در شرايط كنوني هم كه قرار است به پايان گفت‌وگوهاي هسته‌اي برسيم، تلاش‌ها براي استفاده از اين ظرفيت رسانه‌اي در جهت افزايش فشار بر ايران و كاستن از فشارها بر طرف مقابل به‌شدت در جريان است.از آنجا كه اختلاف‌نظرها در مورد مسائل عمده توافق لوزان تا روزهاي پاياني ضرب‌الاجل تعيينشده همچنان باقي است و سرنوشت گفت‌وگوها براي ناظران بيروني همچنان مبهم است، خط رسانه‌اي غرب اين روزها، رويكرد قديمي معرفي ايران به‌عنوان مقصر شكست احتمالي مذاكرات را در پيش گرفته است.
- مانور روي بازگشت ظريف
با وجودي كه محمدجوادظريف وزير خارجه كشورمان گفته است بازگشتش به تهران امر فوق‌العاده‌اي نبوده و از قبل برنامه‌ريزي شده بود اما رسانه‌هاي خارجي اين خبر را دستاويز انتقاد از ايران قرار دادند. روزنامه نيويورك تايمز در مطلبي تلاش كرده بازگشت وزير امور خارجه كشورمان به تهران پس از 2روز گفت‌وگو در وين را نشانه ناتواني او در تصميم‌گيري و نوعي بازگشت براي كسب تكليف معرفي كند. اگرچه ظريف روز گذشته پيش از ترك وين در گفت‌وگو با خبرنگاران تصريح كرد كه «از قبل قرار بوده يكي‌دو روز در وين بمانيم و سپس به تهران برويم و برگرديم»، اما اين روزنامه آمريكايي، بازگشت ظريف را «ناگهاني» توصيف كرده و مدعي شده ظريف نمي‌تواند با خط قرمزهايي كه اخيرا رهبر ايران ترسيم كرده، مخالفت كند. در حقيقت، نيويورك تايمز بر آن است كه نشان دهد در جريان گفت‌وگوهاي وين، پيشنهادهاي جديدي به ايران ارائه شده و اكنون اين تهران است كه بايد پاسخگو باشد و چنانچه مذاكرات به شكست بينجامد، مقصر ايران است. اين در حالي است كه روز‌گذشته، تنها وزيرخارجه آمريكا در «وين» حضور داشت.
اين روزنامه همچنين تلاش كرده به مخاطب بقبولاند كه خواسته‌هاي ايران در مذاكرات، شرايط را براي دستيابي به توافق دشوار كرده است، ازجمله اينكه مدعي شده ايران خواستار آن است كه پس از انقضاي توافق بتواند غني‌سازي در مقياس صنعتي را دنبال كند، اما كارشناسان از آن هراس دارند كه ايران پس از آن بتواند فعاليت‌هاي هسته‌اي خود را وارد فاز نظامي كند.
خبرگزاري آسوشيتدپرس هم دقيقا چنين فضايي را درباره بازگشت ظريف از وين ترسيم كرد و مدعي شد: ظريف براي مشورت به تهران بازگشت؛ مراجعه وي به تهران يك روز پيش از سررسيد توافق حكايت از آن دارد كه او نياز به راهنمايي داشته، به‌خصوص درباره موضوعاتي مانند چگونگي و ميزان دسترسي نمايندگان آژانس بين‌المللي انرژي اتمي به تأسيسات ايران. اين ادعاها در حالي مطرح شده است كه وزيران خارجه كشورهاي اروپايي وين را ترك كرده و فقط جان‌كري در آنجا مانده است.
جان‌كري به دليل شكستگي پا نمي‌تواند در رفت‌و‌آمد باشد. به وضوح مشخص است كه اين رسانه‌ها تلاش خود را كاملا در راستاي انتقال كامل مسئوليت ناكامي احتمالي آنها در مذاكرات به سمت ايران تنظيم كرده‌اند. اين خبرگزاري آمريكايي در گزارش خود اينگونه به خواننده القا مي‌كند كه بازرسي از تأسيسات نظامي، امري عادي است و مخالفت مقام‌هاي ايراني با اين موضوع ازجمله عوامل به نتيجه نرسيدن گفت‌وگوهاست.
- طرح ب!
بلومبرگ نيز از طرح «ب» آمريكا در مقابل ايران سخن به ميان آورده و نوشته كه دستگاه ديپلماسي آمريكا بايد به‌گونه‌اي برخورد كند كه درصورت شكست مذاكرات، بتوان تقصيرها را متوجه ايران كرد. منظور از طرح«ب» در گزارش اين خبرگزاري آمريكايي، افزايش تحريم‌ها ضد‌تهران است. به نوشته اين پايگاه خبري، افزايش تحريم‌هاي ايران و همراهي ديگر كشورها با آن زماني مي‌تواند شكل بگيرد كه بتوان تهران را به‌عنوان به شكست‌كشاننده روند گفت‌وگوها معرفي كرد.
رويترز هم ديروز در گزارشي مدعي شد كه دستيابي به توافق ممكن است موجب تنش در داخل ايران شود. گزارش‌نويس رويترز به‌دنبال القاي اين مطلب است كه مشكلاتي كه اكنون در مسير دستيابي به توافق به‌وجود آمده، ناشي از بروز جنگ قدرت در ايران است و همين موضوع باعث شده تا به‌اصطلاح از جانب تهران، چوب لاي چرخ گفت‌وگوها گذاشته شود و طبيعي است كه نتيجه‌اي كه مخاطب از گزارش مي‌گيرد، اين است كه تهران، مقصر ناكامي مذاكرات است! اين خبرگزاري انگليسي در گزارش ديگري همان خط خبري مقصر جلوه دادن ايران را پي گرفته و به نقل از ديپلمات‌هاي غربي كه طبق معمول به نام آنها اشاره‌اي نكرده، خواستار عقب‌نشيني ايران از برخي مواضع خود در مذاكرات شده تا شايد مذاكرات به نتيجه برسد. رويترز به نقل از ديپلمات‌ها مدعي شده كه مذاكرات نه‌تنها پيشرفتي نداشته، بلكه حتي اين احساس به‌وجود آمده كه در برخي مواضع، عقب‌نشيني هم داشته‌ايم و طبيعتا نتيجه‌اي كه از اين نوشتار به وسيله مخاطب گرفته مي‌شود، جز اين نيست كه ايران مقصر است!
- تحولات مذاكرات تا آخرين لحظه
در عين حال، قرار است امروز محمدجواد ظريف دوباره راهي وين شود. ديگر وزراي خارجه 1+5 نيز البته به استثناي جان كري، وزير خارجه آمريكا كه اعلام شده بود به‌دليل ضعف جسماني در وين مانده است، از امروز به مرور خود را به وين مي‌رسانند تا مرحله نهايي گفت‌وگوها پس از پايان ضرب‌الاجل پايان ژوئن نيز ادامه پيدا كند. به گزارش رسانه‌ها، جمع‌بندي نهايي وزراي امور خارجه و انرژي آمريكا از مذاكرات هسته‌اي و نقاط اختلافي به كاخ سفيد منتقل شده و ديپلمات‌هاي آمريكايي در انتظار دستور باراك اوباما هستند.
به گفته فدريكا موگريني، مسئول سياست خارجي اتحاديه اروپا، وزراي امور خارجه منتظرند تا پيش‌نويس توافق در نشست‌هاي معاونان و كارشناسان در وين تكميل شود تا پس از آن به وين بازگردند. او بحث تمديد درازمدت گفت‌وگوها را رد و تصريح كرد كه طرف‌هاي مختلف گفت‌وگوها براي رسيدن به نتيجه عزم خود را جزم كرده‌اند و صرفا چند روز بيشتر از ضرب‌الاجل تعيينشده گفت‌وگوها ادامه نخواهد يافت. او ابراز اميدواري كرده كه يك قرارداد خوب حاصل شود. لي بائودونگ، معاون وزير خارجه چين كه روز يكشنبه با ظريف در وين گفت‌وگو كرد، تأكيد كرده كه تنها يك گام تا توافق نهايي با ايران باقي مانده و در عرض يك هفته مي‌توان به توافق دست يافت.
ديروز همچنين يوكيا آمانو، رئيس آژانس بين‌المللي انرژي اتمي براي بار دوم در 3 روز گذشته با جان كري، وزير امور خارجه آمريكا در وين ديدار و گفت‌وگو كرد. سخنگوي آمانو پس از ديدار اول، به رسانه‌ها گفته بود كه ديدار آمانو با كري با هدف ارائه توضيح درباره برخي مسائل فني در جريان مذاكرات انجام شده است. خبر ديگر اينكه برخي رسانه‌ها به نقل از مقام‌هاي مطلع از احتمال حضور علي‌اكبر صالحي، رئيس سازمان انرژي اتمي در دور نهايي مذاكرات خبر دادند.
نظر شما