حسین سبحانی‌نیا با اشاره به اتفاقاتی که برای زائران ایرانی در کشورهایی همچون عراق، سوریه و عربستان می‌افتد، می‌گوید: «مهمترین بخش این اتفاقات به افراطی‌هایی بر می‌گردد که از حضور شیعه در این کشورها و نیز ارتباط ایران با آنها نگرانند. آنها معتقدند اگر ایرانیان و شیعیان در کشورهایی همچون عراق احساس راحتی و آرامش داشته باشند، می‌تواند برای آنها بسیار خطرناک باشد.
زیرا بر دامنه نفوذ شیعیان افزوده خواهد شد و این مسئله‌ای نیست که آنها بتوانند به راحتی با آن کنار بیایند. اینجاست که باید با نگاه کلی‌نگر و در قالب یک مجموعه سیاستی به این موارد بپردازیم؛ مسئله‌ای که متاسفانه در مواردی توجهی به آنها نشده است.»
اتفاق ناگوار در عراق
سبحانی‌نیا با اشاره به وقایع اخیر می‌گوید: «درهمین ایام اخیر مسائلی که در عراق رخ داد و باعث شهادت حدود 70 تن از هموطنان ما شد از نفوذ این افراطیون حکایت داشت. البته چنین مسائلی تنها در یک عامل خلاصه نمی‌شود و موضوعات متنوعی است که در یک مجموعه و در کنار یکدیگر باید بررسی شود. مثلا باید مسائل مدیریتی داخل کشور را هم در نظر بگیریم.»
وی می‌افزاید: افراطی‌ها و سلفی‌هایی که از حضور شیعه در کشورهای عراق، سوریه و عربستان نگرانند برای زائران ایرانی هم ایجاد آزار و اذیت می‌کنند و علاوه بر این بخشی از بعثی‌ها نیز هنوز در عراق هستند و نمی‌خواهند این کشور روی آرامش را ببیند.
سبحانی‌نیا با بیان اینکه در کشوری مثل عراق یکی دیگر از عوامل آزار و اذیت زائران منافقین هستند، می‌گوید: «با اشغال عراق توسط آمریکا تعداد زیادی از منافقین آزاد شدند و حالا موقعیت را مناسب می‌بینند تا این کشور را ناآرام کنند و برنامه‌های خود را علیه زائران ایرانی اجرا کنند. آنها با این کار قصد دارند تداوم دشمنی با ایران ادامه داشته باشد.»
وی با بیان این که در کشورهای دیگری همچون عربستان هم دلایلی سیاسی برای برخورد با زائران ایرانی وجود دارد، می‌گوید: یکی از مهمترین این دلایل نفوذ افراطی‌های سلفی و وهابی در این کشور است که زمینه آزار و اذیت ایرانیان و دیگر شیعیان را فراهم می‌کنند.
علاقه مردم عرب به ایرانیان و بی‌علاقگی سران
سفیر اسبق ایران در کشور عربی مغرب درباره نوع نگاه مردم کشورهای عربی به مردم ایران، می‌گوید: مردم در کشورهای عربی علاقه زیادی به مردم ایران دارند و بنده زمانی که در کشور مغرب بودم به راحتی این موضوع را احساس می‌کردم.
علاوه بر این نوعی احساس غبطه و حسرت نسبت به شجاعت مردم ایران در موضوع این مردم وجود داشت و همواره شجاعت ایرانیان را مخصوصاَ در تغییر شرایط و ایجاد انقلاب اسلامی می‌ستودند. اینها چیزهای کمی نیست و واقعاَ بنده چنین احساسی را در بین مردم عرب زبان دریافته‌ام.
وی در عین حال ادامه می‌دهد: البته در بین سران کشورهای عربی، سلاطین، روسای جمهور و امرا ماجرا متفاوت است و آن نگاهی است که به نوعی به رقابت با ایران می‌اندیشد. سبحانی‌نیا توضیح می‌دهد: سران کشورهای عربی به جای این که همانند مردمشان بیندیشند، نوعی حس رقابت با ایران دارند و هنوز حس عرب در برابر عجم در بین بسیاری از آنها زنده است.
وی با بیان این که تمامی این مسائل در برخوردهایی که با ایرانیان در این کشورها می‌شود تاثیر دارد، می‌گوید: این حس رقابت از دسیسه‌های استعماری بوده و متاسفانه هنوز هم بین برخی از کشورهای عربی رواج دارد.
مدیریت موضوع در داخل کشور
این عضو هیأت رئیسه مجلس شورای اسلامی با بیان این که موضوع آزار و اذیت زائران ایرانی در این کشورها از مسائلی است که باید در یک مجموعه منسجم به آن نگاه کنیم، می‌گوید: یکی از مسائل مهمی که در این موضوع باید در نظر گرفته شود، هماهنگی نهادهای مسئول در این ماجراست.
اگر هر کدام از نهادهای ذیربط وظایف خود را به درستی انجام دهند، می‌توان کارهای موثری را انجام داد. به عنوان مثال باید مشخص شود که هریک از نهادهای مرتبط با ماجرا چه مسئولیتی را باید بپذیرند و پیگیری کنند.
پس از آن بی‌نظمی‌های احتمالی رفع شود و در مرحله بعد هم نهادی باشد که بتواند این مسئولیت‌ها را با هم هماهنگ کند. وی می‌افزاید: این که هنوز بی‌نظمی‌هایی در اداره امور زائران مطرح می‌شود ناشی از عدم پذیرش مسئولیت‌هاست. باید مسئولیت کلی این موضوع مشخص شود. این که کدام دستگاه در اعزام زائران مسئول اصلی است؟ دیگر نهادها چه رابطه‌ای با موضوع دارند؟
چرا گهگاهی آنها هم در این امور دخالت می‌کنند؟ هماهنگی اینها در کشور مقصد با کیست؟ و .... این مسائل ابتدا باید در داخل کشور حل و فصل شود تا بتوانیم در خارج از کشور هم از حق اتباع خود دفاع کنیم و اجازه ندهیم به آنها تعرض شود. متاسفانه بعضاً ادعاهایی از طرف برخی نهادها می‌شود که به پیچیده‌تر شدن موضوع کمک می‌کند که اینها باید حل و فصل شود.
دیپلماسی فعالتر شود
این نماینده مجلس همچنین یکی از مهمترین نهادهای ذیربط در این موضوعات را دستگاه دیپلماسی دانست و گفت: دستگاه دیپلماسی ما باید در این عرصه فعالیت بیشتر و موثرتری را از خود نشان دهد. برای بهبود شرایط زوار، ضرورت دارد که رابطه سیاسی ما با این کشورها بهبود یابد. اما امروزه به نظر می‌رسد آن گونه که باید و شاید این روابط چندان اهمیتی پیدا نکرده است.
وی می‌افزاید: اما بارها شاهد این مسئله بودیم که هرگاه رابطه سیاسی ما با این کشورها خوب بوده روابط با زائران هم بهتر شده است. اما زمانی که مشکلاتی وجود داشته زائران ما هم با مسائل بیشتری مواجه شده‌اند.
اینجاست که باید دستگاه دیپلماسی به یاری نهادهای مسئول بیاید و زمینه احترام این کشورها به زائران ایرانی را فراهم کند. وی ادامه می‌دهد: دستگاه دیپلماسی ما باید این موضوع را با وزارت خارجه کشورهای مربوطه در میان بگذارد و آنها را حل و فصل کند.
این یک سؤال اساسی است که چرا در کشوری همچون سوریه که روابط نزدیکی با ایران دارد، برخوردهای بدی با زائران ما انجام می‌شود. امیدواریم که وزارت خارجه ما پاسخ مناسبی برای اینگونه سؤالات داشته باشد و یا آن را با مسئولان سوری در میان بگذارد.
ارتقای جایگاه مدیریت به جای بازی با مفاهیم
این نماینده مجلس با انتقاد از برنامه‌هایی که در این اواخر درباره سازمان حج و زیارت مطرح شد، می‌گوید: تقویت جایگاه حج و زیارت یک مسئله مهم است و این موضوع در دستور کار مجلس قرار دارد.
در این میان توصیه‌هایی نیز از جانب برخی از مراجع عظام داشته‌ایم. در حقیقت این مسئله در وجهه همت ما قرار دارد. اما در این اواخر اتفاقاتی که افتاد چندان مناسب نبود. وی ادامه می‌دهد: انتزاع سازمان حج و زیارت و الحاق آن به سازمان میراث فرهنگی و گردشگری نمی‌توانست چاره کار باشد.
باید برنامه‌ای تدارک ببینیم که واقعا به ارتقای جایگاه حج و زیارت کمک کند. با این حساب می‌توان برای این سازمان، رده‌های بالاتری را در نظر گرفت که بتواند از عهده مسئولیت‌های محوله برآید. وی با بیان این که در این مسیر می‌توان رده‌ای در حد یک وزارتخانه را در نظر گرفت، می‌گوید: البته در این بین عده‌ای نظر دارند که موضوع حج و زیارت چون یک امر دینی است باید در زیرمجموعه نهادهای مستقیما مرتبط با زیرمجموعه رهبری قرار گیرد.
ما اعتقاد داریم که شأن این سازمان در همین حدود است و انتزاع آن از یک وزارتخانه و الحاق به یک نهاد دیگر در همین حد، نمی‌تواند دردی را دوا کند. سبحانی نیا با اشاره به بی‌نظمی‌هایی که برخی از نهادها در اعزام زائران بر حج و زیارت تحمیل می‌کنند، می‌گوید: متاسفانه در حال حاضر شاهد پراکندگی‌هایی در مسیر اعزام زائران هستیم.
یک سری از زوار که از طریق سازمان حج و زیارت اعزام می‌شوند شرایط بهتری دارند، اما کاروان‌هایی که با سازمان گردشگری اعزام می‌شوند در برخی موارد با مشکلاتی مواجه شده‌اند. این مسئله علاوه بر این که نوعی تبعیض بین زائران ایرانی محسوب می‌شود، تبعاتی هم دارد که همین چند روز اخیر در عراق شاهد یکی از این اتفاقات بودیم و متاسفانه باعث جان باختن تعداد زیادی از هموطنانمان شد. او در پایان سخنانش بار دیگر بر ضرورت فعالتر شدن وزارت خارجه و در نظر گرفتن شأن مدیریتی مناسبی برای سازمان حج و زیارت تاکید کرد.
همشهری جمعه
