هویت شهری
-
جشن پیوندها | شباهتهای مراسم نوروز و ماه رمضان از نگاه جهانگردان خارجی
نوروز جشن بهاری همه اقوام ایرانی و آیین پیونددهنده انسان به طبیعت است که با خود، نشاط اجتماعی به همراه میآورد.
-
استقبال از ماه رمضان با موسیقی | غمزده به مهمانی نمیرفتند
ساکنان قدیم تهران با موسیقی به استقبال ماه رمضان میرفتند. آنها خوشذوق بودند و برای استقبال از رمضان و نیز پیشواز افطار و سحر، موسیقی رمضانی داشتند.
-
رویت هلال ماه رمضان در طهران چگونه بود؟
در تهران قدیم، روزگاری که خبری از تکنولوژی و دوربینهای پیشرفته نبود، استهلال یا همان رویت هلال ماه شرایط خاص خود را داشت. تهرانیها هم به هنگام رویت هلال ماه رمضان آداب و رسوم متفاوتی داشتند؛ از جمله اینکه با آب و آینه به پشت بام خانهها میرفتند.
-
شب عید و بی پولی تهرانی ها به روایت جهانگردان
تعریف نوروز از زبان سیاحان و جهانگردانی که در عصر ناصری و قاجار یا قبل تر از آن به تهران سفرکردهاند، شنیدنی و خواندنی است. از تمجید و شگفت زدگی درباره نقاره زنی در میدانهای اصلی تا تخمه مرغ رنگی و خرید رخت نو.
-
زورخانهگردی؛ رسم پهلوانان تهرانی در ماه مهمانی خدا
زورخانهگردی و گلریزان در ماه مبارک رمضان از قدیمیترین سنتهای تهرانی است که همچنان جان دارد و با حلول ماه رمضان در میان پهلوانان و مردم انجام میشود.
-
فیلم | تماشای ستارهها در خانه نخستوزیر
خانهباغ دزاشیب به جا مانده از دوران قبل از انقلاب است که اکنون در میان برجها و ساختمانهای چندین طبقه محاصره شده.
-
«شگون نوروزی» طرشتیها با غذاهای مخصوص شب عید | عیددیدنی برای زنان کنی قدغن بود | چه موقع کنیها سر صاحبخانه را لگد میکردند؟
رسم «شگون نوروز» طرشتیها و عیدیهای خاص بچههای محله کن خاطراتی است که همچنان میان اهالی قدیمی این محلهها نقل به نقل میچرخد و روزهای خوش گذشته را تداعی میکند.
-
روزه نزدیک است میباید کلوخانداز کرد | تهرانیها با اجرای این رسم به استقبال ماه رمضان میرفتند
مردم تهران قدیم با اجرای رسم کهن «کلوخاندازان» به استقبال ماه رمضان میرفتند. این رسم در بیشتر شهرهای کشور اجرا میشد و تهرانیها هم در این بین مستثنی نبودند و چند روز مانده به ماه مبارک رمضان، برای شرکت در این مراسم قدیمی که در اشعار کهن ایرانزمین ریشه داشت آماده میشدند.
-
جای خالی یادمان شاهقاسم فیضبخش در طرشت
کمی بالاتر از بقعه شیخ عبدالله طرشتی، کوچهای در خیابان شهید صالحی طرشت قرار دارد که به نام کوچه "شاه قاسم" پلاک خورده است. شاید کمتر کسی در تهران و طرشت بداند فلسفه نامگذاری کوچه شاه قاسم چیست
-
زندگی با آیههای نورانی | کلیپهای ویژه طرح مسطورا برای نوجوانان
قرآن کتاب هدایت است؛ یک راهنمای جامع برای زندگی بشر که در گردنههای زندگی راهگشای انسان است. در طرح ملی قرآنی مسطورا که با هدف ترویج گفتمان زندگی با آیههای نورانی کلیپهایی ویژه نوجوانان ساخته شده که با بیانی ساده و کاربردی نوجوانان را به بهرهگیری از کلام خدا در تصمیمات روزمره دعوت میکند
-
درخت خانگی دوسر سود | میوه تاریخی و مشهور تهران
یکی از درختهای پرثمر و مشتری اهالی تهران درخت انگور یا همان مو است. کاشت این درخت در خانهها از هر جهت که حساب میکردی دو سر سود بود،چراکه از برگ و میوه آن به روشهای مختلف برای تهیه غذا مثل دلمه برگ مو استفاده میشود و از انگورش هم پرخاصیت بود.
-
این میوه کام تهرانیها را شیرین میکند | اولین درختی که در بهار جوانه میزند
درخت توت از معروفترین درختهای تهران است. آبوهوای قریههای تهران بسیار برای این درخت مناسب است.
-
زندگی مسالمتآمیز ۴هزار گونه در کنار هم
حضور این تکه زمردین در وانفسای آلودگی هوای پایتخت، حکم تنفس مصنوعی را دارد برای شهروندان تهرانی؛ باغی ۱۴۵هکتاری از درختان کمیاب و نایاب ایرانی و غیرایرانی در غربیترین منطقه پایتخت.
-
در باره قدیمیترین میوه دنیا در تهران چه میدانید؟
خرمالو یکی از محبوبترین درختهایی است که در اغلب خانههای مردم تهران کاشته میشد. این هم به دلیل مقاومت بالای این درخت در برابر آفتها، سرما و گرمای زیاد و البته باردهی در فصل پاییز که تنوع میوهها در این فصل بسیار محدود است.
-
عجیبترین هلویی که فقط در تهران رشد میکند | ماجرای «هلو دوباره» روستای کشار با طعمی خاص
درخت هلو گونههای متفاوتی دارد اما یکی از متفاوتترین گونههای آن مختص روستای کشار در حاشیههای غربی تهران است که حاصل شرایط آب و هوایی این منطقه است. اهالی اسم آن را «درخت هلو دوباره» گذاشتهاند.
-
دو سرو بلندقامت؛ یادمان مالک تهرانپارس برای رویینتن
اربابهرمز که در دهه ۳۰ و ۴۰ صاحب بخش وسیعی از املاک شرق تهران بود، بعد از فوت پسرش به یاد او در اراضی مجیدآباد آن روزگار که اکنون به بوستان پلیس معروف است، درخت سرو کاشت.
-
در جستوجوی رد شکوفهها؛ از کند علیا تا بازار کشورهای عربی
باغهای گیلاس اکنون دیگر به شناسنامه برخی از روستاهای شمیران تبدیل شده است. بهار که از راه میرسد شکوفههای گیلاس، باغهای وسیع روستای کند علیا را به منظرهای بهشتی تبدیل میکند. شمیران دومین تولیدکننده گیلاس در کشور است که این خود نشان از اهمیت این درخت در تامین معیشت باغداران این گستره دارد.
-
مسیر سبز بلوک غار تا بقعه قاضیالصابر
درخت نارون در میان اهالی بلوک غار در تهران جایگاه خاص و ویژهای داشت و بر همین اساس هم نام یکی از روستاها، برگرفته از درخت کهن این محدوده است.
-
حقایقی درباره جوز مرغوب جوزستان
درخت گرودو یا به قول شمیرانیها درخت جوز برای اهالی این گستره نامی آشناست.این نام یادآور درختانی تنومند و پرتعداد است که با شاخههای بلندشان روزگاری روی بسیاری از کوچهها و معابر آبادیهای شمیران سایه میانداختند. در ادامه به فراوانی باغهای گردو یا جوز شمیران در آبادیها و محلههای شمیران پرداختیم.
-
عطر خوش اقاقیا؛ هدیه به همسایهها
روزگاری که خانههای تهران هنوز اندازه قوطی کبریت نشده بود یا حتی قبلتر از آن، که شمالی و جنوبی بودن خانه معنایی نداشت، گلهای خوشهانگوری درخت اقاقیا یا پیچ گلیسین از دیوار حیاط خانهها آویزان بود
-
تهک؛ قاتل سنگ و سنگلاخ | به دنیال ردپای درخت مورد احترام «تا»
ردپای درخت «تا» را باید در محلههای شمال شهر پیدا کرد. همان محلههایی که روزگاری آبادیهایی خوشآبوهوا بودند در گستره وسیع شمیران. درخت تا یا همان داغداغان که به گویش محلی «تهک» نیز نامیده میشود، پیوندی عمیق با کشاورزی و فراهم کردن زمینه برای حاصلخیز شدن زمینهای سنگلاخی داشت.
-
درختی که محصولش میلیونی است
درخت کاج از درختان معروف شهر تهران است . درختی که میوه آن در باور عامه نوعی ناسزا محسوب می شود که در در واقعیت ماجرا چیز دیگری است. خواندن ماجرای کاشت درخت کاج در تهران قدیم خالی از لطف نیست.
-
اوینیها در گذشته چطور آب را تقسیم میکردند؟ | رمزگشایی از چند واژه رایج میان میرآبهای اوین
هراش، خوره، وهنگ؛ فقط یک شمیرانی اصیل که اهل اوین باشد از معنای این سه واژه غریب باخبر است. برای اهالی اوین که با دامداری و کشاورزی روزگار میگذراندند، آب به معنای واقعی مایه حیات بود که معیشت زندگیشان را تامین میکرد. در ادامه به قوانین تقسیم آب در اوین قدیم پرداختیم.
-
یادش بهخیر! سیب قرمز شمیران | چگونه این میوه به مراسم نخلگردانی راه یافت؟
چند دهه پیش که در محلههای شمال تهران از برج، آپارتمان و بزرگراه خبری نبود، این محلهها آبادیهایی بودند با انبوهی از زمینهای زراعی و باغهای میوه. در میان انواع درختان میوه روستاهای شمیران، درخت سیب شمیرانی، یکی متفاوتترین درختان بود.
-
شاهمیوه خوشرنگ و گرانقیمت در کوهستانهای پایتخت
درخت شاهتوت یکی از درختهایی است که در بسیاری از باغات حاشیه تهران ازجمله درکه، سولقان، فرحزاد و ... کاشته میشود. سخت بودن چینش میوه این درخت برخلاف توت سفید و همچنین محصول کم آن موجب شده است از نظر تجاری بسیار پرسود و گرانقیمت باشد.
-
چنارهای ویژه تهران را بشناسید
تهران، این کهنه پایتخت پرماجرا زمانی به چنارستان معروف بود. هرچند این روزها بسیاری ازچنارهای معروفش بریده شدهاند، اما هنوز هم وقتی به خاطرات و روایتها و تاریخ شفاهی موسپیدان این ابرشهر امروزی سرک میکشیم، از تهران بهعنوان چنارستان یاد میکنند.اما چطور تهران به چنارستان معروف شد خواندنی است.
-
بازماندهای از جنگ جهانی دوم | استخر هندیها در همسایگی شهرک آتیساز
یکی از تأسیسات معروف به یادگار مانده از دوران جنگ جهانی دوم در محله اوین، استخر هندیها است. استخری که روزگاری محل استقرار متفقین در جنگ جهانی دوم در زمان اشغال ایران و به دنبال آن تهران بود. ماجرای ساخت استخر هندیها حکایت جالبی دارد.
-
زندان اوین در قریه اوین ساخته نشد! | از روستای باقرآباد تا تفریحگاه نظامیان
یکی از اماکن معروف در همسایگی محله اوین، زندان اوین است. جالب است که این زندان ۵۲ساله و معروف ایران در پلاک ثبتی ۶۸ قریه اوین واقع نشده است. اما چه شد این زندان پر ماجرا نام اوین را یدک کشید قصه خواندنی دارد.
-
معروفترین طایفههای اوین را بشناسید | خوشنشینهای اوین چه کسانی بودند؟
شمیرانیها یک امتیاز ویژه دارند؛ آنها با شنیدن نام فامیل هر یک از اهالی قدیمی شمیران، به اصل و نسب و آبادی محل زندگی او و اجدادش پی میبرند. آبادی اوین به عنوان یکی از آبادیهای کهن شمیران نیز طوایف قدیمی و معروفی داشت که هنوز در این محله زندگی میکنند.
-
فیلم | هنر ۳هزار ساله قالیبافی در تهران
نشست مرکز تهرانپژوهی همشهری با موضوع فرش تهران برگزار شد و تاریخچه قالیبافی در تهران با حضور کارشناسان مورد بررسی قرار گرفت.