شبکه‌های اجتماعی عامدانه کاربران را به خود معتاد می‌کنند

براساس گزارش BBC، آزا راسكين كارمند سابق شركت‌هاي جاو‌بن و موزيلا مي‌گويد اين كار درست مانند استفاده از كوكائين رفتاري است،‌ماده اعتياد‌آوري كه در سرتاسر سطح كاربري شبكه‌هاي اجتماعي پراكنده مي‌شود و باعث مي‌شود كاربر هميشه و هميشه به اين شبكه‌ها بازگردد.

راسكين مي‌گويد در پس تمامي نمايشگرهاي موبايل، هزاران مهندس متخصص نشسته‌اند و در تلاشند تا شبكه‌هاي اجتماعي را به اعتياد‌آورترين شكل ممكن طراحي كنند. راسكين در سال 2006 خود يك مهندس فناوري پيشگام به شمار مي‌رفت، و قابليتي به نام "اسكرول بي‌نهايت" يا پيمايش بي‌نهايت را ابداع كرده بود،‌قابليتي كه امروزه در تمامي اپليكيشن‌ها وجود دارد. پيمايش بي‌نهايت به كاربران امكان مي‌دهد بدون نياز به كليك كردن در ميان محتوي حركت كنند. 

راسكين مي‌گويد اگر به مغز خود اجازه برانگيختگي ندهيد، ممكن است براي ساعت‌ها به پيمايش ميان محتوي ادامه دهيد. او مي‌گويد ابداعش باعث شد تا كاربران براي مدت زماني طولاني‌تر از حد نياز به گوشي‌هاي خود نگاه كنند. راسكين با اعتراف به احساس گناهي كه نسبت به اين ابداع دارد مي‌گويد هدفش ايجاد اعتياد در كاربران نبوده‌است.

اما بسياري از طراحان توسط شركت‌هاي بزرگ فناوري به سمت ابداع قابليت‌هاي اعتياد‌آور هدايت مي‌شوند. به گفته راسكين، براي جذب سرمايه‌گذار و براي افزايش ارزش سهام،‌مدت زماني كه مردم در فضاي مجازي و اپليكيشن‌ها سپري مي‌كنند بايد افزايش پيدا كند و به اين شكل راهكارهاي جديدي ابداع مي‌شوند تا مردم در دام اپليكيشن‌ها اسير بمانند.

سندي پاراكيلاس يكي از كارمندان سابق فيس‌بوك كه پس از ترك شركت در سال 2012 تلاش كرد استفاده از اين شبكه را متوقف كند نيز با اين ادعاها موافق است. به گفته او شبكه‌هاي اجتماعي شباهت زيادي به دستگاه‌هاي قمار دارد. پاراكيلاس مي‌گويد ترك كردن فيس‌بوك برايش به اندازه ترك كردن سيگار دشوار بوده‌است.

او مي‌گويد در طول حضورش در اين شركت ديگر همكاران نيز خطر اعتياد به اين شبكه را احساس كرده‌بودند. به گفته وي مدلي تجاري براي درگير كردن كاربران وجود دارد تا حداكثر زمان ممكن را از زندگي آنها به خود جذب كنند و سپس اين توجه به شركت هاي تبليغاتي فروخته مي‌شود.

• ميراث لايك

يكي از جذابترين جنبه‌هاي شبكه‌هاي اجتماعي بخش لايك كردن (تاييد كردن يا پسنديدن) محتوي در قالب ارسال شكلكي به شكل شست دست رو به بالا، قلب يا ري‌توئيت (ارسال دوباره يك پيام در توئيتر) است. لئا پيرلمن يكي از شركاي ابداع كننده كليد لايك يا "پسنديدم" در فيس‌بوك مي‌گويد به اين دليل كه حس ارزش دروني‌اش را با تعداد لايك‌هاي دريافتي ارتباط داده بود، به فيس‌بوك زنجير شده‌بود.

پيرلمن مي‌گويد براي ايجاد حس اعتبار در خود،‌از بين بردن تنهايي، و يا ايجاد حس امنيت به فيس‌بوكش مراجعه مي‌كرده‌است و پس از ترك اين شركت تلاش كرده اعتيادش به شبكه اجتماعي را نيز ترك كند.

• نوجوانان آسيب‌پذير

مطالعات نشان داده‌اند ميان سو‌مصرف از شبكه‌هاي اجتماعي و افسردگي، تنهايي و بروز ديگر اختلالات رواني ارتباطي مستقيم وجود دارد. ميانگين استفاده از گوشي موبايل نوجوانان در بريتانيا 18 ساعت در هفته‌است كه بيشتر آن به شبكه‌هاي اجتماعي تعلق دارد.

شان پاركر مدير موسس فيس‌بوك در اعلامي عمومي گفت اين شركت تلاش دارد حداكثر استفاده را از زمان كاربرانش ببرد و براي اينكار از آسيب‌پذيري‌هاي روانشناسانه در انسان استفاده خواهد كرد.

فيس‌بوك به تازگي اعلام كرده كه تلاش دارد با ايجاد قابليتي جديد به كاربران امكان دهد ميزان زمان مصرف شده در شبكه اجتماعي را مديريت كنند.