دانشنامه معماری دستکند تدوین می‌شود

به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، محمد حسن طالبیان با اشاره به ثبت جهانی معماری دستکند و ناشناخته ماندن آن در سطح جهانی گفت: با وجود ثبت جهانی معماری دستکند در فهرست آثار جهانی یونسکو هنوز این میراث در سطح جهانی کمتر شناخته شده است.

او دستکندها را منظومه زیستی منحصر به فردی دانست که معماری آن را نمی‌توان از سایر عوامل محیطی جدا کرد.

وی افزود: بهترین مثال معماری دستکند، روستای میمند است که از یک منظر فرهنگی بسیار استثنایی برخوردار است که در این منظر فرهنگی می‌توان بهترین نشانه تعامل انسان و طبیعت را مشاهده کرد.

او همچنین به تلاش های پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری برای معرفی و شناساندن هر چه بهتر معماری دستکند اشاره کرد و افزود: با تلاشی که سید محمد بهشتی ریاست پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری به همراه پژوهشگران این حوزه داشتند معماری دستکند، چند سالی است که مورد توجه قرار گرفته است.

معاون میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری به بخشی از سخنان رییس پژوهشگاه و توجه نشدن به معماری موقت یا معماری چادری اشاره کرد و ادامه داد: در گذشته برای برگزاری کارناوال‌های بزرگ از معماری موقت استفاده می‌شد، درحال حاضر نیز می‌توان در سایت جهانی تخت جمشید که در ایام نوروز، روزانه نزدیک به 70 هزار نفر بازدید‌کننده دارد با استفاده از معماری موقت، طراحی مناسبی انجام داد.

طالبیان در همین خصوص تصریح کرد: اما از آنجایی که تاریخ گذشته به درستی مطالعه نشده نه تنها نمی‌توان حفاظت و مرمت را به درستی انجام داد که ساماندهی شهرهای تاریخی نیز به روش مناسب انجام نمی‌گیرد.

او با اشاره به مجموعه تاریخی ارزانفود در استان همدان گفت: مجموعه ارزانفود را به طور مستقیم نمی‌توان مورد مطالعه قرار داد، ولی با معادن و روستاهای مختلف دارای منظر فرهنگی استثنایی و از اهمیت بالایی برخوردار است.

طالبیان با اشاره به کمتر شناخته شدن موضوع منظر فرهنگی در سطح دنیا گفت: زمان ثبت جهانی منظر فرهنگی میمند متوجه شدیم که کارشناسان جهانی، منظر فرهنگی را یک گستره وسیع قلمداد می‌کنند درحالی که در سرزمین ایران منظر نیمه بیابانی میمند بسیار اهمیت دارد چرا که در یک منظومه با ارزش‌های زیستی مواجه می‌شوید که افرادی که در آن زندگی می‌کردند بسیار خودکفا بوده‌اند.

او گفت: در سالهای گذشته به ویژه در دوره‌ای که سید محمد بهشتی ریاست سازمان میراث فرهنگی را بر عهده داشت، با ایجاد پایگاه‌های میراث فرهنگی، روی موضوعات پژوهشی میراث تاریخی و طبیعی مطالعات بسیاری انجام شد. به گونه‌ای که پایگاه تخت جمشید روی تاریخ هخامنشیان فعالیت می‌کرد و پایگاه سلطانیه به تاریخ ایلخانی می‌پرداخت.

معاون میراث فرهنگی کشور تاکید کرد: هم اکنون نیز پایگاه‌های تاریخی کشور ظرفیت بسیار مناسبی هستند که علاوه بر پرداختن به موضوعات تخصصی حوزه فعالیت‌های خود می‌توانند به منظر فرهنگی آثار تاریخی نیز بپردازند و می‌توانند معماری موقت را در دستور فعالیت‌های پژوهشی قرار دهند.

طالبیان با اشاره به تدوین دانشنامه معماری دستکند خاطر نشان ساخت که این امر با استفاده از بانک اطلاعاتی و دایره‌‌المعارفی که در حوزه معماری دستکند وجود دارد و همچنین وجود کارشناسان پایگاه‌ها و معاونان میراث فرهنگی در استان‌ها تحقق خواهد یافت.

معاون میراث فرهنگی کشور در همین حال موضوع دستکندها را دارای پیچیدگی های زیادی دانست و تاکید کرد: لازم است که در نقشه و مستندنگاری معماری دستکند از تکنولوژی نوین بهره گرفته شود و تعیین عرصه و حریم این معماری نیز به دلیل فعالیت‌های میان رشته‌ای و پیچیدگی‌های خاص خود باید به درستی انجام گیرد.

طالبیان در پایان ابراز امیدواری کرد که با فعالیت‌های جدی که در حوزه معماری دستکند صورت گرفته شاهد گسترش این دانش و حفاظت و صیانت از آن باشیم.