فرهنگي توسعه آسيبشناسي
(31)بحران از عبور
فرهنگي توسعه آسيبشناسي
درآمد
:كه بپذيريم اگر
و است حاكميت و حكومت معناي به اساسي قانون در دولت"
".است آمده وزيران هيات كلمه بوده منظور كابينه كه هرجا
مسئول نهادهاي رويكرد و وظيفه به نسبت ما نگرش آنگاه (1)
در "طبعا و يافت خواهد بسط فرهنگي توسعه تحقق و پيشبرد
ميان به نيز تازه‌اي مباحث پاي موضوع تحليل و تجزيه
"حاكميت -دولت" مولفه دو حقوقي تساوي اگر حتي.آمد خواهد
بپذيريم ، -است مجريه عين‌قوه دولت كه منظر اين از -را
توسعه آسيبشناسي مباني شرح و طرح در ناگزيريم بازهم
در "مستقيما دست‌كم كه نهادهايي و قوا مسئوليت از فرهنگي
براين و كنيم ياد دارند دخالت فرهنگي توسعه رانش و بالش
:كه نماييم تاكيد نكات
قوه قانوني وظايف به محدود و منحصر كه صورتي در -دولت (1
نخواهد فرهنگي توسعه تحقق به قادر هيچ‌وجه به -شود مجريه
.بود
"فرهنگ" عنوان و نام كه هم دولتي وزارتخانه دو "طبعا (2
و فرهنگ ;عالي آموزش و فرهنگ -مي‌كشند يدك خود با را
نخواهد وزارتخانه‌ها ساير حمايت با حتي -اسلامي ارشاد
توسعه وخطير سخت رسالت و سنگين فوق‌العاده بار توانست
.برسانند مقصود منزلگه به را فرهنگي
و طول در كه بحران‌زاست و جانبه همه فرايندي توسعه ، (3
خواهد درگير را جامعه جوارح و اعضاء تمام خود پيشروي عرض
.كرد
به فرهنگي سيرت و صورت توسعه كه وقتي اعتبار ، بدين (4
با فرهنگ آميختگي و تنيدگي درهم به باتوجه -مي‌گيرد خود
مسئول نامرئي ، و مرئي نهادهاي تمام آنگاه -مردم جان و تن
غير و مدني جمعي ، و فردي خصوصي ، و دولتي ;مسئول غير و
.مي‌شود كشيده چالش به...و مدني ،
"دادن جاخالي" و كردن خالي شانه هرگونه كه داشت نبايد شك
ركود و اختلال با را توسعه امر شكلي به فراگرد ، اين در
به اعتقاد با نگارنده باور اين بر هم.كرد خواهد مواجه
توسعه كلان كم‌وبيش مباحث بررسي ضمن موضوع ، جامعيت
تناسب به نيز يك هر ساختي امتناع و آسيبشناسي از فرهنگي
.گفت خواهد سخن
فرهنگي توسعه تعريف
:كه كنيم تاكيد بايد مهم نكته براين توسعه تعريف در
انديشمندانه غير بسيار صورت به گاهي ايران در توسعه بحث"
مي‌آيد نظر به زماني سطحي ، نگرش‌هاي اين در.مي‌شود مطرح
يا فني تغيير يا توليد افزايش "مثلا توسعه گويا كه
بسيار توسعه بحث كه حالي در.است قبيل اين از مقولاتي
حقيقت در توسعه فرايند.است مسائل اين از فراگيرتر
با قديم تمدن زيرساخت‌هاي و نهادها تعارض و تقابل فرايند
است دليل همين به "دقيقااست جديد تمدن بصيرت و انديشه
است سبب اين به و مي‌گيرد فرا را جامعه يك كليت توسعه كه
به روز هر هستيم ، توسعه يك فرايند در كه ما هم‌اكنون ، كه
توسعه بحث يعني.مي‌شنويم را واژه اين مختلف اعتبارهاي
(3)".است فراگرفته را ما زندگي تمام
شكل‌گيري روند از گوشه‌اي كه -تمدن انحطاط فراگرد در
نهادهاي عمده قسمت -مي‌شود تلقي توسعه روبه جديد جامعه
جديد تمدن با و مي‌رود بين از شده ايجاد "سابقا فكري
جلوه خرافات صورت به نهايت در و مي‌گردد بي‌ارتباط
نهادهاي از بسياري توسعه تحقق جريان در لذا و مي‌كند
مباني نفع به طبيعي طور به و مي‌يابد تغيير سنتي و قديمي
.مي‌شود حذف معنوي ، و مادي ساختارهاي عرصه در ;جديد نظري
براساس كه فرايندي.است ساختاري دگرديسي يك توسعه پس
(4).است گرفته شكل نوسازي و زوال پيرامون بحثمان
از توسعه ، پايه‌هاي و مايه‌ها بن منظر اين از
دوركن محور بر و يافته قوام محض انديشگي صورتمنديهاي
عبارت به.است شده بنا انسانها برابري و ;محوري علم ركين
وقتي حالاست انساني يكسره ماجرايي توسعه ، داستان ديگر ،
پيداست مي‌شود ، همتراز و همسو جريان اين با نيز فرهنگ كه
خواهد برخوردار انساني غليظ صبغه چه از آن همكنش بر كه
.شد
فرهنگي توسعه اول ركن محوري ، علم اول بهره
طرح به معطوف ما ، ديني فرهنگ و ادبيات از عمده‌اي بخش
و بي‌تخفيف قطعي ارزش يك عنوان به محوري ، علم پديده
:شده گفته كريم قرآن در اينكه.است كننده تعيين
يتذكر انما لايعلمون والذين يعلمون الذين يستوي هل ;
(5).اولوالالباب
لقوم رحمه و هدي علم علي فصلناه بكتاب جئناهم ولقد ;
(6).يومنون
ولاكتاب لاهدي و علم بغير في‌الله يجادل من الناس من و ;
(7).منير
(8).عليم علم ذي كل فوق و نشاء من درجات نرفع ;
حتي بجوييد علم":كه گرديده نقل (ص)اسلام پيامبر از و
اسير يك كردن آزاد" نبوي سياست يا و "باشد چين در اگر
جملگي غيره و "مسلمان ده به سوادآموزي مقابل در جنگي
اين در كه نداريم بنا ما.است اسلام در علم اهميت بيانگر
و بكاويم را اسلام در علم اهميت اين از بيش مجمل مجال
و شفاف حد بدين تا موضوعي عميق‌تر لايه‌هاي وارد بي‌جهت
يك طرح به بحث ، حوزه شدن داغ براي اما.شويم بلامنازع
.مي‌پردازيم بديع "كاملا منظري از نو انديشه
خلاقيت:فرهنگ اصلي وظيفه
برنامه‌هاي اصلي هدف و رسالت خلاقيت ايجاد كه نظريه اين
.است شده شنيده و گفته مختلف صور به است ، فرهنگي
در خود سخنراني طي مهاجراني عطاءالله دكتر في‌المثل
كليد و -خلاقيت را فرهنگ كليد "توسعه فرهنگ ، دين ، " همايش
ارتباطي چه و چيست خلاقيت براستي.دانست -آزادي را توسعه
است؟ كدام خلاقيت آسيبشناسي دارد؟ توسعه و فرهنگ با
كه مي‌كنيم علم را بديهي نكته اين نخست بحث بسط منظور به
مختص كژي ، و بي‌نقص و مطلق طور به آفرينندگي ، يا خلاقيت
انسان نيز خلاقيت اين شاهكار و لاغير و است حق حضرت ذات
را او خود ، شدن داشته دوست و شناخته براي خداوند كه است
.است آفريده
پروردگار از نبي داود حضرت آفرينش حادثه تعليل در
:مي‌شنود پاسخ و الخلق؟ خلقت لماذا !يارب":مي‌پرسد
.اعرف لكي الخلق فخلقت اعرف ان فاحببت "مخفيا "كنزا كنت
(9)
علم از ناشي باريتعالي كمال و تمام آفرينندگي و خلاقيت
بي‌شرح باريك نكته اين از است حيف و است خداوندي مطلق
تجلي انبياء داستان در كه -خداوند معجزات حتي كه بگذريم
هر كه است طبيعي و است مطلق علم همين از متاثر -كرده
در جهان پديده‌هاي تبيين مي‌رود جلو به انساني علوم چقدر
كمتر بسيار زندگي زحمت مي‌گردد ، آسانتر شناسي معرفت حوزه
.مي‌يابد انديشيدن براي بيشتري مجال انسان و مي‌شود
و تفسير براي (است توسعه اهداف از يكي خود امر همين)
.هستم ديگري منظر از بحث ، تعريض از ناگزير قضيه تفصيل
فرهنگي توسعه راهكار مهمترين ;متفكران حفظ
ايران عالي و متوسطه ابتدايي ، آموزش نظام حاضر حال در
خود در را دانشجو و دانش‌آموز ميليون يك و بيست از بيش
چنانچه اگراست مشغول آنان تربيت و پرورش به و گرفته
كنار در آموزشي نظام مالي هزينه‌هاي و سرمايه‌گذاريها
به پديده اين واقعي ارزش آنگاه شود ، جمع‌بندي زمان عامل
.آمد خواهد دانسته درستي
درباره ايران توسعه اقتصاد نظريه‌پرداز عظيمي ، حسين دكتر
محاسبه يك جريان در":است معتقد عالي آموزش و توسعه
نتايج آمريكا جامعه ساله سي دوره براي بين‌المللي
به كه است مدعي آمريكا جامعهآمد دست به حيرت‌انگيزي
حال در مختلف كشورهاي به...غذا و اسلحه بلاعوض صورت
ادعاهاي همه كه بود شده فرض.مي‌كند كمك توسعه
كشورهاي به كه پولهايي اين همه و است درست آمريكاييان
در.دلار ميليارد n "مثلا.است بلاعوض كمك مي‌دهند مختلف
گوناگون كشورهاي از متخصص افراد گروهي آمريكا ، دوره همان
فقط كه شد معلوم محاسبات اين نتيجه در.بود كرده جذب
از بيشتر مراتب به ارزشي فوق ، افراد آموزش سالهاي
محاسبه اين البته.دارد آمريكا ادعايي و فرضي كمك‌هاي
نبايد نگفته و بود قرارداده مدنظر را آموزشي سالهاي فقط
نسل يك شد و آمد ماحصل سالها اين فراگرد در كه گذشت
زمان قيمت محاسبه اين در.بود خواهد متفكر دو حداكثر
و آمريكا مثل جامعه‌اي يعني.است كننده تعيين بسيار
طبيعي مي‌كنند ، جذب را دنيا متفكران همينطور كه اروپا
"...مي‌يابند توسعه كه است
در فشرده ، آمار يك ذكر به بحث از بخش اين مستندسازي براي
حال در جهان:مي‌كنيم بسنده توسعه ، در علم نقش تثبيت جهت
فقط و جهان درآمد درصد جهان ، 20 جمعيت درصدد توسعه 80
(10).دارد اختيار در را جهان علمي توان 1درصد
اينكه نتيجه
و است خلاقيت بروز و ظهور گرو در فرهنگي توسعه تحقق -الف
در انديشه اين تفصيل و باوري علم مولود پديده اين خود
.است جامعه
پشتكار ;آفرينشگر انسانهاي آمدن وجود به براي -ب
.است لازم نسل يك خستگي‌ناپذير
مراكز جمله از جامعه نهادهاي از بسياري راه اين در -ج
به...و اقتصادي ديني ، علمي ، تربيتي ، فرهنگي ، آموزشي ،
.مي‌كنند نقش ايفاي تعاملي و مستقيم شيوه
گيرد ، صورت كه دليلي هر به متفكران دادن دست از يا طرد -د
و سخت‌افزاري امكانات تمام كردن نابود تنها نه
آسيبشناسي شاخص بزرگترين بلكه است نسل يك نرم‌افزاري
.هست نيز فرهنگي توسعه
نظريه‌پردازان و انديشمندان حفظ راه در است بديهي --ه
نقش چه اگر.دارد عهده به مهمي سهم قضائيه قوه كشور ،
و توجه قابل نيز اسلامي شوراي مجلس جمله از نهادها ساير
.است موءثر
دارد ادامه
(31)
مهر چهارشنبه 29
درباره داد ، توضيحاتي و آمد طاهري مهندس شب اول...
نمايندگان راي زدن براي ولايتي دكتر مخالفان كه تلاشهايي
كادر اعضاي از ديگر نفر دو و نبوي بهزاد سپس و مي‌نمايند
من كردن منصرف براي آمدند ، اسلامي انقلاب مجاهدين مركزي
ساعت يك بيش‌از و ولايتي دكتر نخست‌وزيري با موافقت از
مي‌گويند ، آنها.من نه و شدند قانع آنها نه.كردند صحبت
و ندارد مبارزه افتخارآميز سابقه يا نيست چهره است ، ضعيف
مكتبي و متقي و پشت‌كاردار و پركار و ديناميك مي‌گويم من
...مي‌كنند تكيه موسوي مهندس و پرورش روي بيشتر.است
و امنيت مراعات براي امام:گفت.كرد تلفن قم از احمدآقا
ديگر ، دوستان رفتن اجازه درخصوص من پيشنهاد با حفاظت ،
از و كرده‌اند موافقت من جاي به نمازجمعه اقامه جهت
براي.كرد نگراني اظهار ولايتي ، دكتر نياوردن راي احتمال
شهادت اشراقي ، [شهابالدين] آقاي فوت چهلم مراسم برگزاري
مصطفي آقا حاج شهادت سالگرد و مدني [اسدالله] آقاي
.است قم در [خميني]
مهر پنجشنبه 30
ولايتي دكتر نخست‌وزيري براي راي‌گيري دستور ، اولين...
نفر و 80 موافق نفر حضار 74 نفر از 207.نياورد راي.بود
.شد ردبودند ممتنع نفر و 38 بي‌راي نفر و 15 مخالف
نشان را مجلس راي استقلال اما.شدند خوشحال خيلي مخالفان
.نيست اسلامي جمهوري حزب دراختيار مجلس كه شد معلوم و داد
فرستادند "فورا را بهشتي محمدرضا آقاي خامنه‌اي ، آقاي
با تلفني شد معلوم.كنند مشورت بعدي تصميم درباره كه
.بگيريم تصميم "بعدا شد ، قراركردهاند مشورت هم امام
كمك و آمدند لبنان امل جنبش سران از گروهي بعدازظهر ،
.مي‌كردند ايران اسلامي انقلاب با همراهي ابراز و خواستند
.مايند دوستان طبيعي‌ترين هستند ، شيعه چون
مورد در داشتم تلويزيوني مصاحبه‌اي عصر ، نماز بعداز
واگذار مجلس به امام طرف از "اخيرا كه فقيه ولايت اعمال
براي و آمدند خلق مجاهدين انشعابيون از نفر چند.شده
آقاي منزل به.خواستند كمك زندان ، از دوستانشان نجات
به سپس و رفتم نخست‌وزيري امر در مشورت براي خامنه‌اي ،
.آمدم خانه
آبان جمعه 1
.شد تشكيل مجلس در دفاع عالي شوراي ظهر ، از بعد...
.دارد گذشته هفته در جبهه‌ها ركود از حكايت جبهه ، گزارش
و خورده‌ايم ضربه دو ما رقابيه ، و ماهشهر در "مخصوصا
شده تصويب طرحهاي اجراي آماده هنوز زميني ، نيروي فرمانده
.نيست
پس است حاضر صدام گفته ما سفير به مسكو در عرفات ، ياسر
كه گفته شرط چند و ;برود بيرون ساعت ظرف 48 بس ، آتش از
....نيست قبول قابل
.كردم شركت خامنه‌اي ، آقاي دفتر در حزب ، شوراي جلسه در
غرضي ، [محمد] آقاي شد قرار.شد بحث نخست‌وزير انتخاب براي
نيست حزب مصلحت گفته‌اند امام چون.شود معرفي نفت ، وزير
و پرورش [اكبر] آقايان معرفي از باشد ، حزبي نخست‌وزير كه
.آمدم منزل به شب ، آخر.شد خودداري موسوي [ميرحسين]
آبان شنبه 2
آقاي.است مطرح وزيري نخست مساله بيشتر مجلس ، در...
تصميم حزب ، موافقت و امام ملاقات از پس خامنه‌اي ،
موج وليكنند معرفي را غرضي [محمد] آقاي گرفته‌اند
[جامعه] اسلامي ، انقلاب مجاهدين سپاه ، .است وسيع مخالفت ،
حزب از عده‌اي و متفرقه‌ها قم ، [علميه حوزه] مدرسين
....كردند مخالفت اظهار و گرفتند تماس اسلامي ، جمهوري
مخالفت ابراز براي آمدند ، دوستانش و نبوي بهزاد شب ، اول
آقاي چون:گفتند غرضي ، [محمد] مهندس وزيري نخست با
داشته‌اند ، اعلام قاطع طور به دولت هيات جلسه در خامنه‌اي
من گفته‌اند "بعدا [كني] مهدوي آقاي و نكرده مخالفت كسي
امروز ;ماندم مجلس در را شبندارم كناره‌گيري به اصراري
با را خانه يكصدوپنجاه و كرده هوائي حمله آبادان به عراق
بوده مقصر يا ضعيف ما پدافند ;است كرده ويران بمباران
.است
آبان يكشنبه 3
به صبح هشت ساعت.كردم مطالعه را گزارشها نماز ، از پس
نگران عده‌اي.شد تصويب لايحه چندين.رفتم علني جلسه
آقاي با تنفس حال در.بودند غرضي [محمد] آقاي شدن معرفي
مجلس به را نامه امروز شد قرار.كردم صحبت خامنه‌اي
پيشنهاد كه نيست درست.شود روشن‌تر وضع تا.بنويسند
قوي غرضي آقاي با مخالفت موج.بخورد شكست دوباره ايشان ،
....است
مطرح مركزي بانك رئيس نوربخش [محسن] دكتر آقاي شد قرار
تهمت كه نباشد حزبي است بهتر گفته‌اند امام چون ;شود
.نشود وارد انحصارطلبي
[موسوي] خميني ، آقا احمد آقايان شركت با جلسه‌اي در سپس ،
شركت خامنه‌اي [سيدعلي] و طبسي [واعظ عباس] اردبيلي ،
امام عرض به احمدآقا شد قرار زياد ، بحثهاي باكرديم
است بهتر و بياورد راي غرضي آقاي است غيرممكن كه برساند
همان را شام.كنيم معرفي را موسوي [ميرحسين] مهندس آقاي
.خورديم جا
علي شيخ بازداشت.آمديم منزل به احمدآقا همراه شب ، آخر
و كرده اشتباه كه كرده اعتراف ايشان.شد مطرح تهراني آقا
مي‌خواهد هنوز ولي شده ، مصاحبه به حاضر و است بريده
صحبت هم ديگر كارهاي و جنگ درباره.كند صحبت دوپهلو
.كرديم
آبان دوشنبه 4
در اسلامي جمهوري حزب هواداران جلسه در ظهر ، از بعد...
گفتم بود ، آينده وزير نخست درباره بحث.كردم شركت مجلس
[ميرحسين] مهندس و غرضي [محمد] مهندس آقايان روي كه
يك هر موافقان ، و مخالفان.بنمائيد بحث خارجه وزير موسوي
وعده خاطر به من و داشت ادامه جلسه.مي‌كردند صحبت
.كردم ترك را جلسه شوروي ، سفير با ملاقات
برگشته مرخصي از.بود خواسته ملاقات عجله با شوروي ، سفير
گفته او به ;داشت امام براي پيامي شوروي رهبران طرف از
صدد در امريكا كه داد اطلاع.بگويد من به را پيامش شده
قرار دي ، و آذر ماههاي در كه است ايران در كودتايي انجام
.گيرد انجام است
طرف از كيفيت ، همين با گزارش همين نظير هم "قبلا گفتم ،
ولي.مي‌شود كودتا مهر ، ماه در كه رسيد ما به شوروي
بتوانيم ما و باشد سرنخ كه نمي‌دهند اطلاعي هيچ‌گونه
كودتا بتواند اگر امريكا ، كه مي‌دانيم ما.كنيم تعقيب
تروريسم از خطر و نيست كودتا زمينه ايران در ولي مي‌كند ،
....است
.شده‌اند نخست‌وزيري در ماندن براي راضي [كني] مهدوي آقاي
كار خصوص اين در محلاتي [مهديزاده فضل‌الله] آقاي
.بيايند مجلس به صبح فردا بودند گذاشته قرار.مي‌كند
.پذيرفتند ;دارد بدي اثر نيست ، صلاح گفتم
آبان سه‌شنبه 5
براي پيامي نوشتن و گزارشها مطالعه و نماز از بعد
قبلي قرار طبق.رفتم علني جلسه به قرآن ، قرائت مسابقات
نمايندگان از جلسه ، رسميت از قبل جمهور ، رئيس و امام با
نفر از 184.كردم نظرخواهي غرضي ، مهندس آقاي درباره
ممتنع نفر و 44 مخالف نفر و 80 موافق نفر صاحبراي ، 60
مهندس ايشان و دادم اطلاع خامنه‌اي آقاي بهبودند
معرفي نخست‌وزير عنوان به مجلس به را موسوي [ميرحسين]
تصويب لايحه چند.بياورند راي ايشان مي‌كنم فكر.كردند
تصويب به اردستان از طباطبائي‌نژاد اعتبارنامه و كرديم
نمايندگان.است خوب روزها اين مجلس كار پيشرفت.رسيد
....نمي‌گيرند وقت بي‌جهت
نفت وزارت در غرضي [محمد] آقاي مخالفان از جمعي..
.آمدم منزل به شب.بودند ايشان وزارت عدم خواستار و آمدند
[علميه حوزه] مدرسين جامعه وضع از و آمد احمدآقا شب ، آخر
آقاي رهبري جانشيني سمت با است ممكن كه بود نگران قم
اداره بي‌نظمي از و .كنند مخالفت منتظري [حسينعلي]
.مي‌گفت منكرات با مبارزه
|
