همشهری آنلاین: استیون کینگ هیچ‌وقت نارضایتی خود را از اقتباس سینمایی استنلی کوبریک از رمان سومش، «درخشش» (۱۹۷۷)، پنهان نکرده است. او در سال ۱۹۷۸، دو سال پیش از اکران «درخشش»، در مصاحبه‌ای تردیدهایش را درباره برداشت کوبریک از داستانش این‌طور بیان کرده بود: «از همان اولین بار که با کوبریک صحبت کردم، قصد داشت پایان داستان را تغییر دهد. گفت نظرت چیست که «دیک هالوران» (سرآشپز هتل با بازی اسکاتمَن کراتِرز) تسخیر شود، و بعد با کشتن دنی، وندی و در نهایت خودش، کاری را که جک شروع کرده بود تمام کند؟ بعد بهار می‌شود و سرایدار جدید با خانواده‌اش از راه می‌رسد. البته، تماشاگر روح جک، وندی و دنی را به صورت خانواده‌ای خوشبخت می‌بیند که با هم نشسته‌اند و می‌گویند و می‌خندند. من متوجه نوعی قرینگی میان این صحنه آرامش‌بخش پایانی و صحنه پایانی فیلم «۲۰۰۱: یک ادیسه فضایی» شدم که در آن فیلم هم فضانورد به تختخواب لویی چهاردهم انتقال می‌یابد. به نظر من، این دو پایان به یکدیگر گره می‌خوردند.»
کینگ فقط به کوبریک بدبین نبود و حتی به انتخاب بازیگر درجه‌یکی مثل جک نیکلسون نیز به دیده تردید می‌نگریست: «کمی از حضور جک نیکلسون در نقش جک تورنس نگرانم؛ چون او آدمی معمولی نیست. تا جایی که من می‌دانم، او هیچ‌وقت نقش یک آدم معمولی را بازی نکرده و مطمئن نیستم که از پس این نقش برآید. ترجیح می‌دادم کسی مثل مایکل موریارتی یا مارتین شین در نقش تورنس ظاهر شود. اما به نظر می‌رسد که این بازیگرها «بفروش» نیستند. هالیوود عاشق این اصطلاح است. شلی دووال در نقش وندی هم نمونه کاملی از یک انتخاب بی‌تناسب است.»
با این حال، کینگ چند سال پیش نظر خود را درباره «درخشش» تعدیل کرد و گفت: «درخشش فیلم بسیار خوبی است اما مانند یک کادیلاک بی موتور است. در آن زمان که فیلم درآمد، من دهانم را بستم و چیزی نگفتم. شخصیت جک تورانس در این فیلم فرازونشیبی ندارد. جک نیکلسون بسیار عصبانی است و هر چه رو به جلو می‌رویم، عصبانی‌تر می‌شود. در کتاب من، این شخصیت در حال کشمکش با عقل خود است و در نهایت نیز عقلش را از دست می‌دهد. به نظر من داستان بسیار ناراحت‌کننده‌ای است اما فیلم اصلاً تراژدی نیست و هیچ تغییر جدی‌ای در آن رخ نمی‌دهد.»
مداخله نکردن استیون کینگ در دنباله «درخشش»
فیلم «دکتر اسلیپ» که در سال 2019 اکران شد، اقتباسی از رمانی با همین نام نوشته استیون کینگ بود که درسال 2013 منتشر شده بود. اقتباس سینمایی «دکتر اسلیپ»، برخلاف «درخشش»، توانست رضایت کینگ را جلب کند. این نویسنده بنام ژانر وحشت در مصاحبه با اینترتیمنت ویکلی گفت که «دکتر اسلیپ» از شر تمام چیزهایی که او درباره «درخشش» کوبریک دوست نداشته در امان بوده است: «من فیلمنامه این فیلم را با دقت زیاد مطالعه کردم. مسلم است که می‌خواستم با این دنباله کار خوبی انجام دهم زیرا مردم کتاب «درخشش» را می‌شناختند و من قصد نداشتم این یکی را خراب کنم. من از تمام فیلم‌های مایک فلنگان لذت برده‌ام و قبلا نیز در فیلم «بازی جرالد» با او همکاری کرده‌ام. بنابراین با دقت زیادی فیلمنامه را مطالعه کردم و به خودم گفتم هر چیزی که در فیلم «درخشش» کوبریک دوست نداشتم در اینجا وجود ندارد.»
کینگ در ابتدا در مورد اینکه به فلنگان اجازه دهد «دکتر اسلیپ» را کارگردانی کند مردد بود، اما به گفته فلنگان پس از اینکه فیلمنامه را مطالعه کرد، در روند تولید فیلم دخالت نکرد: «کینگ گفت کتاب، کتاب است. من می‌خواهم فیلم برای شما باشد و هیچ دخالتی در آن نخواهم داشت. اما به‌محض اینکه ساخت فیلم تمام شد، آن را تماشا کرد. به دلیل اتفاقی که برای فیلم «درخشش» رخ داد، اگر فیلم را دوست نداشت، بدون تعارف می‌گفت. بنابراین ترس بزرگی برای ما وجود داشت. با وجود اینکه در کار دخالت نمی‌کرد، ولی این حس همیشه وجود داشت که بالاخره روزی این فیلم را تماشا می‌کند.»
البته حمایت کینگ از دکتر اسلیپ تنها به کارگردان و فیلمنامه آن محدود نشد و در اظهارنظری انتخاب ایوان مک‌گرگور در نقش دنی تورنس را مناسب ارزیابی کرد. مک‌گرگور هم درباره این فیلم گفت: «این فیلم به رمان کینگ بسیار وفادار است، منظورم فیلمنامه آن است. اگر کتاب را خوانده باشید، داستان فیلم را کاملا می‌دانید.»
مثل «رستگاری در شاوشنک»
با اینکه «دکتر اسلیپ» در گیشه موفق نبود، اما کینگ تمایلی نداشت از این پروژه به عنوان شکست یاد کند و در شبکه‌های اجتماعی به دفاع از آن پرداخت. با انتشار اولین آمار فروش فیلم که از عدم استقبال تماشاگران حکایت داشت، کینگ در فضای مجازی نوشت: «جدا از آمار فروش، فیلم فلنگان عالی است. اگر مردم تمایلی به دیدن فیلم ندارند تصمیم خودشان است، اما وقتی اثری خوب باشد باید از آن ستایش کنم.» او به حمایت‌هایش ادامه داد و به ستایش از فلنگان پرداخت: «مایک فلنگان نه‌فقط کارگردانی مستعد بلکه داستان‌گویی خبره است. «دکتر اسلیپ» فیلم خوبی شده و اگر درخشش را دوست داشتید، این را هم دوست خواهید داشت، اما اگر «رستگاری در شاوشنک» را دوست داشتید، باز هم از این فیلم خوش‌تان می‌آید. این یک فیلم درگیرکننده است.»
البته فقط کینگ از فیلم حمایت نکرد. برای نمونه، مت سرافینی ــــ نویسنده آمریکایی ــــ هواداران کتاب «دکتر اسلیپ» را تشویق می‌کرد نظرات مثبت‌شان را در مورد فیلم به اشتراک بگذارند. سرافینی در توییتر نوشت: «اگر از کتاب «دکتر اسلیپ» خوش‌تان آمده آخر هفته را وقف نالیدن از شکست باکس آفیس نکنید. از فیلم بگویید، اینکه چه چیزی دستگیرتان شده، و دیگران را به دیدنش تشویق کنید. اجازه ندهید تلاش سازندگان به مشتی عدد و رقم محدود شود.»
کینگ با تاید نظر سرافینی اضافه کرد: «موافقم. فیلم فوق‌العاده‌ای است. با دوستان خود به دیدن فیلم بروید و حس و حال آن را کشف کنید.»
با همه اینها، نیاز نیست منتقد خبره سینما یا تماشاگر حرفه‌ای فیلم باشید تا با دیدن «درخشش» و دنباله‌اش، «دکتر اسلیپ»، تشخیص بدهید که کدام‌یک فیلم به‌یادماندنی‌تری است.
نظر شما