به‌نظر می‌رسد فعالان اقتصادی به‌دنبال ارزیابی شرایط برای تطبیق فعالیت‌های خود متناسب با تحولات جدید هستند. برخی رسانه‌های خارجی و البته تعدادی در داخل از همان دقایق اولیه اعلام موضع جدید دولت آمریکا از قیمت‌های جدید ارز رونمایی کردند درحالی‌که طی نیمه‌شب سه‌شنبه هیچ بازاری در ایران فعال نبود. کارشناسان اقتصادی پیش‌تر گفته بودند که معمولا واکنش بازارها به تصمیم‌های سیاسی یکجانبه برخی کشورها محدود بوده و حتی قبل از اعلام، به‌اصطلاح پیش‌خور می‌شود.
انتظار می‌رود وضعیت بازارها به‌تدریج پس از تطبیق با شرایط جدید ثبات نسبی را تجربه کنند. درحالی‌که بانک مرکزی نرخ برابری اکثر ارزهای خارجی در برابر ریال ایران را کاهش داده یا ثابت نگه‌داشته، بازار ارز ایران دیروز واکنش متفاوتی را نشان داد. در این روز قیمت یورو، پوند انگلیس و دلار استرالیا کاهش قیمت را تجربه کرد اما قیمت ارزهایی چون درهم امارات، لیر ترکیه، فرانک سوئیس، یوان چین، دلار کانادا و روپیه هند افزایش یافت. بازار داخلی طلا و سکه ایران هم با وجود کاهش 6دلاری هر اونس طلا در بازار جهانی شاهد معاملات اندکی بود، با این حال قیمت هر سکه امامی به 2میلیون و 24هزار تومان رسید که نسبت به روزهای اوج آن در هفته جاری نرخ پایین‌تری محسوب می‌شود. قیمت سکه طرح قدیم، نیم و ربع سکه اندکی رشد قیمت را شاهد بود.
- پاسخ به تمام نیازهای ارزی
بانک مرکزی هم در اطلاعیه‌ای به فعالان اقتصادی اطمینان داده که نقض برجام توسط آمریکا موجب ایجاد وقفه در پاسخگویی به نیازها و تقاضاهای ارزی کشور نخواهد شد و تأمین تمام نیازها کماکان ادامه خواهد یافت. اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس‌جمهوری، روز چهارشنبه در جلسه ستاد اقتصاد ساماندهی امور ارزی، بار دیگر از بانک مرکزی و سایر دستگاه‌های مرتبط خواست تا با اطلاع‌رسانی شفاف و دقیق مردم را در جریان اقدامات انجام‌شده، قرار دهند تا هیچ ابهامی در جامعه نسبت به تأمین نیازهای واقعی ارزی مردم وجود نداشته باشد. احمد عراقچی معاون ارزی بانک مرکزی هم در این جلسه با یادآوری شناسایی و تأمین ارز 35نوع خدمات که پیش از این در سامانه نیما پیش‌بینی نشده بود، گفت: ترتیبی اتخاذ کرده‌ایم که نیاز همه گروه‌هایی که در چارچوب مقررات دولت خواستار ارز با قیمت مصوب هستند برطرف شود، به‌طوری که هیچ درخواست تأمین ارز واقعی بدون پاسخ نماند. رئیس‌کل بانک مرکزی با تأکید بر اینکه هیچ نگرانی از تأمین ارز متقاضیان وجود ندارد، گفت: از ابتدای فعالیت سامانه نیما در 22فروردین‌ماه امسال برای تأمین مالی تجارت خارجی کشور تا 18اردیبهشت‌ماه بیش از 6.2میلیارد دلار ارزهای مختلف تخصیص داده شده است. ولی‌الله سیف دیروز پس از نشست هیأت دولت افزود: این میزان تخصیص ارز در کمتر از یک ماه، نشان‌دهنده نبود محدودیت برای نیازهای متقاضیان است و در روزهای آینده نیز شرایط بهتر خواهد شد.
- طلای سیاه گران شد
بازار نفت از چندین هفته قبل خروج آمریکا از برجام را استشمام کرده و ظرف کمتر از 2ماه 15درصد رشد قیمت را تجربه کرده بود. اما در روز اعلام رسمی خروج آمریکا از برجام، قیمت هر بشکه نفت سبک تگزاس که روز دوشنبه برای نخستین‌بار در 3.5سال اخیر از مرز 70دلار عبور کرده بود، با کاهشی 2.4درصدی مواجه شد و معاملات آن در قیمت 69.06دلار پایان یافت. اما در معاملات روز چهارشنبه اوضاع به‌گونه‌ای متفاوت رقم خورد به‌طوری که در معاملات صبح، قیمت نفت سبک تگزاس با 3درصد افزایش نسبت به روز قبل، مرز 71دلار را نیز پشت سر گذاشت. با وجود این، کارشناسان بازار انرژی معتقدند نفت بخشی از مسیر صعود قیمتی خود به‌دلیل خروج آمریکا از برجام را قبلاً پیموده است و حداقل در کوتاه‌مدت نباید انتظار داشت که قیمت‌ها جهش چشمگیری داشته باشند.
- سرمستی سعودی‌ها از تصمیم آمریکا
خروج آمریکا از برجام با خوشحالی زایدالوصف مقامات سعودی همراه شده است تا آنها در کنار همتایان صهیونیست خود جزو معدود کسانی باشند که از افزایش احتمال فروپاشی برجام استقبال می‌کنند. البته سعودی‌ها علاوه بر انگیزه‌های سیاسی، دلیل دیگری نیز برای خوشحالی خود دارند؛ آنها درصددند بلافاصله پس از محدود شدن صادرات نفت ایران، به بهانه جبران کمبود عرضه نفت در بازارهای جهانی، صادرات نفت خود را افزایش دهند و درآمد بیشتری به جیب بزنند. یکی از مقامات وزارت انرژی عربستان روز چهارشنبه در گفت‌وگو با خبرگزاری دولتی این کشور (سعودی پرس) اعلام کرد: «ما چه در چارچوب اوپک و چه خارج از این چارچوب، با صادرکنندگان و واردکنندگان نفت همکاری خواهیم کرد تا اثر هرگونه کمبود عرضه‌ای را به حداقل برسانیم. ما برای تأمین منافع تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان نفت و نیز برای کمک به تداوم روند رو به رشد اقتصاد جهانی، به حمایت از ثبات بازار نفت متعهد هستیم.»
- واکنش اوپک به خروج ترامپ
ساعاتی قبل از اعلام رسمی خروج آمریکا از برجام، دبیرکل اوپک در گفت‌وگو با سی‌ان‌ان ضمن ابراز نارضایتی از تصمیم ترامپ برای خارج کردن کشورش از برجام تأکید کرد چنین تصمیمی به سود اقتصاد جهانی نخواهد بود. محمد بارکیندوی نیجریه‌ای در مصاحبه‌خود با سی‌ان‌ان گفت: «هر عامل خارجی که بر عرضه یا تقاضای نفت تأثیر بگذارد، مطمئناً توازن و ثبات بازار را بر هم خواهد زد و چنین شرایطی نه به سود تولیدکنندگان خواهد بود و نه به سود مصرف‌کنندگان.» در این میان سهیل فرج‌المزروعی، وزیر نفت امارات که کشورش ریاست دوره‌ای اوپک را بر عهده دارد، پس از اعلام خبر خروج آمریکا از برجام با انتشار پیامی در صفحه توییتر رسمی خود تأکید کرد: «هدف ما تضمین ثبات بازار نفت است تا از این طریق بتوانیم امکان دسترسی مستمر، کارآمد و اقتصادی برای مصرف‌کنندگان، درآمدی باثبات برای تولیدکنندگان و بازده منصفانه‌ای برای سرمایه‌گذاران صنعت نفت را فراهم آوریم. ما با شرکای خود همکاری خواهیم کرد تا بار دیگر ثبات را بر بازار نفت حاکم کرده و سرمایه‌ها را به صنعت نفت بازگردانیم.»
- واکنش شرکت ملی نفتکش
مدیرعامل شرکت ملی نفتکش ایران با اشاره به اعمال تحریم‌های احتمالی علیه ایران، گفت: برنامه‌ریزی‌های لازم انجام شده و ناوگان این شرکت آماده فعالیت در هر شرایطی است. کاپیتان نصرالله سردشتی تأکید کرد: ما در گذشته تجربه پنج‌ساله‌ای از فعالیت در دوران تحریم‌های ظالمانه داریم و هم‌اکنون نیز با اتکا به این تجربه‌های مؤثر، برنامه‌ریزی‌های لازم برای تحریم‌های احتمالی را انجام داده‌ایم. او اعلام کرد: پرچم، مؤسسات رده‌بندی و بیمه مسائل اصلی در دوران تحریم‌ها خواهند بود که برای تمامی این مسائل برنامه‌ریزی‌های لازم انجام شده است.
نظر شما