تاریخ مصرف ماده ضدعفوني‌كننده کلرین گذشته بود، تجهیزات محافظتی وجود نداشت. و بوروکراسی آن‌قدر پیچیده بود که پاسخ‌دهندگان به شیوع ابولا در سال گذشته در آفریقای غربی در گرفتن تأیید برای تهیه چکمه و سطل دچار اشکال بودند. همه‌گیری ابولا در سال 2014 ویروسی مرگبار را در مقابله نظام‌های بهداشتی تقریباً بی‌بنیان قرار داد و چنین وضعیتی همیشه مرگبار خواهد بود. اما تحقیق آسوشیتدپرس نشان مي‌دهد كه رشته‌ای از خطاهای قابل‌اجتناب به‌شدت کار امدادگران بین‌المللی تضعیف کرد.
سازمان جهانی بهداشت که مسئولیت مقابله با شیوع‌های جهانی بیماری‌ها را به عهده دارد، قبلاً از مدیریت اقداماتش برای جلوگیری از ابولا انتقاد کرده است. یک تحقیق آسوشیتدپرس در اوایل امسال نشان داد که سازمان جهانی بهداشت در اعلام وضعیت اضطراری بهداشتی بین‌المللی - مشابه با یک پیام SOS است- به دلایل سیاسی و اقتصادی تأخیر کرد.
ایمیل‌های، اسناد و مصاحبه‌های تازه به‌دست‌آمده نشان می‌دهد که سازمان جهانی بهداشت و سایر پاسخ‌دهندگان به شیوع ابولا نتوانستند حتی پس از اعلام پیام هشدار پاسخی قدرتمند را سازمان دهند.
کارشناسان می‌گویند این ناشیگری‌ها درنهایت به قیمت جان شماری بسیاری از افراد در آفریقای غربی تمام شد.
دکتر ایروین ردلنر، رئیس «مرکز ملی آمادگی در برابر مصائب» در دانشگاه کلمبیا دراین‌باره گفت: «تمایل ما این بود که کارکنان سازمان جهانی بهداشت در چنین وضعیتی به‌صورت نیروی سواره‌نظام عمل کنند، اما درواقع هنگامی‌که انجام اقدامات برای نجات مردم به منطقه رسیدند، بسیار بد کار می‌کردند.» او مشکلات سازمان جهانی بهداشت را که آسوشیتدپرس افشاء کرد، «هولناک» خواند.
تا به امروز، ابولا بیش از 11 هزار نفر را کشته است و مقامات تخمین می‌زنند که این همه‌گیری پیش از پایان امسال متوقف نخواهد شد.
کنما، یک شهر مرکز الماس در سیرالئون که جاده‌های چاله‌چوله‌دار آن در فصل بارانی به لجن قرمز بدل می‌شوند، خُردجهاني (microcosm) از تلاش‌های مقابله با ابولا در غرب آفریقا بود که بیماری در آن به‌صورت غیرقابل‌کنترلی درآمد.
وضعیت بیمارستانت شهر هولناک بود. بیماران آغشته با خون در بخش‌های بدون کارکنان کافی پخش‌وپلا بودند و کارکنان سازمان جهانی بهداشت درخواست‌های مکرری برای پشتیبانی کرده بودند که بی‌پاسخ مانده بود. سایر امدادگران از کار کردن در آنجا به علت شرایط خطرناک خودداری می‌کردند.
هنگامی‌که موارد ابولا در ژوئیه 2014 در حال افزایش بود، مارگرت چن، دبیر کل سازمان جهانی بهداشت، کنما را به‌عنوان یک از دو منطقه دارای اولویت معین کرد. او در 24 ژوئیه در ایمیلی خطاب به کارکنان ارشدش نوشت: «حمل‌ونقل، «تجهیزات مراقبت شخصی» (PPE) و سایر تجهیزات باید فراهم شوند.»
اما کارکنان به‌طور مرتب کلرین تاریخ مصرف گذشته یا با کیفیت قابل‌تردید دریافت می‌کردند و این وقایع بر اساس مصاحبه‌ها و ایمیل‌های مشاهده‌شده به‌وسیله آسوشیتدپرس باعث هراس بیشتر کارکنان از پیش ترسیده شده بود. پرستار دانل تولی دراین‌باره گفت کارکنان گاهی مجبور به پوشیدن دستکش‌هایی که اندازه دست‌هایش نبودند، می‌شدند و به جای پوشیدن چکمه‌های لاستیکی بلند محافظی که به آن نیاز داشتند، از پلاستیک‌های بسته‌بندی معمولی استفاده می‌کردند. بیش از 40 نفر از کارکنان بهداشتی این بیمارستان در جریان شیوع ابولا درگذشتند و شمار دیگری از ترس بیمارستان را رها کردند.
جوزف فیر، کارشناس آمریکایی بیماری ابولا که به دولت سیرالئون در پایتخت این کشور، فری‌تاون مشاوره می‌دهد، سازمان جهانی بهداشت را «فلج‌شده» توصیف کرد و فراخوان برای اجلاس‌های پایان‌ناپذیری به یاد آورد که در آن موضوعاتی مانند رنگ کیسه‌های جنازه مورد بحث قرار می‌گرفت- درحالی‌که ذخایر ملزومات به پایان رسیده بود.
هنگامی صلیب سرخ پیشنهاد کرد تا یک مرکز درمانی ابولا برای کاهش فشار بر ر وی بیمارستان بسازد، این پیشنهاد عملی نشد، زیرا هیچ‌کس در دولت سیرالئون یا سازمان جهانی بهداشت نمی‌توانست به آن‌ها بگوید که این مرکز درمانی را کجا بسازند. روزها بدون تصمیم‌گیری دراین‌باره می‌گذشت و همه طرف‌ها احساس عجز و ناکامی می‌کردند.
یان نورتون از سازمان جهانی بهداشت در یادداشتی خطاب به همکارانش نوشت: «هنگامی‌که ما IRFC (صلیب سرخ) را به منطقه می‌فرستیم، بعد توانایی‌شان برای مراقبت از بیماران را مختل می‌کنیم، خودمان در معرض عدم پذیرش به‌وسیله عامه مردم قرار می‌دهیم.»
مارک هونیگسباوم، تاریخدان پزشکی در دانشگاه کوئین مری که در حال نوشتن تاریخ شفاهی این شیوع است، گفت کنما یکی از دو مکان کلیدی در سیرالئون بود که ممکن بود شیوع ابولا را در آن مهار کرد. هونیگسباوم گفت، یافته‌های آسوشیتدپرس نشان‌دهنده «سردرگمی شدید و فقدان هماهنگی در ماه‌هایی بحرانی بود که در آن‌ها امکان متوقف کردن همه‌گیری وجود داشت.»
هنگامی درنهایت کلینیک صلیب سرخ ساخته شد، شیوع بیماری در کنما از نقطه اوجش گذشته بود. در طول این مدت بیست نفر از کارکنان بهداشتی به ویروس ابولا آلوده شده بودند. بسیاری از بیمارانی که به علت عفونت با ویروس درگذشته بودند، در گورستانی در پشت کلینیک دفن شدند، گورهای آنان به جای نام با شماره مشخص شده بود.
دکتر بروس آیلوارد، مقام ارشد مسئول ابولا در سازمان جهانی بهداشت گفت، یک مشکل شایع برای مراکز درمانی ابولا گیرکردن آن‌ها در میان مجادلات سیاسی بود. او گفت: «بدون شک در برخی از موارد مشکل بوروکراسی بود.»
اما به عقیده او، اشتباه است که همه تقصیرها را به گردن سازمان جهانی بهداشت بیندازیم. او گفت: «درنهایت این موارد به تصمیم‌گیری‌ها دولت مربوط می‌شدند.»
شکایات درباره رهبری سازمان جهانی بهداشت تا حدی بر جیکوب موفوندا، نماینده ارشد این سازمان در سیرالئون متمرکز بود.
بر اساس گفته‌های دو فرد دخیل در دوران شیوع ابولا، درخواست‌ها برای حل مشکلات حیاتی مانند ژنراتورهای معیوب بیمارستان‌ها که به‌طور مرتب به‌وسیله دفتر موفوندا نادیده گرفته می‌شد، باعث شد که کارکنان بهداشتی هزاران دلار از هزینه‌ها را از جیب خود بپردازند. این دو نفر به‌شرط ناشناس ماندن صحبت می‌کردند، زیرا اجازه صحبت با رسانه‌ها را نداشتند.
یک ایمیل از چن که آسوشیتدپرس آن را به دست آورد، اتهامات درباره ناخن‌خشکی در تخصیص اعتبارات را نه‌تنها در کنما بلکه در سراسر آفریقای غربی را ثابت می‌کند. چن گفت موفوندا و سایر مقامات ارشد فقط بخش کوچکی از پول موردنیاز را آزاد کردند و این مشکل برای چهار ماه ادامه پیداکرده بود.
او نوشت: «من از همکارانم انتظار دارم...کار کارشناسان و کارکنان برای انجام کار میدانی را تسهیل کنند و نه اینکه برای آنان مانع ایجاد کنند، چراکه روند امور در جریان بحران مانند شرایط معمول نیست.»
موفوندا که مدت کوتاهی پس از این رویدادها، دوباره برای اداره دفتر سازمان جهانی بهداشت در موزامبیک منصوب شد، به درخواست‌ها برای اظهارنظر پاسخ نداد.
مسائلی که جلوی پاسخ مناسب به ابولا را گرفت، سازمان جهانی بهداشت و سراسر جامعه بهداشت عمومی جهانی را برانگیخت تا به تأمل درونی بپردازند.
دو ماه پیش، یک هيئت تشکیل‌شده به دستور سازمان جهانی بهداشت از فقدان رهبری در این سازمان انتقاد کرد، اما بدون اینکه به مشکلات لجستیکی افشاشده به‌وسیله آسوشیتدپرس، اشاره‌ای کند. همه رهبران ارشد سازمان جهانی بهداشت در جریان شیوع ابولا به‌جز رئیس بخش آفریقایی آن که پس از پایان دوره خدمتش بازنشست نشد، در مقام‌های خود باقی ماندند.
این وضعیت باعث دلسرد شدن افراد بیرونی شده است.
هونیگسباوم گفت: «این بازرسی‌های رسمی فقط در حد سخنانی کلی درباره رهبری این سازمان باقی ماند.»
فیر گفت، کل جهانیان باید در پذیرفتن تقصیر سهیم شوند.
او گفت: «جهان اصلاً نتوانست به این مصیبت در آفریقای غربی در تابستان گذشته پاسخ دهد. وضعیت حقیقتاً مانند مقابله با آتش‌سوزی جنگلی با بطری اسپری بود.»
نظر شما