ايران ترافيك در مفقوده حلقه
ترافيك مهندسي كنفرانس پنجمين مناسبت به
آن پيشينه تحليل و آگاهي ايران ، ترافيك مسائل بررسي براي
شكل اروپا ، در صنعتي انقلاب به‌دنبال.مي‌يابد ضرورت
تحت نيز ما كشور و شد دگرگون به‌تدريج ، بشري جوامع زندگي
نقليه وسايل ازجمله ، و گرفت قرار صنعتي تحولات اين تاثير
وسايل اين ورود.گرديد سنتي وسايل جايگزين ماشيني ،
نقطه‌اي هر از سرعت با و به‌راحتي را آدميان كه معجزه‌گر
.داشت خاص جاذبه‌اي آغاز در مي‌نمود ، جابجا ديگر نقطه به
بود اندك ما كشور در اتومبيل‌ها تعداد نخست ، سال‌هاي در
ثروتمند خانواده‌هاي و دولتي اركان از بعضي تنها و
را وسايل اين كه به‌كساني باشند ، آن صاحب مي‌توانستند
تكنيسين يك خود ، براي كه مي‌گفتند "شوفر" مي‌كردند هدايت
به.نبود كسي هر كار رانندگي و مي‌شدند محسوب كاردان و
يادگيري به ميل اتومبيل ، از استفاده پديده بودن جديد علت
از بعضي در حتي و مي‌گرديد مشاهده جامعه در آن علمي
به ترافيك فرهنگ آموزش فيلم‌هاي پايتخت ، عمومي مكان‌هاي
.درمي‌آمد نمايش
نبود و وارداتي خودروهاي از استفاده گسترش با به‌تدريج ،
روبه فرايند اين اهميت ساماندهي ، براي كافي تشكيلات
دهه در ترافيك كلان ناهنجاري‌هاي اما.نهاد شدن كمرنگ
:گرديد آغاز مهم رويداد دو وقوع با و 134
پي در كه بود شهرها به روستائيان مهاجرت رويداد ، اولين
كشاورزي روند خوردن برهم و ارضي اصلاحات برنامه اجراي
سرمايه‌گذاري‌هاي براي بزرگ مالكين تمايل و فئودالي
.گرفت صورت شهرها در تجاري و صنعتي
نزديكي در اتومبيل مونتاژ صنايع ايجاد رويداد ، دومين
را سواري خودروهاي از زيادي حجم به‌سرعت كه بود پايتخت
از استفاده گسترش آغاز ، درنمود سرازير جامعه سوي به
اذهان در را شدن صنعتي و پيشرفت ماشيني ، حمل‌ونقل وسايل
يعني رويداد دو اين تقارن اما مي‌نمود ، متبادر عمومي
تعداد افزايش و ماشيني زندگي با ناآشنا جمعيت افزايش
و جاده‌ها و شهرها قديمي ساختار و طرف يك از نقليه وسايل
براي كافي تشكيلات نبود و ترافيكي تاسيسات كمبود
ناهنجاري‌هاي زود ، خيلي ديگر ، طرف از ترافيك ساماندهي
ساخت ، نمايان را فرايند اين ناصحيح بكارگيري از ناشي
و اروپايي كارشناسان دهه 135 ، اوايل در به‌طوري‌كه
مرور ، و عبور و نقل و حمل ناهنجاري‌هاي بررسي براي ژاپني
.شدند تهران روانه
كشور ، در اسلامي انقلاب پيروزي با دهه ، اين اواخر در
گرديد آغاز پايتخت به‌سوي "خصوصا مهاجرت‌ها از جديدي موج
كلان‌شهر يك به وسعت و جمعيتي نظر از شهر اين و
ساختار نه كه بود درحالي اين و شد تبديل تمام‌عيار
آن ، اجتماعي و اداري ، اقتصادي ساختار نه و شهر فيزيكي
اوان ، همان در.نداشتند كلان‌شهر يك با تناسبي هيچكدام
جنگ ، يافتن پايان از پس و گرديد تحميلي جنگ درگير ما كشور
ترافيك ، مهندسي و شهري برنامه‌ريزي تا شد فراهم فرصتي
ترافيك فرايند روند از جديدي مقطع و نمايد مطرح را خود
.گرديد آغاز كشور سطح در و پايتخت در
"بهره‌وري" ديدگاه از ايران ترافيك كنوني وضع
و نقل و حمل مسائل ساماندهي اخير ، دهه يك طي
فراوان توجه مورد ترافيك ، مهندسي و شهري برنامه‌ريزي
زمينه‌هاي در ترافيك نهادهاي و تشكيلات.است گرفته قرار
و يافته تكامل انتظامي و اداري عمراني ، فني ، مطالعاتي ،
ترافيك ، ساماندهي براي.است گرفته قوت ترافيك مديريت بحث
.شد گذاشته اجرا مورد به "بعضا و طراحي متعددي برنامه‌هاي
نوسازي و بازسازي گشت ، مشهود همه از بيش كه آنچه اما
به‌طوري‌كه بود ، ترافيكي تاسيسات ساخت و شهرها بافت
شهرها از بعضي و پايتخت در ما ترافيك محيط گفت ، مي‌توان
.است شده دگرگون چشمگيري به‌نحو كشور جاده‌هاي و
ترافيكي تاسيسات و ترافيك محيط شدن بهينه ترديد ، بدون
نشان آن در را نواقصي مي‌توان هميشه و ندارد مرزي و حد
.است طبيعي "كاملا پويا ، فرايند يك براي امر اينداد
و روش‌ها و است تحول و تغيير درحال "دائما تكنولوژي زيرا
بنابراين مي‌باشند ، تكامل حال در پيوسته جديد ، ابزار
"ترافيك محيط" براي را ايده‌آلي مرحله نمي‌توانيم هيچ‌گاه
به ارج‌گذاري و تائيد ضمن بنابراين.دهيم نشان
صورت ترافيكي فيزيكي محيط بهينه‌شدن براي كه تلاش‌هايي
"ترافيك مديريت" به هم عميق‌تري نگاه بايد است ، گرفته
ديدگاه از را شده انجام سرمايه‌گذاري‌هاي و بيفكنيم
مسير از بدين‌وسيله تا دهيم ، قرار توجه مورد "بهره‌وري"
است ، "مردم رفاه و كشور ترافيك يافتن سامان" كه اصلي هدف
خواهد دشوار و پرهزينه بسيار آن ، از بازگشت كه نشويم دور
.بود
بايد اجرايي ، مسئولين و برنامه‌ريزان منظور ، همين به
بتوانند آن وسيله به كه باشند داشته دست در معيارهايي
و سرمايه‌گذاري‌ها حجم برنامه‌ها ، درستي ميزان
دهند قرار ارزيابي و سنجش مورد را فعاليت‌ها اولويت‌بندي
باقيمانده ناهنجاري‌هاي علل شناخت با بدين‌وسيله تا
را معيارها اين.نمايند تنظيم و تصحيح را خود برنامه‌هاي
آورد؟ به‌دست مي‌توان چگونه
فوق معيارهاي مي‌توان ، "بهره‌وري" مساله به كافي توجه با
و نمود مطرح را زير پرسش‌هاي مثال براي و آورد دست به را
:داد پاسخ آن به
است؟ داشته رشد ميزان چه كالا ، و مسافر نقل و حمل سرعت -1
اين از استفاده گسترش و كالا و مسافر نقل و حمل حجم -2
است؟ يافته افزايش چقدر وسايل
است؟ بوده چگونه ترافيك از ناشي هواي آلودگي ميزان -3
يافته كاهش مقدار چه رانندگي حوادث و تخلفات ميزان -4
است؟
در اضطراب و دلهره و رواني تنش‌هاي روحي ، فشارهاي -5
است؟ داشته كاهش چقدر ترافيك محيط
ميزان چه رانندگي تصادفات از ناشي اقتصادي خسارات -6
است؟ يافته كاهش
كاهش چقدر رانندگي حوادث مقتولين و مجروحين تعداد -7
است؟ داشته
يافته افزايش چقدر عابرين و شهروندان عمومي آرامش -8
است؟
.... -9
باشد ، مطلوبتر فوق ، پرسش‌هاي به پاسخ هرچقدر حال ،
و است بوده سرمايه‌گذاري‌ها و برنامه‌ها صحت بر دليلي
در اشكال و نقص نشانه باشد ، نامطلوبتر پاسخ‌ها هرچقدر
.مي‌باشد برنامه‌ها و سياست‌گذاري‌ها
كه است تحقيق و اطلاعات و آمار بهره‌وري ، مديريت ابزار
اما.روبه‌روست دشواري‌هايي با ما جامعه در متاسفانه
و مثبت نمادهاي كه پديده‌ايست ترافيك فرايند خوشبختانه ،
اين از تلفيقي با و است آشكار زيادي حد تا آن منفي
پاسخ‌هاي مي‌توان موجود ، رسمي آمارهاي و مشهود نمادهاي
.نمود مشخص را واقعيت به نزديك
در بنگريم ، خوش‌بينانه اگر شده ، مطرح پرسش‌هاي مورد در
بقيه در اما مي‌دهيم ، مطلوب "نسبتا پاسخ اول ، مورد دو
و عيني مشاهدات نه و مي‌دهند مطلوب پاسخ آمار نه موارد ،
.تجربي
جاده‌ها ، و شهرها در ترافيك ، محيطهاي در ما جامعه اينك
ترافيكي ارزشمند تسهيلات از بسياري نمي‌كند ، ايمني احساس
و تخلفات.نمي‌گيرد قرار استفاده مورد شايسته به‌طور
فشارهاي است ، فراوان قانون‌مند شهروندان حقوق به تجاوز
.مي‌دهد فرسايش "دائما را آدميان جسم و روح عصبي ، و روحي
به نياز خود كه نمي‌گويم سخني اينجا در هوا آلودگي از
به گرچه ملال‌آور ، پديده‌هاي ايندارد جداگانه بحثي
موجود آنها ، همه از دقيقي آمار ولي است ، آشكار وضوح
ترافيك ، ناهنجاري‌هاي شكل نهائي‌ترين از اما نمي‌باشد ،
كلي وضع از مناسبي نماد كه رانندگي اسف‌بار حوادث يعني
آماري است ، دسترس در روشني "نسبتا آمار مي‌باشد ، ترافيك
و 130000 كشته نفر مي‌نمايد13000 فاجعه يك از حكايت كه
براي كه تلاش‌هايي همه عليرغم اينك *يكسال طي مجروح نفر
هنوز است ، گرفته صورت ترافيك و نقل و حمل جامع ساماندهي
در ترافيك فرايند ملال‌آور ابعاد از مجموعه‌اي چنين شاهد
اين از بهتر ما ترافيك چرا به‌راستي.هستيم كشور سطح
است؟ نيافته سامان
و اصلي دلايل از يكي صاحبنظران ، و كارشناسان از برخي
كارآمد عمومي حمل‌ونقل سيستم نبود را ، آشفتگي‌ها مهم
در اما -است درستي ديدگاه "قطعا كه -مي‌دانند
بزرگ ، طرح‌هاي اجراي براي منطقي ، و علمي برنامه‌ريزي‌هاي
،"آن تغيير پتانسيل شناخت و موجود وضع شناخت" كه بايد
عمل در وگرنه گيرد ، قرار برنامه‌ها اساس و پايه
پايتخت مترو ايجاد آن نمونه يك.بود نخواهد موفقيت‌آميز
و مي‌گذرد سال سي به نزديك آن ، تفكر آغاز بدو از كه است
در گرچه.شود راه‌اندازي بزودي آن از بخشي كه است اميد
اجتماعي ساختارهاي به توجه با پديده اين كه ديد بايد عمل
پايتخت ، مسكوني و تجاري بافت و جامعه اقتصادي و فرهنگي و
ساير مشكلات گذشته ، اين از بود؟ خواهد كارساز حد چه تا
با شهري بين جاده‌هاي تكليف مي‌شود؟ چه كشور بزرگ شهرهاي
انساني ضايعات و سالانه خسارات تومان ميليارد صدها
مي‌خواهيم هم شهرها بين مسير در آيا شد؟ خواهد چه فراوان
با است چنين اگر و نمائيم؟ ايجاد سريع‌السير قطارهاي
سرمايه‌اي چه با و مدت چه در موجود ، ظرفيت‌هاي به توجه
كه مسيرهايي آيا و نمود؟ عملي را برنامه‌ها اين مي‌توان ،
كالا حجم از مقدار چه است قطار و آهن خط داراي هم‌اكنون
آيا و مي‌كشد؟ دوش بر را مسافر "خصوصا و مسافر و
افزايش به توجه با) موجود عمومي و شخصي خودرو ميليونها
نخواهند تردد كشور جاده‌هاي و شهرها در (آنها حجم دائمي
نمود؟
مربوطه مطالعات كنار در كه است آن مناسب سياست بنابراين ،
ترافيك فعلي آشفتگي‌هاي درازمدت ، بسيار برنامه‌هاي به
از صحيح بهره‌برداري عدم علت به موارد بسياري در كه)
در ژرف‌نگري با را (مي‌باشد موجود تسهيلات و امكانات
و نموده ريشه‌يابي است ممكن كه آنجا تا بهره‌وري ، مديريت
.نمائيم برطرف
مسئولين ديدگاه از ترافيك ، يافتن سامان اساسي موانع
ترافيك متوليان و مسئولين جايگاه به توجه با آغاز ، در
ريشه‌اي و اصلي مشكلات توجيه و تبيين كه است مناسب كشور ،
از چكيده‌اي اينجا در.بشنويم آنان زبان از را ترافيك
:مي‌كنيم مرور را نظريات اين
عدم:كشور ترافيك و نقل و حمل هماهنگي شورايعالي نظر *
جمله از.ترافيك اجرايي دستگاههاي بين لازم هماهنگي
سازمان و انتظامي نيروي رانندگي ، و راهنمايي شهرداري ،
(1).ترافيك
جمهوري انتظامي نيروي رانندگي و راهنمايي معاونت نظر *
و مرور و عبور مقررات صحيح اصول رعايت عدم:ايران اسلامي
راهنمايي اداره طرح‌هاي اجراي در دستگاهها بعضي دخالت
(2).ورانندگي
كم:پايتخت شهرداري ترافيك و نقل و حمل معاونت نظر *
(3).بهره‌وري مديريت و ترافيك مديريت مسئله به توجهي
:ترافيك مهندسي كنفرانس اولين علمي هيئت رئيس نظر *
پشت در آن فرهنگ ماندن جا و ترافيك فرايند بودن وارداتي
(4).مرزها
فرهنگ هماهنگي عدم:ترافيك شورايعالي سابق دبير نظر *
(5).جامعه ماشين‌در توسعه با ترافيكي
ترافيك ، ناهنجاري‌هاي علل تبيين در فوق نظرات جمع‌بندي از
:نمود استخراج مي‌توان را اصلي عامل سه
.ترافيك اجرايي دستگاههاي بين هماهنگي كمبود -1
.جامعه در ترافيك صحيح فرهنگ نبود -2
.بهره‌وري مديريت مسئله به لازم توجه عدم -3
دستگاههاي بين اگر كه برمي‌آيد چنين دوم و اول مسائل از
داشته وجود صميمانه‌اي همكاري و هماهنگي ترافيك اجرايي
عبور و رانندگي فرهنگ جامعه ، افراد اكثر اگر و باشد
خواهد حل فعلي مشكلات از بسياري باشند ، داشته صحيح ومرور
زيرا مي‌رسد ، به‌نظر منطقي زيادي حد تا ديدگاه اينشد
صورت به اجرايي مختلف دستگاههاي فعاليت‌هاي ،"اولا
برآيند كه مي‌شود متمركز هدف يك سوي به يكپارچه و هماهنگ
عبور صحيح مقررات رعايت با "ثانيا و شد خواهد مضاعف آن
طرح‌هاي و برنامه‌ها در نواقصي اگر جامعه ، در ومرور
مديران و مي‌شود مشخص باشد داشته وجود اجرايي دستگاههاي
در را لازم اصلاحات بود ، خواهند قادر ترافيك مهندسين و
زماني تا اما.نمايند اعمال شده اجرا سيستم‌هاي و طرح‌ها
را يكديگر گاهي يا و نبوده هماهنگ ارگان‌ها ، فعاليت كه
صحيح مقررات جامعه اكثريت كه ، زماني تا و نمايند خنثي
مهندسين و برنامه‌ريزان ننمايند ، رعايت را عبورومرور
بودن نامناسب يا درستي از مي‌توانند چگونه ترافيك ،
معياري ، چه با و چگونه يا و شوند؟ مطمئن خود طرح‌هاي
اجراگذارند؟ مورد به را جديدي طرح‌هاي مي‌توانند
جامعه ، ترافيك فرهنگ در تحول و ارگان‌ها هماهنگي بنابراين
در حتي كه است ايران امروز ترافيك در مهم مقوله دو
به نيز ، پيشرفته عمومي حمل‌ونقل سيستم‌هاي داشتن شرايط
.نيازمنديم دو اين
دارد ادامه
|
