شنبه ۳۱ شهریور ۱۳۹۷ - ۱۳:۳۷
۰ نفر

رضا کربلائی‌ - روزنامه‌نگار: سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) در طول حیات ۵۸ ساله خود همواره فراز و نشیب‌های متفاوتی را تجربه کرده تا آنجا که یکجانبه‌گرایی برخی اعضا باعث شکنندگی این سازمان شده و به هنگامه سقوط جهانی قیمت طلای سیاه ‌باز این همکاری و همگرایی اعضا بوده که مانع سقوط آن شده و تجربه چندسال اخیر بین اعضای اوپک و برخی کشورهای بزرگ تولیدکننده خارج از این سازمان موسوم به غیراوپکی‌ها هم نشان داده که منافع تولیدکنندگان نفت و امنیت مصرف‌کنندگان در گرو آینده‌نگری و پرهیز از یکجانبه‌گرایی است.

رضا کربلایی

حالا اما در آستانه نشستی مهم در کشور الجزایر، دوباره آینده اوپک به خطر افتاده و ایران به‌عنوان یکی از بنیانگذاران و اعضای مؤثر این نهاد بین‌المللی هشدار داده که نباید این سازمان تحت فشار بیرونی و به‌طور مشخص ایالات متحده آمریکا از ترس مرگ خودکشی کند.

برای درک هشدار بیژن زنگنه، وزیر نفت ایران به اعضای اوپک تامل در اهداف اولیه شکل‌گیری اوپک ضرورت دارد چه اینکه در اساسنامه این سازمان بر هماهنگی و یکپارچه‌سازی سیاست‌های نفت کشورهای عضو و تعیین بهترین راه برای تأمین منافع جمعی یا فردی آنها، طراحی شیوه‌هایی برای تضمین ثبات قیمت نفت در بازار نفت بین‌المللی به‌منظور از بین بردن نوسانات مضر و غیرضروری تأکید شده است.

افزون براینکه اعضا متعهد هستند تا در چارچوب اساسنامه اوپک به مولفه‌هایی همچون فراهم کردن درآمد ثابت برای کشورهای تولیدکننده نفت، تأمین نفت کشورهای مصرف‌کننده به‌صورت کارآمد، مقرون به صرفه و همیشگی و بازده مناسب و منصفانه برای آنهایی که در صنعت نفت سرمایه‌گذاری می‌کنند، توجه داشته باشند.

پس از خروج آمریکا از برجام و تلاش یکجانبه این کشور برای تحریم اقتصادی ایران با استفاده سیاسی از بازار جهانی نفت، به‌نظر می‌رسد برخی کشورهای عضو اوپک به‌طور مشخص عربستان سعودی و امارات تلاش دارند به بهانه کمبود عرضه نفت در اثر کاهش تولید و صادرات ایران، بر حجم عرضه خود بیفزایند و در این مسیر خطرناک روسیه هم با درنظر گرفتن منافع خود درصدد افزایش میزان صادرات خود برآمده است. ایران اما به صراحت به اوپکی‌ها هشدار داده که مراقب باشند و آینده را درنظر بگیرند و تحت فشار آمریکا قرار نگیرند.

نشست پیش‌روی اوپکی‌ها و غیراوپکی‌ها در الجزایر یک آزمون بزرگ برای آینده اوپک به شمار می‌رود، هرچند از نظر ایران، نشست کمیته مشترک نظارتی وزارتی، نظارت بر توافق اوپک و غیراوپکی تنها برای نظارت بر پایبندی به سهمیه‌ها و تعهدهای اعضاست و ارتباطی با نشست‌های عادی سالانه وزیران نفت و انرژی اوپک ندارد،

اما خطر اینجاست که در نتیجه رایزنی‌های احتمالی و در غیاب وزیر نفت ایران، تصمیمی برخلاف اهداف اوپک اتخاذ شود. واقعیت این است که ایران هیچ‌گاه از نفت به‌عنوان ابزاری برای پیشبرد منافع خود در عرصه بین‌المللی حتی در سخت‌ترین دوران‌ها استفاده نکرده و همواره تعهد خود را در عمل به اثبات رسانده است و به همین دلیل انتظار منطقی این است که اعضای اوپک هم تحت فشارهای بیرونی آمریکا تصمیمی اتخاذ نکنند که به واگرایی و تضعیف این سازمان منجر شود.

البته برخی اعضای اوپک ازجمله عربستان سعودی و برخی کشورهای همراه با سیاست‌های خارجی و منطقه‌ای دولت ریاض به این بهانه که نباید بازار جهانی نفت و اوپک از سیاست تأثیر بپذیرد، این منطق را دنبال می‌کنند که این سازمان باید ثبات بازار جهانی نفت را تضمین کند و با این استدلال تصمیم دارند کاهش احتمالی تولید نفت ایران را با تزریق ذخایر نفتی خود جبران کنند.

اما حقیقت این است که کاهش تولید نفت ایران نه به‌دلیل افت واقعی تولید که ناشی از فشارهای آمریکا پس از خروج از برجام محتمل است و همراهی اعضای اوپک با سیاست‌های خصمانه آمریکا علیه یکی از اعضای متعهد و وفادار اوپک یعنی ایران، یک خطای راهبردی خواهد بود؛

خطایی که می‌تواند به گفته وزیر نفت ایران به مرگ اوپک منجر شود. تصمیم احتمالی برای جبران کمبود نفت در بازارهای جهانی در اثر تحریم‌های آمریکا و فشارهای آشکار دونالد ترامپ گذرا خواهد بود و تجربه گذشته و آمارهای بین‌المللی از ظرفیت تولید و صادرات تولیدکنندگان نفت نشان می‌دهد که این روند در طولانی مدت پایدار نخواهد ماند و آنچه کاخ سفید از اوپکی‌ها می‌خواهد عرضه بیشتر برای کاهش قیمت در محدوده 60دلاری است تا فشارهای ناشی از افزایش قیمت و گران‌تر شدن بهای فرآورده‌های نفتی در آمریکا بر دولت این کشور کاهش یابد. اوپکی‌ها درصورت قربانی کردن منافع ایران به‌عنوان یک عضو مؤثر، آن هم به دستور آمریکا، در واقع حکم به مرگ احتمالی این سازمان خواهند داد.

کد خبر 417117

برچسب‌ها

دیدگاه خوانندگان امروز

پر بیننده‌ترین خبر امروز

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha