای مهم سال در عرصه هنرهای تجسمی بازبینی و قدرشناسی می‌شوند.
کامبیز درم‌بخش برای انتشار کتاب «مینیاتورهای سیاه»، محسن راستانی برای انتشار کتاب «زمان سخت» ، ابراهیم حقیقی برای نمایشگاه مروری بر پوسترهای چهل سال گذشته‌اش، آیدین آغداشلو به‌خاطر نمایشگاه نقاشی‌هایش بعد از چهل سال و محمد فرنود و احمد معینی‌جم برای گزارش تصویری جداگانه‌شان از جام جهانی۲۰۱۴ برزیل از جمله هنرمندانی بودند که در این مراسم از آنها تقدیرشد. این در حالی است که در مراسم مالتی مدیاهای جداگانه‌ای برای هر یک رویدادهای منتخب سال توسط مرکز فیلم تصویر ساخته شده بود.
هادی حیدری کاریکاتوریست با اشاره به آثار کامبیز درم بخش، آثار او را امید بخش، حرکت آفرین و سرشار از نوآوری دانست و گفت: سخن گفتن درباره شخصیتی که تمام زندگی و کارش امید بخش و حرکت آفرین و سرشار از نوآوری بوده بسیار سخت است. استاد درم‌بخش در طول این سالیان، شعر و شعور و خط و حرکت را در آثارش به جاودانگی رسانده و هم بال با کمال هنری، منظره‌ای از کمال شخصیتی و حرفه‌یی را به تصویر کشیده است. او در اوج کمال حرفه ای و هنری، فروتنی و افتادگی و صمیمیت را چنان در کنار یکدیگر نشانده‌اند که برای هم نسلان او و برای نسل های بعد، آموزنده و دلنشین است. البته که درباره آثار درم‌بخش بسیار گفته و نوشته شده است و چه خوب که بعد از سال‌ها مهاجرت، فصل تازه‌ای از خلاقیت هنری او آغاز شد.
وی همچنین درباره کتاب مینیاتورهای سیاه به این موضوع اشاره کرد که سنت استفاده از زبان استعاره در دوره های مختلف تاریخ کارتون در ایران و کشورهای نظیر ایران متداول بوده است. البته زبان استعاره میراثی است که از ابتدای ورود هنر کارتون در ایران نسل به نسل چرخیده و به کارتونیست‌های نسل نو رسیده است. زبانی که هنوز کارایی خویش را دارد و راه حل موثری است برای گریختن از چنگال سانسور.
او تاکید کرد: طراح ژرف اندیش ما وقتی فضا را برای بیان دیدگاه‌ها و انتقادات صریح و شفاف محدود می‌بیند، قالب معروف مینیاتور را انتخاب می‌کند و ایده‌های انتقادی خود را از قدرت حاکم در این ظرف ریخته و عرضه می‌کند. مینیاتورهای سیاه درم‌بخش در واقع به فضای سیاسی و اجتماعی دهه ۵۰ در ایران باز می‌گردد زمانی که درم‌بخش دوران شور و بی پروایی جوانی را تجربه می‌کند و از همین روست که خلاقیت و نگاه انتقادی تند و تیز نسبت به قدرت در خطوط و مفاهیم این آثار خودنمایی می‌کند.
حیدری توضیح داد : این اثر از لابه لای اوراق رنگ پریده روزنامه آیندگان که در اوایل دهه پنجاه منتشر می‌شد شکل گرفت.درم‌بخش در دهه پنجاه ستون ثابتی تحت عنوان مینیاتورهای سیاه را به راه انداخته بود و مفاهیم و اندیشه های انتقادی اش را با زبان مینیاتور ارائه می‌کرد. ایده نخستین انتشار این مجموعه از کارهای درم‌بخش را حسن کریم‌زاده با نشر تاش در میان گذاشت و بعد از آن کارها جمع‌آوری شد. البته یکی از معضلات کار این بود که هیچ آرت ورک و نسخه با کیفیتی از کارها در دسترس نبود. تعدادی زیراکس و آرشیو رزونامه آیندگان تمام چیزی بود که آنها در اختیار داشتند و با همیاری درم‌بخش و بازتولید بعضی کارها این کار به انتشار رسید.
ابراهیم حقیقی یک هنرمند چند وجهی است
در بخش دیگری از این مراسم مالتی مدیای مربوط به گزیده چهل سال پوسترهای ابراهیم حقیقی پخش شد و سپس امیر اثباتی درباره او و پوسترهای سینمایی‌اش سخن گفت .
امیر اثباتی طراح صحنه و لباس سینما، حقیقی را هنرمندی چند وجهی دانست و به سال‌های آشنایی‌اش با این هنرمند در دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران اشاره کرد.
اثباتی گفت: کارهای او از نظر موضوعی به فیلم‌های بلند و پوستر فیلم‌های کوتاه و همچنین پوسترهای جشنواره‌ها تقسیم می‌شود. در دوره اول حضور شاخص آقای حقیقی را در دوجنبه می‌توان دید؛ یکی آنجا که در کانون پرورش فکری در کنار هنرمندان و طراحان مطرح، پوسترهای زیبایی طراحی کرد و مجموعه نفیسی رقم زد و دیگری دوره ای بود که پوسترهایی را برای سینمای آزاد ارایه کرد که در آنها می‌توان نگاه تازه‌ای را دید.
این مدیر هنری به پایه‌گذاری گرافیک مدرن توسط مرتضی ممیز اشاره کرد و گفت: پوسترهایی که زنده‌یاد مرتضی ممیز طراحی کرد در ذائقه علاقه‌مندان سینما تاثیرگذار بود و یکی از کسانی که آن را پی‌گرفت حقیقی بود. بعد از انقلاب قدری به تبلیغات سینما توجه شد و بنیاد سینمایی فارابی به گرافیک در سینما توجه بیشتری نشان می‌داد.
این هنرمند ادامه داد: حقیقی قبل از انقلاب پوستر فیلم سینمایی طراحی نکرد. چرا که در آن دوره، طراحی پوستر گونه خاصی بود و به گرافیست‌های تحصیل‌کرده میدان داده نمی‌شد و در این میان فقط ممیز با شیوه خاص خود طراحی‌هایی داشت. در این دوره هم پوستر فیلم‌هایی که در ایران تولید می‌شد و یا فیلم‌های خارجی که در ایران به نمایش در می‌آمد توسط طراحان گرافیک توانایی طراحی شدند که به اعتقاد اثباتی این پوسترها ذائقه‌ها را تغییر داد. و ابراهیم حقیقی را یکی از کسانی است که در این موضوع تاثیرگذار بود و به این اعتبار جانشین شایسته‌ای برای زنده‌یاد مرتضی ممیز است.
اثباتی با اشاره سیاست‌گذاری‌های متفاوت در عرصه مدیریت سینمایی کشور گفت: یکی از آسیب‌های گرافیک سینما بی‌توجهی به پوسترهای سینمایی بود، به‌همین جهت بیشتر پوسترهای سینمایی یکدست شدند و نسل جدید که از امکانات جدید استفاده می‌کرد؛ دیگر کارهایشان هویتی که در پوسترهای حقیقی و ممیز وجود داشت را ندارند. تز نرم‌افزار تصویر ناخوشایندی از گرافیک ایجاد کرده است و به دلیل همین جریان، در حوزه پوسترهای سینمایی، حقیقی کم کارتر شده است، زیرا تهیه کنندگان می‌دانند او از اصول خود کوتاه نمی‌آید و اگر پوسترهایی در سال‌های اخیر طراحی کرده به اصولش پایبند بوده است. بنابراین به نسل جدید طراحان گرافیک توصیه می کنم که تسلیم جریان حاکم نشوند و خلاقیت را مد نظر داشته باشد.
آثاری که مورد غفلت واقع شدند
در بخش دیگری از این مراسم بعد از صحبتهای مدیر عامل خانه هنرمندان ایران ،مالتی مدیایی از عکس‌های جام جهانی ۲۰۱۴ که محمد فرنود، نمایش داده شد و بعد از آن سیدعباس میرهاشمی رییس انجمن عکاسان دفاع مقدس سخن گفت و به صمدیان به خاطر گردهم‌آوردن هنرمندان در این شرایط سخت، تبریک گفت.
او با اشاره به تاسیس انجمن عکاسان دفاع مقدس در ۱۲ سال پیش توضیح داد: به خاطر غفلتی که در دهه ۵۰ و ۶۰ در حوزه عکس حوزه دفاع مقدس شده بود این انجمن خود را موظف دانست که واردعمل شود و آثاری که مورد غفلت واقع شده و در معرض نابودی بود را جمع آوری کند. در نتیجه دوستان دور هم جمع شدند و در گردآور و ساماندهی آثار تلاش کردند. تعداد زیادی از نگاتیوهای دوره جنگ و انقلاب را جمع شدند.
میرهاشمی توضیح داد: بر اساس وظیفه‌ای که این انجمن داشت، روی پروژه‌های عکاسان کار کرد. یکی از مباحثی که در کنار جمع‌آوری آثار توجه می‌شد نگاهی به تولیدات عکاسان هم بود. در این راستا محسن راستانی یکی از کسانی بود که عکس‌هایی در شرایط سخت داشت. علاوه بر جنگ بوسنی از جنگ تحمیلی عراق علیه ایران هم عکس‌های درخشانی داشت که در هیات مدیره این موضوع مطرح شد و راستانی هم پذیرفت. آثار جمع‌آوری شد و قرار بود که در سال ۱۳۸۹ همزمان با نمایشگاه کتاب، این کتاب هم رونمایی شود. با وسواس‌هایی که او داشت در ابتدا بحث قطع کتاب، طراحی و چیدمان عکس‌ها پیش آمد. اگر تجربه جنگ نبود نمی‌توانستیم با محسن راستانی، کتاب را در منتشر کنیم. آن سال و سال بعد موفق نشدیم هر سال در نمایشگاه کتاب یک بنر داشتیم که «کتاب محسن راستانی منتشر می‌شود»؛ این نشان از وسواس زیاد راستانی داشت ولی در نهایت امسال کتاب «زمان سخت» منتشر و رونمایی شد.
چسب آغداشلو از جنسی نیست که به تن خارج از ایران بچسبد
پس از سخنرانی میرهاشمی، مالتی مدیای مربوط به نقاشی‌های آیدین آغداشلو بدون حضور این هنرمند که این روزها در خارج از کشور به سر می‌برد پخش شد.
صمدیان با اشاره به این مسافرت گفت: مطمئنم چسب آغداشلو از جنسی نیست که به تن خارج از ایران بچسبد؛ مطمئنم که او به‌زودی بازمی‌گردد، شاملو در مصاحبه‌ای گفته بود، «من اینجایی‌ام / چراغم در این خانه می‌سوزد». یک روز در «دهکده» به او گفتم این حرف‌ها اصلا به شما نمی‌آید، همه فکر می‌کنند که شما می‌بایست یک جهان‌وطن تمام‌عیار باشید و مرز و طبیعتا وطن‌تان به‌وسعت تمام جهان است و قطعا باور نخواهند کرد که شما اینقدر وابسته به آب و خاک خودتان باشید. و او در پاسخ گفت، در دوران نقاهت بعد از عمل جراحی‌ام در آمریکا، با علم به اینکه می‌دانستم که پستخانه نزدیک محل اقامتم راس ساعت نه صبح باز می‌شود، بی اختیار و از سر شوقی مطمئن از ساعت هشت صبح خودم را جلوی در بسته آنجا می‌یافتم که شاید نامه‌ای یا یادداشتی از ایران برایم آمده باشد، آن روزها تمام دلخوشی من به اتصالم به ایران به همین نامه‌ها بود که در اکثر موارد به دست خالی به خانه برمی‌گشتم!
وی ادامه داد : شاملو با آن وسعت نگاه و جهان شمولی عواطف و احساساتش این‌گونه در مقابل قدرت و کشش وطن گیر می‌کند و من هم به با محسن راستانی هم عقیده‌ام که برای بسیاری از ما هویت ایرانی با هنرمندی مثل آیدین آغداشلو معنادار می‌شود. مطمئنم آیدین به خانه برمی‌گردد.
تقدیر از استاد کار نقاشی ایران
ابراهیم حقیقی هنرمند طراح گرافیک، پس از صحبتهای صمدیان پشت تریبون رفت و درباره‌ی آیدین سخن گفت: آیدین کارشناس نقاشی، منتقد، سخنور، معلم و طراح است که در همه این توانایی‌ها یکی است. به روایت بیضایی استادکار نقاشی چه می‌کند که معاصر را کهن و کهن را معاصر می‌کند؟ چگونه است که این ساخته‌ها به هماهنگی می‌رسند.
او اضافه کرد: خود آیدین می‌گوید منتقد باید با سواد باشد و سواد بسیط است، همان سوادی است که این روزها مهجور مانده است. منتقد باید نمونه‌های متعدد را دیده باشد و در آن رشته خاص بر فرهنگ و دوران منطقه‌اش تسلط داشته باشد.
این هنرمند یادآور شد: بسیاری از آثار و کتاب‌هایش حادثه‌ای در سال‌های پر رنگ حضورش بوده است. اگر او امروز نقاش مهمی است دوران سختی را در آتلیه‌های نقاشی گذرانده است. اگرچه تمام آثار پوسترش را نقاشانه خلق کرد، اما آنها را بسیار نوگرا و هم‌سو با جهان مدرن کرده است. او برای تمام جلدها کتاب‌هایی که برای بیضایی و شاعران معاصر یا چهره‌های پیکاسو، باخ، احمدی و اخوان یا جلد کتاب‌ها یا پوستر جشنواره فیلم طراحی کرده که در همه‌پرسی در خاطر مانده و بیشترین رای را آورده است ماندگار هستند.
در پایان این مراسم سیف‌الله صمدیان با حضور مجید ملانوروزی مدیر کل هنرهای تجسمی و سرپرست موزه هنرهای معاصر تهران با اهدای لوح تقدیر و هدایایی از سوی شرکت دایاسیستم از ۶ هنرمند شرکت کننده تقدیر کردند.
نظر شما