به گزارش همشهری آنلاین به نقل از مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران (ایسپا)، به منظور سنجش میزان استفاده مردم از رسانه‌های اجتماعی، در روزهای ۱۶ تا ۲۰ تیرماه ۱۴۰۰ یک نظرسنجی در مقیاس ملی و با شیوه گردآوری تلفنی اطلاعات انجام داده است. جامعه آماری این نظرسنجی کلیه شهروندان ۱۸ سال به بالای ساکن در مناطق شهری و روستایی کل کشور و تعداد نمونه آن ۱۵۸۵ نفر بوده است.
مشخصات پاسخگویان
۵۰.۱ درصد پاسخگویان این نظرسنجی مرد و ۴۹.۹ درصد زن هستند. ۲۵.۷ درصد پاسخگویان در رده سنی ۱۸ تا ۲۹ سال، ۴۸.۴ درصد در رده سنی ۳۰ تا ۴۹ سال و ۲۵.۹ درصد در رده سنی ۵۰ سال و بالاتر قرار دارند. ۲۳.۳ درصد مجرد، ۷۲.۹ درصد متاهل و ۳.۷ درصد بدون همسر بر اثر طلاق یا فوت همسر هستند. ۳۹.۲ درصد پاسخگویان در مراکز استان، ۳۵.۹ درصد در شهرهای کوچک¬تر و ۲۴.۹ درصد در روستاها سکونت دارند.
میزان و روند استفاده مردم ایران از رسانه‌های اجتماعی
طبق نتایج نظرسنجی ایسپا در آذر ۱۳۹۴، ۳۷.۵ درصد مردم ایران عضو تلگرام بوده‌اند که این میزان تا فروردین ۹۷ روند صعودی پیدا کرد و به ۵۹.۴ درصد رسید. به دلیل سیاست‌های فیلترینگ در اردیبهشت ۱۳۹۷، میزان افرادی که از این اپلیکیشن استفاده می‌کردند در نظرسنجی خرداد ۹۷ ایسپا به ۴۹.۵ درصد کاهش یافت. در واقع سیاست‌های فیلترینگ حدود ۱۰ درصد از کاربران تلگرام را کاهش داد. به مرور میزان استفاده از تلگرام کاهش پیدا کرد و در بهمن ۱۳۹۹، ۳۶.۳ درصد مردم گفته‌اند از تلگرام استفاده می‌کنند. اما طبق آخرین نظرسنجی ایسپا در تیر ۱۴۰۰، ۴۰.۴ درصد مردم بیان کرده اند همچنان از تلگرام استفاده می کنند.
پیام رسان دیگری که در ایران با استقبال زیادی مواجه شده واتس‌آپ است. در آذر ۹۴، ۱۶.۶ درصد ایرانیان از این پیام‌رسان استفاده می‌کرده‌اند و طی نظرسنجی‌های ایسپا روند نوسانی را در میزان اعضا داشته است و در فروردین ۹۷، قبل از اعمال سیاست فیلترینگ تلگرام میزان استفاده از واتس‌آپ ۱۱.۹ درصد بوده است. بعد از فیلتر تلگرام و کاهش ۱۰ درصد کاربران آن، میزان استفاده از واتس‌آپ ۱۲ درصد افزایش یافته و به ۲۵ درصد رسید و این روند صعودی ادامه پیدا کرد تا جایی که در آخرین نظرسنجی ایسپا در تیر ۱۴۰۰ میزان استفاده از واتس‌آپ به ۷۱.۴ درصد رسیده است. درواقع داده‌ها نشان می‌دهد کاربران پیام‌رسان‌های اجتماعی واتس‌آپ را جایگزین تلگرام کرده‌اند.
پیام رسان دیگری که امروز مورد استقبال مردم قرار گرفته، اینستاگرام است در آذر ۹۴، ۲۵.۵ درصد ایرانیان از این پیام‌رسان استفاده می‌کرده‌اند و طی نظرسنجی‌های ایسپا روند نوسانی را در میزان اعضا داشته است و در فروردین ۹۷، با اعمال فیلترینگ تلگرام، میزان استفاده از این پیام رسان افزایش یافته است. و در آخرین نظرسنجی ایسپا در تیر ۱۴۰۰ میزان استفاده از آن به ۵۳.۱ درصد رسیده است.
استفاده از رسانه‌های اجتماعی به تفکیک گروه‌ها
نتایج نشان داد میزان استفاده از رسانه‌های اجتماعی در بین مردم ایران معنادار است. براساس نتایج به دست آمده در آخرین نظرسنجی ایسپا(تیر ۱۴۰۰)، با وجود فیلتر بودن تلگرام ۳۷.۲ درصد زنان و ۴۳.۶ درصد مردان از تلگرام استفاده می کنند. ۵۹.۲ درصد جوانان ۱۸- ۲۹ سال، ۴۰ درصد افراد ۳۰-۴۹ سال و ۲۲.۴ درصد افراد بالای ۵۰ سال، گفته‌اند از تلگرام استفاده می کنند. در واقع با افزایش سن استفاده از تلگرام بین کاربران کاهش چشمگیری داشته است. همچنین ۵۵.۱ درصد افراد دارای تحصیلات دانشگاهی از تلگرام استفاده می کنند. این میزان بین افراد فاقد تحصیلات دانشگاهی ۳۱ درصد است.
طبق نتایج نظرسنجی ایسپا، ۸۷.۷ درصد جوانان ۱۸- ۲۹ سال، ۷۶.۱ درصد افراد ۳۰-۴۹ سال و ۴۶.۵ درصد افراد بالای ۵۰ سال، گفته‌اند از واتس آپ استفاده می کنند. در واقع با افزایش سن استفاده از واتس آپ بین کاربران کاهش چشمگیری داشته است. همچنین ۸۷.۶ درصد افراد دارای تحصیلات دانشگاهی از واتس آپ استفاده می کنند و این میزان بین افراد فاقد تحصیلات دانشگاهی ۶۱.۳ درصد می‌باشد. ۷۰.۸ درصد زنان و ۷۲ درصد مردان نیز از واتس آپ استفاده می کنند.
همچنین میزان استفاده از اینستاگرام بین گروه های مختلف سنی و تحصیلی معنادار است. ۷۵.۹ درصد جوانان ۱۸- ۲۹ سال، ۵۴.۸ درصد افراد ۳۰-۴۹ سال و ۲۷.۳ درصد افراد بالای ۵۰ سال، گفته‌اند از اینستاگرام استفاده می کنند. در واقع با افزایش سن استفاده از اینستاگرام بین کاربران کاهش یافته است. همچنین ۷۰.۲ درصد افراد دارای تحصیلات دانشگاهی از اینستاگرام استفاده می کنند. این میزان بین افراد فاقد تحصیلات دانشگاهی ۴۲.۴ درصد می‌باشد. ۵۰.۹ درصد زنان و ۵۵.۲ درصد مردان از اینستاگرام استفاده می کنند.