کاشت گونه‌های پهن‌برگ در جنگل‌های شمال با هدف مقابله با آفات

وحيد شقاقي افضلي در گفت‌وگو با ايرنا افزود: مجموع جنگل‌كاري با گونه‌هاي غيربومي در شمال ايران در حدود 150هزار هكتار، يعني كمتر از 8درصد كل مساحت 1.9ميليون هكتاري جنگل‌هاي هيركاني برآورد مي‌شود. اين رقم، با درنظر گرفتن تمام جنگل‌كاري‌هاي انجام شده با سوزني‌برگان غيربومي و همچنين كليه عرصه‌هاي دارْكشتْ‌وَرزي (agroforestry) شامل صنوبركاري‌ها و مناطق كاشت اوكاليپتوس و حتي كاشت گونه بومي توسكا در 60-50سال اخير است.

شقاقي افضلي ادامه داد: تمركز بر كاشت درختان غيربومي موجب افزايش خطر از بين رفتن جنگل‌هاي جلگه‌اي در اكثر مناطق شمال مي‌شود.به گفته وي، سازگاري نداشتن با بوم‌سازگان جنگل‌هاي هيركاني كه اغلب داراي درختان پهن‌برگ خزان‌كننده است و همچنين برهم خوردن تعادل «گياخاك» و افزايش خطر آتش‌سوزي، از ديگر مضرات كاشت گونه‌هاي غيربومي است.

شقاقي افضلي تصريح كرد: برنامه فعلي ما كاهش كاشت بعضي از گونه‌هاي غيربومي مانند سوزني‌برگان تا حدود 3درصد آن هم فقط براي ايجاد كمربند سبز و گونه پيشگام در نواحي برهنه است؛ درحالي‌كه در چند دهه قبل در حدود 30درصد از جنگل‌كاري‌ها با سوزني‌برگان انجام مي‌شد.

وي يادآور شد: اهداف كاشت گونه‌هاي غيربومي و اغلبْ سوزني‌برگ در آن زمان، تثبيت مالكيت عرصه، حفظ آب و خاك، افزايش مساحت جنگل، اهداف زيست‌محيطي، جلوگيري از فرسايش خاك، افزايش توليد در واحد سطح، تأمين سلولز براي كارخانه‌هاي صنايع چوب نظير كاغذسازي، كاهش دوره برداشت، ايجاد كمربند سبز براي جلوگيري از تجاوز متصرفان، احياي جنگل‌هاي مخروبه، افزايش سرانه فضاي سبز بود.

به گفته اين كارشناس مسئول، كاشت سوزني‌برگان در آن زمان، بي‌فايده هم نبود و در نواحي بدون پوشش، موجب حفظ مالكيت عرصه از تجاوز و حفظ آب و خاك شد و در ساير مناطق باعث افزايش توليد در واحد سطح و كاهش فشار برداشت از جنگل و كاهش دوره برداشت گرديد.

شقاقي افضلي، مهم‌ترين گونه‌هاي سوزني‌برگ غيربومي كاشته شده در شمال كشور را كاج تدا، كاج سياه (رقم‌هاي اتريش، كرس، تركيه)، نوئل، ‌نوئل شرقي، كاج جنگلي، كاج دريايي، كاج بادامي، كاج الدار (كاج تهران)، سرو نقره‌اي، سدر ژاپني (كريپتومريا)، سدر اطلس، كاج زرد (كاج پوندروزا)، لاريكس، سكويا و نراد عنوان كرد.