تهران قدیم
-
روایت تهرانشناس قدیمی از آداب و رسوم اهالی تهران قدیم
راز و نیاز در جوار درختان سالخورده |روزی، روزگاری زیارتگاه قریه بریانک
داستانها مختلف و جذاب بسیاری درباره چنارهای چند صد ساله تهران نقل شده و پژوهشگران درباره این موضوع ادعاهای زیاید را مطرح کردهاند. سید محمدتقی مصطفوی، تهرانشناسی که از سال ۱۲۸۴ تا ۱۳۵۹ در تهران میزیست از چنارهای قدیمی پایتخت به عنوان جایی برای راز و نیاز اهالی تهران قدیم نام برده است.
-
اهالی هنر معتقدند که شهریار عدل تاریخ سینمای ایران و تماشاخانههای تهران را احیا کرد
کشف نخستین فیلمهای ایران در کاخ گلستان | فیلمهای دوره مظفرالدین شاه در فرانسه دیجیتال شد
احیای نخستین فیلمهایی که در ایران تهیه شده و به دوره مظفرالدینشاه تعلق داشته از کارهای ماندگاری است که نام شهریار عدل را به عنوان بانی این کار مهم در تاریخ سینمای ایران ماندگار کرد.
-
اهمیت هویت محلهها به روایت زندهیاد «عبدالله انوار»
زبان و گویش بخشی از هویت محلههاست
استاد «عبدالله انوار»، کتابشناس، مترجم، فرهنگنویس و نسخهپرداز بود که بیشترین اوقات عمر خود را به مطالعه و تحقیق و پژوهش گذراند و آثار ارزندهای از خود به یادگار گذاشت.
-
مغولان ری را ویران کردند | وقتی شکوه و عظمت پایتخت بهاره اشکانیان خاکستر شد
تهرانشناسهای قدیمی روایتهای جالبی در باره ری در دوره باستان نقل کردهاند اما روایت های سعید نفیسی و مسعود نوربخش از همه جذابتر است.
-
محلهای که ناصرالدینشاه به معشوقهاش پیشکش کرد
کمتر محققی را میتوان سراغ داشت که مثل محسن معتمدی، تاریخ تهران را محله به محله مورد واکاوی قرار داده باشد. او در کتاب «جغرافیای تاریخی تهران» دلیل نامگذاری محله نازیآباد را زیر ذرهبین برده و حکایت جالبی را نقل کرده است.
-
کارخانه باروتسازی در اقامتگاه موبدان
شهرری که امروز بخشی از کهنهپایتخت ما محسوب میشود، زمانی یکی از کهنترین شهرهای جهان محسوب میشد.یکی از این بناهای تاریخی قلعه گبری یا اقامتگاه موبدان زرتشتی بود که بعدها به کارخانه باروتسازی تغییر کارکرد داد.
-
روایتهای محلی درباره قدیمیترین مسجد پایتخت | آیا امام رضا(ع) در تهران نماز خواندهاند؟
دولاب یکی از محلههای تاریخی پایتخت به شمار میرود و داستانهای مختلفی درباره بناهای قدیمی و سبک زندگی اهالی این محله نقل شده است. مسجد پیر دولاب که در دورههای تاریخی مختلف تغییر نام داده ارزشی فرامحلی دارد و به عنوان قدیمیترین مسجد تهران شناخته میشود.
-
تهران قنات دارد | روایت ناجیان قناتهای تهران | کاریز ۲۴ کیلومتری و دو طبقه شهر کجاست؟
وقتی حرف از قنات میشود، نخستین چیزی که به ذهن میرسد، شهرها و روستاهای کویری ایران مانند یزد و اصفهان هستند؛ غافل از اینکه تهران هم از دیرباز با قناتهای زیبا و فراوانش شناخته میشد؛ قناتهایی که به وقت خشکسالی و بیآبی ناجی تهران و باغهای آن میشدند.
-
فیلم | عبادتگاه بهرام گور کجاست
آتشکده ری یکی از بناهای زیبای روستای چالطرخان ری است.بنایی که قدمت آن را به دوره ساسانیان و حتی پیش از آن هم نسبت میدهند. در این گزارش فیلم و ماجرای آتشده ری را ببنید.
-
یادگارهای ۲۰۰ ساله در بقعه ۹۰۰ ساله | ابتکار جالب و متفاوت برای حفظ تاریخ
بقعه بیبیزبیده خاتون(س) حوالی شهرری قرار دارد و بهگفته اهالی از نوادگان ائمه(ع) است. استناد هم به لوحی در رواق حرم می شود که در سال ۱۲۶۸ هجری قمری، به دستور مهد علیا، مادر ناصرالدین شاه در این مکان نصب شدهاست.
-
نخستین نخبگان پایتخت کجا زندگی میکردند؟ | عالمان طهرانی؛ از طرشت تا دولاب
درباره پیداش منطقهای به نام طهران و نخستین ساکنان آن نظریههای مختلفی از سوی مورخان و تاریخشناسها مطرح شده و دانستن اطلاعاتی از این دست در روزگاری که تهران به یک کلانشهر جهانی بدل شده خالی از لطف نخواهد بود.
-
از شورای شهر چه خبر؟/۳
رئیس سازمان زیباسازی: خانه اتحادیه را تعیین تکلیف کردیم | سامانه جامع مانیتورینگ تبلیغات شهر تهران راه اندازی شده است
مدیرعامل سازمان زیباسازی شهر تهران از حل مشکل حقوقی خانه اتحادیه تا یک ماه آینده خبر داد.
-
ملاقات باباشیخ و مهمان اسپانیایی در ارگ سلطنتی | پذیرایی با اسب بریانشده در طهران
مورخان و جهانگردان زیادی از عصر صفوی به بعد پا به ایران گذاشتند و هر کدام درباره سفرهای پرماجرا به طهران کتابهایی را منتشر کردهاند که به سفرنامه معروف شده است.
-
از دروازههای تاریخی پایتخت بیشتر بدانیم
اینجا طهرونه؟ بعله...
هرجای دنیا هروقت شهری شکل گرفته، برای تأمین امنیت آنجا نیز کارهایی انجام شده و در این میان حصار و دروازه هم نشانی از تلاش انسان برای امنتر کردن محیط زندگیاش بهشمار میآید.
-
نخستین بانویی که بعد از انقلاب کتابفروشی باز کرد | خاطرات خانم اتحادیه از لندن تا خیابان وصال
«شیرین اتحادیه» نقاش و هنرمندی است که سالهای سال در نگارخانه آزاد در خیابان وصال شیرازی مشغول فروش کتاب و فعالیت هنری است. بانویی که هنوز هم با عشق و علاقه دست به قلم میبرد و میگوید که هنوز بعد از ۳۵ سال کار نقاشی، مقابل هر بوم تازهای که میایستد احساسش شبیه روز اول است.
-
فیلم | نذر مردم در مکتبخانههای طهران
قدیمها که تهران پایتخت کوچک قجرها بود، مردم از بسیاری از حقوق اجتماعی محروم بودند و خیلیها سواد خواندن و نوشتن نداشتند. در سیزدهمین نشست تهرانشناسی همشهری جایگاه مکتبخانهها در میان مردم و نذر مردم برای مکتبخانهها مطرح شد.
-
خواهران دوقلو، تنها دختران مدرسه پسرانه تجریش
«نازتاب سالور» برای بسیاری از قدیمیهای شمیران نامی آشناست. او از معلمان قدیمی تجریش بود و شاگردان بسیاری از اهالی تجریش داشت. نازتاب و خواهر دوقلویش فرانک نخستین دخترانی بودند که بهدلیل شرایط آن روزهای تجریش توانستند در مدرسه پسرانه درس بخوانند.
-
تاریخچه شکلگیری مدارس نخبهپرور در تهران | از کمالیه و فرخی تا علوی و رفاه
تا چند دهه بعد از شروع فعالیت دارالفنون، مدارس تهران به تعداد انگشتان دست هم نبود. تعداد محدودی مدرسه دولتی بود و بسیاری از نخبهها از همان مدارسی که عنوان دولتی را یدک می کشیدند به جامعه معرفی شدند.
-
در هجدهمین تور تهرانگردی مرکز تهرانشناسی همشهری از نسل اول مدارس پایتخت سراغ گرفتیم
چگونه پسر رفتگر دانشمند ناسا شد؟ | ساخت نخستین دستگاه رادیولوژی و فرستنده رادیویی در خانه فوتوفنها!
مکتبخانهها تا چند نسل پیش تنها کانون آموزشیای بودند که شاگردان در آنها پای درس میرزاها مینشستند؛ در گوشه مسجدی قدیمی یا یک حجره کوچک، روی چند حصیر یا چمباتمهزده بر نمد کف مکتبخانه. آموزش بچهها بر این منوال پیش میرفت.
-
رابطه کمآبی و سیاست با تولد قدیمیترین مدرسه اوین
داستان ساخت قدیمیترین مدرسه اوین با کمآبی مزارع محله اوین گره خورده است. دوتن از ریشسفیدان روستای اوین به نامهای آقاسیدابراهیم و آقاسیدمصطفی مامور شدند تا قنات روبهخشکشدن را در مدت کوتاهی، لایروبی کنند. سیدآقاابراهیم بعد از لایرروبی قنات، بانی مدرسه اوین شد.
-
حقایقی درباره نخستین هنرستان دخترانه تهران | خیر قاجاری در کتابخانه این مدرسه دفن است
میرزا سیدکریمخان، سردار فیروزکوهی، مشهور به منتظمالدوله، از نظامیان دوره قاجار بود که مثل بیشتر قاجاریها سفرهای مکرری به کشورهای اروپایی، بهخصوص فرانسه، داشت. او در یکی از سفرهایش به فرانسه با مدارسی که در کنار دروس تئوری، حرفه و فن را به دانشآموزان آموزش میدادند آشنا شد.
-
یادداشتی بر کتاب«پری خانم محبوبترین زن کوچه» نوشته مصطفی چترچی
داستانهای کوچه با طعم خاطرات نوستالژیک
کتاب «پری خانم محبوبترین زن کوچه» نوشته مصطفی چترچی، داستانهایی با مضامین مرتبط با کوچه دارد که در آن، برخی یادهای ماندگار مزتبط با کوچه را در ذهنها زنده میکند.
-
قصههای تهران قدیم | راز محبوبیت نان عشقی در کوچه عشقی!
ساکنان قدیمی محدوده محلههای حصار بوعلی، نیاوران و فرمانیه هنوز هم مشتری پر و پاقرص این نانوایی هستند که قدمتی ۹۰ ساله در محله دارد و سالهاست عطر نانش در محله میپیچد. حتی رهگذرانی که برای یکبار هم از آن کوچه رد شده باشند، حتما وسوسه چشیدن طعم نان عشقی از سرشان گذشته است...
-
بزرگترین واقف قرن جدید را بشناسید | وقف ۱۵هزار میلیارد تومانی
این ملک کاربری مزروعی و مسکونی دارد و نیت واقف این است که در بخشی از زمین وسیع، خانههایی برای اسکان موقت زوجهای جوان بسازد و در اختیار آنها قرار بدهد.
-
فیلم | ۲وقف عجیب در پایتخت | حکایت میخانهای که مسجد شد
آنطور که در کتابهای تاریخی آمده، سنت پسندیده وقف از عصر صفوی وارد فرهنگ عامه شده است. از همان روزگار رسم بر این بوده که افراد متمول و ملاکهای معروف، تکهای از ملک یا بخشی از اموالشان را برای باقیالصالحات وقف امور خیریه میکردند تا بعد از مرگشان گرهای از کار مردم باز شود.
-
ماجرای درمان بیماری با بوی نان
در محلههای اعیاننشین تهران قدیم مثل امامزاده یحیی(ع) مردم در خانههایشان روزانه دو نوبت نان میپختند و بوی نان در خانههایشان میپیچید. یک علتش این بود که تهرانیها علاقه خاصی به خوردن نان داغ داشتند و علت دوم این بود که بوی نان را یکی از عوامل زدودن افسردگی میدانستند.
-
به مناسبت روز ملی سینما؛ مروری بر ۱۰۰ سال سینما در ایران | قسمت ششم:
ادامه کار تقوایی، مهرجویی، بیضایی و برآمدن سینمای دفاع مقدس| اینفوگرافی مهمترین رخدادهای سینمای ایران از ۱۳۶۰ تا ۱۳۶۹
در دهه ۱۳۶۰، سایه جنگ بر سر تمام شئونات زندگی مردم است. سینما هم به جنگ فکر میکند.
-
به مناسبت روز ملی سینما؛ مروری بر ۱۰۰ سال سینما در ایران | قسمت پنجم:
از «رگبار» بهرام بیضایی تا «برزخیها»ی ایرج قادری | اینفوگرافی مهمترین رخدادهای سینمای ایران از ۱۳۵۰ تا ۱۳۵۸
سینمای متفاوت در این دهه با اعتماد به نفس بیشتری رشد میکند. در گیشه موفقیتی حاصل نمیشود و مردم هم راغب به تماشا نیستند. کمی مانده به لحظه سقوط، «سینمارکس» در زبانههای آتش خاکستر میشود و دلها در فراغ تنهای سوخته در سینما میسوزد.
-
به مناسبت روز ملی سینما؛ مروری بر ۱۰۰ سال سینما در ایران | قسمت چهارم:
«گنج قارون» سرخوشی آورد؛ «قیصر» خون به پا کرد | اینفوگرافی مهمترین رخدادهای سینمای ایران از ۱۳۴۲ تا ۱۳۴۹
«خشت و آینه» و «گنج قارون»، و «قیصر» و «گاو» چهار فیلم مهمی هستند که سینمای دهه ۱۳۴۰ را تحت تاثیر قرار دادند. الگوهای سینمای عامهپسند و سینمای روشنفکری فضای فکری ـــ تولیدی سینمای ایران را شکل دادند و هر کدام پیروانی یافتند.
-
به مناسبت روز ملی سینما؛ مروری بر ۱۰۰ سال سینما در ایران | قسمت سوم:
شهلا ریاحی، نخستین کارگردان زن سینمای ایران| اینفوگرافی مهمترین رخدادهای سینمای ایران از ۱۳۲۷ تا ۱۳۳۷
از نیمه دوم دهه ۱۳۲۰، تولد دوم سینمای ایران رقم خورد. فعالان سینمایی دوره اول به سمت حرفههای دیگر رفتند و تازهنفسها با امیدهای فراوان جایشان را گرفتند.