شاید فکرش را هم نمی‌کرد که با میراث چاوز و طرفدارانی که او داشته اکنون با چنین بحران اقتصادی و سیاسی روبه‌رو شود. از حدود 3هفته قبل بار ديگر معترضان دولت ونزوئلا به خيابان‌ها بازگشته‌اند اما چهارشنبه هفته گذشته با برگزاري تجمعي كه معترضان نام آن را «مادر همه تظاهرات‌ها» گذاشته بودند آتش درگيري در اين كشور شعله‌ورتر شد. براساس گزارش‌هاي منابع بيمارستاني در موج جديد اعتراض‌ها كه از روز چهارشنبه كليد خورد حداقل ۳ نفر كشته شده‌اند و به اين ترتيب تعداد كشته‌شدگان اعتراض‌ها طي يك‌ماه اخير به ۸ نفر رسيده است. همچنين گزارش‌ها از مجروح شدن حداقل ۲۲۳ نفر و بازداشت ۵۸۵ نفر ديگر خبر مي‌دهد.
مخالفان نيكلاس مادورو مي‌گويند كه 2دانشجوي معترض به ضرب گلوله كشته شده‌اند. براساس اعلام منابع بيمارستاني يك پسر ۱۷ساله و يك زن ۲۳ساله كه بر اثر شليك نيروهاي امنيتي در جريان تظاهرات ضد‌دولتي زخمي شده بودند در بيمارستان جان‌شان را از دست داده‌اند. همچنين گفته شده كه يك سرباز در خارج از كاراكاس، پايتخت، كشته شده است. مخالفان مي‌گويند كه جوان ۱۷ ساله هدف شليك لباس شخصي‌هاي موتور سوار در كاراكاس قرار گرفته و به شدت از ناحيه سينه زخمي شده بود.
زني ۲۳ ساله هم در جريان تظاهرات در شهر سان كريستوبال در غرب ونزوئلا از ناحيه سر هدف اصابت گلوله قرار گرفته و به بيمارستان منتقل شده بود. از سوي ديگر هم مقام‌هاي دولت ونزوئلا مي‌گويند كه يكي از نيروهاي ارتش اين كشور در شهركي در جنوب پايتخت توسط عوامل مخالف دولت به قتل رسيده است.
تظاهرات روزهاي اخير با دعوت گروه‌هاي مخالف دولت برگزار شد اما نيروهاي طرفدار مادورو هم وارد خيابان شدند و كار به درگيري كشيده شد. نيروهاي امنيتي ونزوئلا براي مقابله با معترضان از تجهيزات ضدشورش و شليك گاز اشك‌آور و گلوله‌هاي پلاستيكي استفاده كردند. در مقابل هم معترضان با سنگ و چوب به پليس حمله كردند. دولت ونزوئلا اعلام كرده تظاهرات در اين كشور با حمله و غارت فروشگاه‌هاي مواد غذايي همراه بوده است.
- اعتراض‌ها از كجا شروع شد؟
پس از مرگ چاوز اختلاف‌ها در ونزوئلا بسيار شديدتر شده است. بحران سياسي ونزوئلا با وخامت شرايط اقتصادي در سال ۲۰۱۴ و نارضايتي مردم آغاز شد و كسب اكثريت پارلماني توسط احزاب مخالف دولت در انتخابات سال ۲۰۱۵ آن را علني كرد. اما آتش اعتراض‌هاي جديد 3هفته قبل با رأي ديوان عالي پارلمان شعله‌ور شد.
قضات ديوان عالي در حكمي پارلمان را فاقد صلاحيت اعلام كردند و اختيارات آن را به‌خود انتقال دادند. هر چند ديوان عالي پس از 3روز نظر خود را عوض كرد اما اين عقب نشيني جلوي موج اعتراض‌هاي جديد را نگرفت. تظاهرات روز چهارشنبه كه يكي از گسترده‌ترين تجمع‌هاي اعتراضي در دوران مادورو به‌حساب مي‌آيد در روز استقلال اين كشور از اسپانيا برگزار شد. معترضان به همين‌خاطر اين روز را «دومين روز استقلال ونزوئلا» ناميده‌اند. مخالفان مادورو با وجود هشدارهاي او گفته‌اند كه به تظاهرات خود ادامه خواهند داد.
- مخالفان چه مي‌گويند؟
مخالفان ونزوئلا عقيده دارند كه اين كشور در آستانه فروپاشي است. صندوق بين‌المللي پول پيش‌بيني كرده كه تورم ونزوئلا در سال‌جاري از ۷۰۰ درصد بيشتر شود. انتخابات بعدي ونزوئلا در سال ۲۰۱۹ است اما مخالفان در تلاش هستند تا با بركناري مادورو دولت را مجبور به برگزاري انتخابات زودهنگام كنند.
آنها دولت را به فساد و ناتواني در مديريت كشور متهم مي‌كنند و مي‌گويند مي‌خواهند كشور را از «چنگال ديكتاتوري مادورو» رها كنند. ونزوئلا با وجود داشتن بزرگ‌ترين ذخاير ثابت‌شده نفت جهان چندين سال است كه از تورم شديد، جرايم گسترده و كمبود كالاهاي اوليه رنج مي‌برد. با سقوط قيمت نفت، به اقتصاد ونزوئلا ضربه‌اي سخت وارد شد.
كمبود ارز باعث شد تا تهيه مواداوليه مورد نياز از طريق واردات متوقف شود. مردم اين كشور با افزايش شديد تورم و كمبود كالاهاي اساسي و دارو براي خريد كالاهاي معمولي مانند شير، تخم مرغ يا حتي شير خشك براي تغذيه بچه‌هايشان مجبور بودند ساعت‌ها در صف باقي بمانند يا حتي به كشورهاي همسايه مانند كلمبيا بروند.
- در خدمت و خيانت پول نفت
چاوز و مادورو در ونزوئلا طرفداراني سرسخت و مخالفاني جدي دارند. طرفداران چاوز كه سياست‌هايش را از فيدل كاسترو الگو گرفته بود او را مدافع قشر فقير جامعه مي‌دانند و به همين‌خاطر از مادورو هم كه توصيه شده چاوز بود حمايت كردند. چاوز از طبقه فقير اين كشور بود و با اينكه قيمت بنزين در كشورشان پايين‌تر از هر جاي ديگري در دنيا بود با پرداخت ماهانه 300دلار يارانه و همچنين دراختيار نهادن محصولات كشاورزي با قيمتي ارزان حمايت مي‌كرد.
چاوز در زمان رياست‌جمهوري خود توانست طي يك دهه با افزايش قيمت‌هاي جهاني نفت، بخش‌هاي درماني، آموزشي و خدمات اجتماعي ونزوئلا را ارتقا دهد. سالي كه چاوز، قدرت را در دست گرفت نفت بشكه‌اي ۸ دلار خريد و فروش مي‌شد، اما در سال‌هاي بعد اين قيمت حول و حوش ۱۰۰دلار چرخيد. به همين‌خاطر تعداد فقراي ونزوئلا از ۴۹درصد به ۲۸درصد كاهش يافت.
اما به عقيده مخالفان تزريق پول نفت يكي از دلايل اصلي نرخ بالاي تورم ونزوئلاست كه دولت با توزيع كالاهاي ارزان‌قيمت دولتي در تلاش براي مهار بخشي از آن بوده است. در سال‌هاي اخير با كاهش قيمت نفت درآمدهاي دولت كفاف هزينه‌هاي آن را نمي‌داد .براساس گزارش بانك مركزي ونزوئلا ذخيره خارجي اين كشور از ۳۰ميليارد دلار در سال ۲۰۱۱ به ۱۰.۵ميليارد دلار در سال جاري ميلادي كاهش پيدا كرده است.
- مادورو: توطئه آمريكا براي كودتا
با گسترش اعتراض‌ها نيكلاس مادورو، رئيس‌جمهور ونزوئلا دولت آمريكا را متهم كرده كه به مخالفان او براي انجام كودتا در اين كشور چراغ سبز نشان داده است. به تازگي مادورو ۵۴ ساله كه زماني راننده اتوبوس بود و در دولت هوگو چاوز به وزارت خارجه و معاونت رياست‌جمهوري رسيد با اشاره به اينكه درخواست براي «تجاوز مستقيم» در بيانيه‌هاي وزارت خارجه آمريكا آمده، فرماني موسوم به «طرح زامورا» را براي مقابله گسترده با مخالفان به امضا رساند.
او گفت: تمام نيروهاي پليس و نهادهاي دولتي، با هدف برقراري نظم داخلي و دفاع از صلح و براي شكست دادن كودتايي كه توسط واشنگتن و در درجه دوم توسط خوليو بورخس، رئيس پارلمان به اجرا گذاشته شده است، در اين طرح شركت خواهند كرد. پيش از آغاز تظاهرات جديد مخالفان هم مادورو در نطقي تلويزيوني اعلام كرد كه براساس طرح تازه‌اش، شماري نظامي و غيرنظامي مسلح را براي دفاع از انقلاب «بوليواري» در مقابل كودتايي كه واشنگتن طرحش را ريخته، در همه جا مستقر خواهد كرد.
دولت ونزوئلا مي‌گويد كه آمريكا و همچنين متحدان اين كشور در منطقه آمريكا، لاتين به‌دنبال سلطه بر اين كشور هستند. به همين‌خاطر مقام‌هاي اين كشور شركت‌هاي چند مليتي فعال در حوزه‌هاي مختلف ازجمله نفت و صنايع غذايي را عامل مشكلات اقتصادي اين كشور و كمبودهاي موجود مي‌خوانند. چاوز كه حدود ۱۴ سال قدرت را در ونزوئلا در اختيار داشت به سختي با آمريكا در تقابل بود و مادورو هم مسير او را در منطقه‌اي كه پيش از اين حياط‌خلوت آمريكا خوانده مي‌شد ادامه داد.
نظر شما