بیماری‌ ناشناخته‌ای از نوع سینه‌پهلو (ذات‌الریه) دسامبر ۲۰۱۹ در ووهان چین پدید آمد که خیلی زود به عنوان بیماری جدیدی به نام کرونا شناخته شد. این بیماری در فاصله دو سال بیشتر از ۲۷۹ میلیون نفر را در جهان به خود مبتلا کرد و جان افزون بر ۵.۴ میلیون نفر را نیز گرفت.

همشهری آنلاین –یکتا فراهانیبا شیوع بیماری کرونا در کل دنیا تجربه‌ای متفاوت نیز برای همه شکل گرفت؛ تجربه‌ای که برای هر کس با توجه به شغل و شرایطی که داشت به گونه‌ای خاص و متفاوت بود. طبیعی است دراین میان، کادر درمان تجربه‌ و خاطرات زیادی را در دوران کاری خود ثبت کرده‌اند.

استفاده از تجربیات گذشته

دکترسید محمدرضا هاشمیان، استادتمام دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و فوق تخصص آی‌سی یو از خاطرات کاری خود در دوران شیوع ویروس کرونا چنین می‌گوید: «در دوران قبل از کرونا معمولا هر سال با درمان بیماران بدحال مبتلا به پاندمی‌هایی مانند آنفلوانزا مواجه بودیم تا اینکه به پاندمی کرونا رسیدیم؛ پاندمی که از چین شروع شد و خیلی زود در کشورهای دیگر و کل دنیا پخش شد.»

عضو کمیته علمی کرونای کشور می‌گوید گرچه این پاندمی با بیماری های دیگر بسیار متفاوت است؛ ولی شباهت‌هایی نیز به آنفلوانزا دارد؛ به این معنا که تجارب قبلی می‌توانست در درمان بیماران مبتلا به کرونا نیز تا حدودی کمک کننده باشد.  

به همین دلیل، تجارب قبلی را در کنار اطلاعاتی که هر روز از کشورهای مختلف  هم می‌رسید، در کنار هم می‌گذاشتیم و سعی می‌کردیم به بیماران کمک کنیم.

استرس تجویز دارو

هاشمیان می‌گوید: «در این دوران، وبینارهایی با کشورهای آمریکا ترکیه و چین برگزار کردم تا بتوانم از تجارب پزشک‌های دنیا هم استفاده کنم؛ چرا که هنوز اطلاعات کافی در ارتباط با این بیماری وجود نداشت.

با اینکه فیلد کاری من مراقبت‌های ویژه بود؛ ولی در ارتباط با پیشگیری از بیماری‌ها هم مطالعاتی داشتم؛ از قرنطینه و واکسن گرفته تا دارو و درمان.

 همان روزهای اول ترجیح می‌دادم به بعضی بیمارانم که شرایط دریافت دگزامتازون را داشتند، این دارو را تزریق کنم. ولی در ارتباط با این دارو نظرات متفاوتی  وجود داشت. چراکه همزمان با تزریق این دارو به بیماران در جراید عنوان شد دگزامتازون موجب مرگ بیماران مبتلا به کرونا می‌شود. با اینکه تجارب و داشته‌هایم، خلاف این گفته را ثابت می‌کرد؛ ولی باید آنها  را هم لحاظ می‌کردم و در نظر می‌گرفتم.

 تا اینکه مطالعاتی از کشور انگلستان در ارتباط با کاهش مرگ ومیر با این دارو چاپ شد. به نظرم آن مطالعه بیشتر از آنکه نویسندگانش را خوشحال کند، باعث خوشحالی من شد. چون بعد از این، همکارانم با خیال راحت می‌توانستند با این دارو جان بیماران را نجات دهند.»

 به عقیده هاشمیان، این مشکلات و استرس‌ها در ارتباط با تجویز خیلی از داروها  وجود داشته و دارد؛ داروهایی که هم مطالعات ثابت کرده‌اند تاثیرات نسبی بر بیماران دارند و هم تجارب.

فضای مجازی

هاشمیان می‌گوید: «در ارتباط با فضای مجازی همیشه سعی کرده‌ام دو هدف را دنبال کنم؛ نخست آنکه به مردم اطلاع رسانی درست و دقیق کنم و با نشان دادن بهبود و سلامت  بیماران ثابت کنم این بیماری هم درمان دارد.

در درجه دوم هم همیشه مشتاق بوده‌ام که اطلاعاتم را در اختیار همه همکاران در کادر درمان از جمله پزشکان و پرستاران بگذارم. ‌به همین خاطر هم سعی کردم این کار را در دوران سخت شروع پاندمی کرونا و پس از آن  نیز از طریق فضای مجازی انجام دهم.»

عمل لوله‌گذاری (اینتوبه کردن)

یکی ازخاطرات دیگر هاشمیان در دوران کرونا در مورد عمل  لوله‌گذاری (اینتوبه کردن) برای بیمارانی است که دستگاه تنفس آنها بر اثر ابتلا به کرونا با مشکل مواجه می‌شده است.

او دراین مورد می‌گوید : «ازموضوعات موردبحث درخصوص بیماران بستری بر اثر ابتلا به کووید ۱۹، بحث اینتوبه کردن یا لوله‌گذاری بود. من مخالف Early intubation (لوله گذاری زود هنگام) بودم. ولی سازمان بهداشت جهانی و وزارت بهداشت کشور با من مخالف بودند.

اما وقتی آمار مرگ‌ و میر در نیویورک نشان داد ۸۹ درصد فوتی‌ها به خاطر Early intubation (لوله گذاری زود هنگام) است، سازمان بهداشت جهانی  نظر خود را تغییر داد.»

هاشمیان می‌گوید این اتفاق موجب نجات بسیاری از بیماران در دنیا شد و من هم بسیار خوشحال شدم که به سرعت متوجه Atypical ARDS (نارسایی حاد ریوی غیرمتعارف) در بیماری نوظهور کووید ۱۹ شده بودم.

تاخیر در واکسیناسیون

 نظر هاشمیان درمورد واکسیناسیون در ایران هم این است که این کار با تاخیر انجام شده؛ او در این خصوص می گوید: «ما خیلی زودتراز این می توانستیم واکسیناسیون را در کشور شروع کنیم.»

اولین گروهی که واکسن برای آنها تزریق شد کادر درمان بود. هاشمیان می گوید : «خود من حاضربودم به عنوان اولین  نفر در کادر درمان واکسن تاییدشده در ایران را تزریق کنم. یکی از این واکسن‌ها واکسن روسیه بود که بهمن ماه وارد ایران شد.»

به عقیده هاشمیان، این امکان وجود داشت که واکسیناسیون کادر درمان با همین واکسن (اسپوتنیک) از شهریور ماه هم آغاز شود. برای انجام این کار بارها درخواست کردیم، ولی توجهی به آن نشد. ‌

او می گوید اختلالات بویایی کرونا نیز موضوع جالبی است که در این مدت در ارتباط با آن مطالعات زیای انجام داده و مقاله‌ای هم چاپ کرده است که از اولین مطالعات در این زمینه در دنیا به شمار می‌آید.