اصرار آمریکا و انکار اروپا برای اصلاح برجام

مقامات آمریکایی در روزهای اخیر فشار به اروپا برای تن دادن به اصلاح توافق هسته‌ای را به اوج رسانده‌اند؛ مایک پنس، معاون رئیس‌جمهور آمریکا در روز‌های اخیر به سرزمین‌های اشغالی رفته بود و رکس تیلرسون، وزیر خارجه ترامپ هم به اروپا؛ هدف هر دو یکی بود؛ فشار به اروپا برای اصلاح برجام.

به گزارش واحد مرکزی خبر، یک روز پس از مذاکرات تیلرسون در لندن با مقامات انگلیس، وزیر امور خارجه آمریکا با ژان ایو لودریان، وزیر امور خارجه فرانسه دیدار کرد؛ دیداری که انتظار می‌رفت در آن مذاکرات سختی صورت گیرد. هرچند دیدار 2وزیر خارجه صمیمانه بود اما قبل از این نشست، وزیر خارجه فرانسه از اینکه آمریکا سعی دارد برای ممانعت از خروج ترامپ از توافق هسته‌ای ایران بر اروپا فشار آورد تا این توافق را از نو بازطراحی کند، ابراز نگرانی کرد.

وی بدون اشاره به اینکه ناظران سازمان ملل پایبندی ایران را به توافق هسته‌ای تأیید کرده‌اند، گفت: یک اصل اساسی وجود دارد که ما به‌شدت درباره آن مصمم هستیم و آن حفظ این توافق هسته‌ای تا جایی است که به آن احترام گذاشته شود. مایک پنس، معاون ترامپ در سفر به مناطق اشغالی، در مصاحبه با رویترز گفت:

در نهایت کشورهای اروپایی باید تصمیم بگیرند می‌خواهند با ایالات متحده همراه شوند یا اینکه می‌خواهند در توافق به‌شدت معیوب با ایران بمانند. بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی هم روز سه‌شنبه از کشورهای اروپایی خواست توافق هسته‌ای ایران و گروه 1+5(برجام) را اصلاح کنند.

او قبل از رفتن به داووس با ادبیاتی تهدیدآمیز گفت: من به آنگلا مرکل صدراعظم آلمان و مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه خواهم گفت که هفته‌های آینده آخرین فرصت آنها برای ایجاد تغییرات واقعی نه صوری در توافق هسته‌ای خطرناک با ایران خواهد بود. محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران هم قرار بود به اجلاس داووس برود که این برنامه منتفی شد.

اگرچه مسئولان وزارت خارجه نرفتن ظریف به داووس را اجرایی‌شدن ساختار جدید این وزارتخانه عنوان کرده‌اند اما به‌نظر می‌رسد جو حاکم بر داووس به‌دلیل حضور ترامپ و نتانیاهو از یک سو و احتمال تقارن‌ها در رفت‌وآمد هیأت‌های ایرانی و اسرائیلی یا آمریکایی ازجمله دلایل کنسل شدن برنامه ظریف در داووس بوده است.

فشار آمریکا به اروپا اما با واکنش‌های منفی مقامات این قاره مواجه شده است چنان‌که وزیر خارجه فرانسه بعد از دیدار با تیلرسون گفته بود: چرا دولت ترامپ توپ را به زمین کنگره و اروپایی‌ها می‌اندازد؛ درحالی‌که روسیه و چین هم این توافق را امضا کرده‌اند؟! با این حال به‌نظر نمی‌رسد اروپایی‌ها به‌سادگی تن به خواسته‌های ترامپ برای همراهی با آنان بدهند. وزیر امورخارجه فرانسه در رابطه با درخواست‌های آمریکا همچنین تأکید کرد: تا زمانی که ایران به تعهدات خود در توافق هسته‌ای، همانگونه که مورد تأیید آژانس است، عمل می‌کند، دیگر طرف‌ها نیز باید به توافق پایبند باشند.

فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا هم 2روز قبل در نشست خبری خود از پاسخ دادن به سؤال یک خبرنگار آمریکایی درباره تشکیل کارگروه آمریکایی-اروپایی برای اصلاح توافق هسته‌ای ایران خودداری کرد. رکس تیلرسون، وزیر امور خارجه آمریکا روز دوشنبه پس از دیدار با بوریس جانسون، وزیر امور خارجه انگلیس در لندن گفته بود: آمریکا، انگلیس، فرانسه و آلمان درباره اینکه توافق هسته‌ای باید تکمیل شود، دیدگاه مشترکی دارند. تیلرسون از موافقت این 4کشور برای ایجاد کارگروهی متشکل از کارشناسان برای اصلاح آنچه از دیدگاه ترامپ معایب توافق هسته‌ای به شمار می‌آید، خبر داد و گفت که انتظار می‌رود ‌نشست این کارگروه اوایل هفته آینده برگزار شود.

ادعایی که با واکنش سیدعباس عراقچی هم همراه شده بود. او گفته این میزان از اختلاف بین اروپا و آمریکا بی‌سابقه بوده است. او با بیان اینکه آمریکا تلاش دارد فشار جدید و سنگینی بر جامعه بین‌الملل ازجمله متحدان خود در اروپا وارد کند تا ترامپ بتواند به خواسته‌های خود برای از بین بردن برجام برسد، گفته بود: مهم این است که ما همکاری‌ها و مشورت‌های نزدیکی در این‌باره با اروپایی‌ها داشته‌ایم. اروپایی‌ها متوجه این موضوع هستند که اگر برجام را کنار بگذارند با وجود پایبندی ایران به برجام، اعتبار خود را در سطح دنیا از دست می‌دهند.

• پاسخ وزارت خارجه ایران به پنس

بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت امور خارجه در واکنش به مایک پنس‌، معاون رئیس‌جمهور آمریکا گفت: برخلاف کلمات فریبنده و گرانفروشی این مقام آمریکایی، جمهوری اسلامی ایران هیچ‌گاه در پی دستیابی به سلاح هسته‌ای نبوده و نیست و برجام به‌درستی و راستی، دروغ‌پردازی‌های چندین‌ساله آمریکایی‌ها را نزد کشور‌ها و افکار عمومی جهانیان آشکار ساخت.

سخنگوی دستگاه دیپلماسی همچنین اظهار داشت: انتظار می‌رفت این مقام آمریکایی تاکنون و به‌خوبی دریافته باشد که نقش و حضور ایران در مبارزه با تروریسم و ایستادن در کنار دولت‌ها و ملت‌های سوریه و عراق، مؤثرترین و اصلی‌ترین دلیل تعبیر نشدن خوابی بود که برخی کشور‌های فرامنطقه‌ای و هم‌پیمانان منطقه‌ای آنان و به کمک تروریست‌های افراط‌گرای خشونت‌طلب، برای مردم این منطقه و دولت‌های مستقل آن دیده بودند.

سخنگوی وزارت امور خارجه تصریح کرد: تلاش دائمی و البته بی‌حاصل مقامات ایالات متحده آمریکا برای ایجاد و تولید تهدیدات ساختگی و دروغین در خلیج‌فارس و خاورمیانه، صرفا با هدف بی‌ثبات نگاه داشتن منطقه به نفع اهداف شوم و بلندمدت رژیم صهیونیستی و برای جلوگیری از نزدیکی و وحدت کشورهای مسلمان در برابر این رژیم و تأمین منافع نامشروع اقتصادی از طریق فروش سرسام آور تسلیحات به کشورهای منطقه است.