تاكنون ضوابط و دستورالعمل‌ها به‌طور كلي براي تمام پهنه‌ها ارائه شده بود اما با پيش‌رفتن كار و توسعه نگاه تخصصي، مقرر شده ضوابط و چارچوب‌هاي ويژه پهنه‌هاي تاريخي نيز به‌صورت جداگانه ابلاغ شود. هم‌اكنون اين ضوابط در حال بررسي و تدوين است و به گفته مديركل معماري و ساختمان شهرداري، در نيمه دوم شهريور ابلاغ خواهد شد.
- توجه به دوره‌هاي تاريخي در طراحي نما
منطقه12 به‌عنوان هسته مركزي تهران و تاريخي‌ترين بخش تهران است و هنوز در محله‌هاي آن تاريخ معماري ايران ديده مي‌شود. بخشي از اين بناهاي تاريخي در دل بافت‌هاي فرسوده نيز قرار دارند. از سوي ديگر به كمك دفاتر نوسازي كه از سوي سازمان نوسازي شهرداري در محله‌هاي قديمي مستقر شده‌اند، روند نوسازي در اين محله‌ها تسهيل و تسريع مي‌شود. اين دفاتر به سازندگان، نقشه و طرح نيز ارائه مي‌دهند كه اين كار بايد با توجه به قدمت تاريخ معماري و ويژگي‌هاي هر محله و منطقه انجام شود تا تاريخ معماري ايران در دل محله‌هاي پايتخت، زير سايه ساخت و سازهاي جديد با ذائقه مدرن، گم نشود. يكي از محله‌هايي كه از سال گذشته به‌صورت جدي به اين موضوع پرداخته، محله عودلاجان است. دفتر نوسازي اين محله تابستان95 با عكسبرداري و شناسايي دقيق تمامي پلاك‌هاي تاريخي، به تحليل و بررسي آنها پرداخت. خانه‌هاي اين محله در 3تقسيم‌بندي معماري قاجار، پهلوي اول و پهلوي دوم هر كدام داراي ويژگي‌هايي در معماري و البته نماي ساختمان هستند و اين اصول به‌خوبي در ساخت آنها رعايت شده است. بعد از بررسي نتايج قرار شده معماري ساختمان‌ها براساس همان ويژگي‌هاي تاريخي و مشخصه خانه‌هاي قديمي ساخته شود. متراژ خانه‌ها در اين محله تهران قابل توجه است و هنوز امكان اجراي ويژگي‌هايي نظير حياط‌هاي عمود بر هم، خانه در ميان حياط و... وجود دارد.
به جز اين، از آنجا كه معماري و نما 2عنصر غيرقابل تفكيك از يكديگرند، روي نماي اين ساختمان‌ها نيز كار مطالعاتي دقيقي شده و ويژگي‌هايي نيز استخراج شده است. به گفته وحيد ندوشن، مدير دفتر نوسازي و توسعه محلي عودلاجان، براساس ويژگي‌هاي به‌دست آمده دستورالعملي براي طراحي نماي ساختمان‌هاي اين محله درنظر گرفته شده تا وجه قالب و تاريخي نماي ساختمان‌هاي قبلي دچار خدشه نشوند. عدم‌اجازه استفاده از هر نوع مصالح، توجه به رنگ و مصالح، عدم‌به‌كارگيري مصالح براق و صيقلي در نما و... ازجمله ضوابط عام است، رعايت ويژگي‌هاي دوره قاجار، پهلوي اول و دوم نيز همچون درون‌گرا و برون‌گرايي در نما، نوع ورودي و سر‌در و... هم به‌عنوان ضوابط خاص مدنظر قرار خواهد گرفت. اين جزئيات به‌تازگي تحويل اداره كل معماري و ساختمان شهرداري تهران شده تا متخصصان و استادان دانشگاه عضو كميته‌هاي نما، اين موارد را بررسي كرده و آماده ابلاغ شود. به گفته سهيلا صادق‌زاده، مديركل معماري و ساختمان شهرداري تهران بعد از ابلاغ، از تمامي محله‌ها و مناطق داراي بافت تاريخي خواسته مي‌شود براساس همين روش، ويژگي‌ها و خصوصيات معماري تاريخي محله‌هاي خود را استخراج كرده و ضوابط نما را با توجه به آنها ابلاغ كنند. البته ندوشن، اين را هم گفت كه قرار است دفاتر نوسازي در ديگر محله‌هاي منطقه12 همچون ايران، سنگلج، سيروس و... كار مطالعاتي و شناخت ويژگي‌هاي معماري محله‌ها را آغاز كرده و با مديريت دفتر عودلاجان وارد مرحله تحليل و بررسي شوند.
- آسيب‌شناسي نما در محله‌هاي تاريخي
بررسي نماي ساختمان‌هاي تاريخي محله عودلاجان نشان داد 4نوع آسيب زيست‌محيطي، كالبدي، اجتماعي و اقتصادي در پي نماي ساختمان‌هاي جديد ايجاد شده است. در نماهاي جديد، سايه‌اندازي‌ها تغيير كرده و به سبزينگي نما برخلاف گذشته توجهي نشده است. مصالح به‌كاررفته سازگاري با بنا نداشته و خط آسمان نيز به هم ريخته است. استفاده از سنگ و به‌ويژه رنگ‌هاي تيره سازگاري با گذشته نداشته و تيره‌بودن نما شادابي را از محله گرفته و ديگر اينكه قيمت تمام‌شده استفاده از آجر در نما تفاوت چنداني با سنگ ندارد؛ درحالي‌كه سازگاري قابل توجهي با محيط ايجاد مي‌كند.
- جاي آجركاران حرفه‌اي خالي است
به گفته مدير دفتر نوسازي و توسعه محلي عودلاجان، نبود آجركار حرفه‌اي اجراي آجر در نماي ساختمان و اجراي ويژگي‌هاي دوره‌هاي تاريخي را با مشكل مواجه كرده است. وي معتقد است كه آجركاران در گذشته به زيبايي مواردي را در نماي ساختمان اجرا مي‌كردند اما اكنون آن نسل ديگر حضور ندارند. وحيد ندوشن مي‌گويد: «با شهرداري تهران اين موارد را در ميان گذاشته‌ايم و قرار است از سازمان فني و حرفه‌اي براي ورود به اين موضوع ياري بطلبيم.»
نظر شما