هم‌اكنون متخصصان براي شروع عمليات اطفاي حريق با 4مشكل روبه‌رو هستند كه مهم‌ترين آنها، خطر انفجار مخازن گازوئيل در نزديكي چاه شعله‌ور است.به‌گزارش همشهري، چاه 147در ميدان نفتي رگ‌سفيد در 30كيلومتري بندرديلم واقع شده؛ جايي در دل تپه‌ماهورها كه حتي موبايل هم آنتن نمي‌دهد و تنها راه ارتباطي تلفن‌هاي ماهواره‌اي است. در چنين شرايطي تيم‌هاي تخصصي اطفاي حريق در جدال با بزرگ‌ترين آتش‌سوزي سال‌هاي اخير در اين منطقه هستند. حادثه‌اي كه ظهر هفتم آبان‌ماه با انفجار دكل حفاري كه روي چاه 147سرگرم كار بود شروع شد و جان 2نفر را گرفت.
طبق بررسي‌هاي انجام شده اين آتش‌سوزي شباهت زيادي به حادثه آتش‌سوزي چاه نفتي در نفت‌شهر استان كرمانشاه دارد. در آن حادثه كه هشتم خرداد سال89 به‌وقوع پيوست، آتش‌سوزي بزرگي در چاه 24نفت‌شهر رخ داد و بيش از يك‌ماه طول كشيد تا متخصصان موفق شدند حريق را مهار و به آتش‌سوزي پايان دهند.
حالا و به‌گفته كارشناسان، قرار است از شگردي كه براي مهار آتش‌سوزي در نفت‌شهر استفاده شده در رگ‌سفيد هم استفاده شود. در اين شگرد كه TOP KILL نام دارد، آتش‌نشان‌ها با ايجاد چتر ايمني از طريق پاشيدن آب بر فراز محيط عمليات اطراف چاه را خنك (cooling) مي‌كنند. با خنك شدن و ايمن‌سازي محيط مهارگران آتش به دهانه چاه دسترسي پيدا مي‌كنند؛ در اين مرحله مهارگران با استفاده از تخصص و تجارب علمي و عملي خود، لوله هدايت‌شونده را به وسيله ماشين آتي واگن درون شيرهاي فوران گير (BOP) مي‌رانند تا بتوانند از اين طريق آتش سركش را در دام خود قرار دهند و مهار كنند.
در همين حال سيال و گل حفاري كه به ميزان كافي آماده‌سازي شده، از طريق پمپ تراك‌ها در جداره دروني چاه تزريق مي‌شوند؛ پس از آن چاه را سيمان زني، مسدود و براي نصب تجهيزات سرچاهي جديد آماده مي‌كنند. به‌گفته محسن پاك‌نژاد، معاون امور توليد شركت ملي نفت ايران، براي مهار حادثه، تنها به اين روش اكتفا نشده و بررسي روشهاي مختلف براي انتخاب بهترين روش و مهار آتش‌سوزي در كمترين زمان ممكن مدنظر است.
وي ادامه داد: تعيين زمان مهار آتش‌سوزي، به شرايط چاه و روش نهايي مقابله با حادثه بستگي دارد. به‌طوري كه اگر بتوانيم از سطح چاه براي مهار حادثه وارد عمل شويم (TOPKILL) پيشبيني مي‌شود ۳۵ تا ۴۰ روز عمليات مهار زمان ببرد و اگر شرايط چاه چنين اجازهاي ندهد، بايد با روشهاي مختلف براي مهار از كف اقدام كنيم كه اين امر، مستلزم حفر يك چاه كمكي و به‌طور طبيعي زمانبرتر است. در اين روش حتي ممكن است مهار عمليات تا 3ماه نيز به طول انجامد.
اما متخصصان براي شروع عمليات مهار آتش با 4مانع مهم روبه‌رو هستند. مهم‌ترين آنها، وجود مخازن گازوئيل در نزديكي چاه شعله‌ور است كه باعث شده نزديك شدن به چاه و محل آتش‌سوزي ممنوع شود. با توجه به گرماي زياد آتش‌سوزي، هر لحظه احتمال انفجار اين مخازن وجود دارد و به همين دليل نزديك شدن به آنجا ممنوع شده است.
گفته مي‌شود درصورتي كه مخازن بر اثر حرارت اطراف چاه منفجر نشوند، انفجار آنها به‌صورت مديريت شده انجام خواهد شد تا بتوان عمليات مهار آتش را بدون هيچ خطري شروع كرد. اما مشكل ديگري كه در عمليات مهار آتش دامن‌گير متخصصان است، تأمين آب براي خنك نگه‌داشتن دستگاه‌ها و تجهيزات مهار آتش است كه به آن كولينگ مي‌گويند.
موقعيت كوهستاني و صعب‌العبور بودن محل حادثه، كار انتقال آب براي احداث استخر را با مشكل روبه‌رو كرده و اين در حالي است كه به‌گفته كسري نوري، مديركل روابط عمومي وزارت نفت «براي كولينگ، نياز به احداث استخر ۲۰۰ هزار مترمكعبي آب است». سومين مشكل پيش‌رو، فشار بالاي گاز خروجي از چاه شعله‌ور است كه به‌مراتب بيشتر از فشار گاز در چاه 24 نفت‌شهر بوده و اين مسئله نيز مهار آتش‌سوزي را با مشكل روبه‌رو كرده است. اما چهارمين مشكل، ذوب شدن و تخريب دكل چند صد تني روي دهانه چاه است كه براي شروع عمليات مهار، ابتدا بايد تمامي اين قطعات از روي دهانه چاه كنار رفته و سپس عمليات شروع شود.
در همين حال روز گذشته روابط عمومي شركت ملي حفاري ايران از شروع عمليات ساخت استخر ذخيره آب در نزديكي چاه 147رگ‌سفيد خبر داد و اعلام كرد:با آماده‌سازي نسبي جاده‌هاي دسترسي به محل حادثه و امكان تردد ماشين‌آلات سنگين، مراحل ساخت استخر ذخيره آب در مجاورت چاه آغاز شد. اين استخر در ابعاد 80در 80با عمق 5متر و در 150متري چاه شعله‌ور ايجاد مي‌شود و ظرفيت ذخيره‌سازي آب براي پشتيباني از عمليات مهار فوران چاه را خواهد داشت.
- بزرگ‌ترين حوادث حفاري در جهان
هولناك‌ترين حادثه آتش‌سوزي و انفجار دكل‌هاي حفاري، براي دكل آلفا در سواحل اسكاتلند در درياي شمال رخ داد. اين حادثه ششم جولاي سال۱۹۸۸ رخ داد و به‌دنبال آن فوران گاز باعث آتش‌سوزي مهيب و مرگ 167نفر در اين حادثه شد. از اين حادثه به‌عنوان بزرگ‌ترين حادثه دكل‌هاي نفتي ياد مي‌شود و در آن زمان خسارتي بيش از يك ميليارد و 270ميليون دلار برجا گذاشت.
آتش‌سوزي دكل ديپ‌واتر هاريزون، يكي ديگر از حوادث مهم حفاري در دنياست.
اين دكل در حقيقت يك سكوي حفاري شناور بود كه در بيستم آوريل سال2010 زماني كه در خليج مكزيك عمليات حفاري را انجام داد، پس از پايان عمليات و در هنگام انجام تست‌هاي نهايي با فوراني غيرقابل كنترل روبه‌رو و به‌دنبال آن دچار انفجار و آتش‌سوزي شد. در اين حادثه 11نفر از كاركنان جان خود را از دست دادند. عمليات اطفاي حريق چاه نفت، حدود 3ماه طول كشيد.
در ماه ژوئن سال 1979، يك چاه نفتي در خليج كامپچه، به دليل افزايش فشار منفجر شد و آتش‌سوزي گسترده‌اي در خليج مكزيك به‌وجود آمد. حدود 10ماه اين آتش‌سوزي ادامه داشت و آلودگي ناشي از آن باعث به‌وجود آمدن لكه‌اي بزرگ در دريا شد.
نظر شما