همشهری‌آنلاین-سید محمد فخار: در این روزها اگرچه شرایط برای نفس کشیدن سخت شده و توصیه می‌شود افراد حساس به آلودگی هوا کمتر از شهر تردد داشته باشند، اما همچنان شرایط بهتر از سال‌های گذشت است. مقایسه کیفیت هوای تهران از ابتدای پاییز تا ابتدای هفته جاری طی ۴ سال اخیر نشان می‌دهد هوای تهران در این دوره، با بهبود کیفیت نسبت به ۳سال اخیر مواجه است. این گزارش به بررسی عوامل این آلودگی، توصیه‌های مهم در روزهای آلوده، قوانین ممنوعیت ترددی، پیش بینی بهبود کیفیت و مقایسه ۴سال اخیر می‌پردازد.
فردا باران می‌آید
فردا قرار است آسمان تهران ابری و در برخی ساعات بارانی باشد. به گزارش همشهری، سازمان هواشناسی اعلام کرده این بارش در پی ورود موج جدید ایجاد می‌شود اما چندان قوی نیست و حجم بارش‌ها سنگین و موثر بر کیفیت هوا نخواهد بود. طبق پیش‌بینی‌ها بارندگی در تهران از ساعات ابتدایی روز دوشنبه آغاز می‌شود و پیش از ظهر فردا به پایان می‌رسد. شدت این بارندگی نیز چندان زیاد نیست و در بهترین حالت به ۰.۱۵میلی‌متر خواهد رسید.
موج آلودگی چه زمانی فروکش می‌کند؟
پیش‌بینی‌های ماهواره‌ای نشان می‌دهد از ساعات اولیه روز سه‌شنبه از غلظت آلودگی هوا کاسته می‌شود. موج آلودگی که این روزها در تهران جریان دارد، از ساعت ۱۷روز پنجشنبه آغاز شده و شاخص آلودگی هوا به بالای ۱۵۰ رسیده است. این موج قرار است از ساعت یک بامداد روز سه‌شنبه پس از ۱۰۰ساعت فروکش کند و شاخص هوا نزدیک به هوای قابل قبول قرار گیرد.
۱۷آذر، آلوده ترین روز سال بود
فاطمه کریمی
سرپرست شرکت کنترل کیفیت هوای تهران
کیفیت هوای امسال تهران با همه آلودگی هوایی که داشته، نسبت به مدت مشابه سال گذشته شرایط بهبود را نشان می‌دهد. مقایسه شاخص کیفیت هوا در شهر تهران طی سال‌های ۱۴۰۱، ۱۴۰۲ و ۱۴۰۳ تا ۱۷ آذر نشان می‌دهد طی ۲۶۳ روز گذشته از سال ۱۴۰۳، ۳۱/۶درصد روزها در شرایط نامطلوب قرار داشته‌اند، در حالیکه در مدت مشابه سال‌های ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ به ترتیب روزهای فراتر از حد مجاز ۴۴/۵ و ۲۸/۵ درصد بوده است. بنابراین در دوره موردبررسی کیفیت هوا در سال جاری نامطلوب‌تر از مدت مشابه در سال ۱۴۰۲ و مطلوب‌تر از سال ۱۴۰۱ است.
طی ۱۷روز گذشته از آذر، تعداد روزهای فراتر از حد سلامت نسبت به مدت مشابه دو سال ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ کمتر بوده است. در روزهای گذشته از آذر سال جاری، کلیه زمان های آلوده از منظر آلاینده PM۲.۵ رخ داده ولی در سال گذشته طی این دوره ۴ روز آلوده از منظر آلاینده PM۱۰ و ۲ روز آلوده نیز از منظر آلاینده NO۲ ثبت شده و در برخی روزها بیش از یک آلاینده فراتر از حد سلامت بوده است.
در مدت مشابه سال ۱۴۰۱ نیز ۲ روز از منظر NO۲ فراتر از حد مجاز بوده است. همچنین در ۱۷ روز گذشته از آذر سال جاری و سال ۱۴۰۱، دو روز با شرایط ناسالم برای عموم افراد جامعه ثبت شده در حالیکه در سال گذشته این آمار برابر با ۴ روز بوده است. از سویی دو روز با شرایط ناسالم در آذر سال جاری شامل روزهای ۱۶ و ۱۷ آذر به ترتیب با شاخص ۱۵۴ و ۱۶۰ به دلیل آلاینده PM۲.۵ بوده است. روز ۱۷ آذر آلوده ترین روز سال جاری تا کنون از منظر آلاینده PM۲.۵ بوده است.
نقش بارز معاینه فنی در کاهش آلودگی هوا
سید محمد مهدی میرزایی قمی
مدیرعامل ستاد مرکزی معاینه فنی خودروهای تهران
تحلیل نتایج آزمون خودروهای مراجعه کننده به مراکز معاینه فنی شهر تهران نشان می دهد حدود ۱۲درصد از خودروها در مراجعه نخست از آزمون آلایندگی مردود می‌شوند و به علت نقص فنی در سنسورها و عملگرهای سیستم سوخت رسانی و برق و یا خرابی کاتالیست آلایندگی انها بیش از حدود مجاز سازمان حفاظت محیط زیست است. در هشت ماهه امسال ۷۸۴هزار دستگاه خودرو به صورت یونیک به مراکز مراجعه کرده که نقص مربوط به آلایندگی ۹۶هزارو ۶۹۸دستگاه خودرو تشخیص و رفع ایراد شده است. در صورت تعمیم این درصد مردودی به کلیه خودروهای پلاک تهران می‌توان پیش بینی کرد از ۳.۵میلیون خودروی مشمول معاینه فنی در حدود ۴۲۰ هزار دستگاه خودرو دارای نقص آلایندگی هستند که وضعیت این خودروها با مراجعه مستمر به مراکز معاینه فنی پایش و ایرادات آن در بخش های تعمیرگاهی معتبر رفع نقص و برطرف می‌شود.
خودروهای معیوب که از آزمون آلایندگی در مراکز معاینه فنی مردود شده اند پس از رفع نقص میزان آلایندگی آنها کمتر از میزان حدود مجاز قبولی سنجش گازهای خروجی از اگزوز در معاینه فنی که توسط سازمان حفاظت محیط زیست تعیین شده خواهد بود. این موضوع بدین منزله است که میزان تاثیر معاینه فنی حتی بیش از مقدار و سهم مورد انتظار نقش خواهد داشت.-با آغاز فصل سرما بیشترین عامل آلایندگی هوا ناشی از ذرات معلق کمتر از۲.۵میکرون است که منابع متحرک سهم حداقل ۶۱درصد در تولید آن را دارند. بی شک کاهش آلودگی هوا در بخش منابع متحرک نیازمند مجموعه ای از اقدامات نظیر ارتقا استاندارد تولید وسایل نقلیه و قطعات یدکی، خروج خودروهای فرسوده از چرخه تردد، ارتقا استاندارد سوخت، استفاده از حمل و نقل عمومی، نگهداشت صحیح خودرو و انجام معاینه فنی دوره ای وسایل نقلیه بوده و هر کدام از آن دارای سهمی مشخص در کاهش آلودگی هوا است. در مجموع یکی از راهکارهای عملی و اقتصادی براساس فایده-هزینه برای کاهش آلودگی هوا و ارتقای سطح ایمنی تردد بنا بر دانش و تجربیات سایر کشور ها و مستندات نتایج آزمون در مراکز معاینه فنی انجام دوره ای معاینه فنی خودروهاست.
عوامل آلودگی هوای این روزهای تهران
سواری‌ها(کیفیت پایین موتور/مصرف بالای بنزین)
موتورسیکلت‌ها(موتور کاربراتوری آلاینده/تردد بالا)
وسایل نقلیه دیزلی(فناوری فرسوده/ انتشار کربن سیاه در هوا)
صنایع جنوب غرب تهران(مصرف مازوت و گازوییل پر گوگرد)
پایداری هوا(کاهش چشمگیر سرعت باد و نباریدن باران)
قوانین ممنوعیت ترددی امروز تهران
ممنوعیت تردد کامیون‌های دیزلی
برخورد با وسایل نقلیه فاقد معاینه فنی
برخورد با وسایل نقلیه دودزا
کیفیت هوای تهران از ابتدای سال جاری
۶۸درصد پاک و قابل قبول
۳۲درصد آلوده
آلاینده اصلی این روزهای تهران
ذرات معلق کمتر از ۲.۵میکرون
منابع انتشار ذرات معلق تهران
وسایل نقلیه ۶۱درصد
صنایع و نیروگاه‌ها: ۳۰درصد
سایر منابع: ۹درصد
افرادی که باید حضور طولانی مدت در هوای آزاد نداشته باشند
سالمندان
بیماران قلبی ریوی
بانوان باردار
کودکان
ورزشکاران حرفه‌ای