بهرام هوشيار يوسفي
پنج شنبه هاي آخر هر ماه روزهاي هيجان انگيز براي معماران و علاقه مندان زمينه هاي نظري حوزه معماري  ايران است؛ بار ديگر جامعه مهندسين معمار  ايران ميزبان هشتمين معمار از مجموعه معماران مدعو سلسله جلسات نقد معماري؛ بابك نادري آزاد بود. نادري آزاد، معمار 44 ساله،   آمده بود تا  اين بار با معرفي 3 اثر از مجموعه آثارش، سفارت جمهوري اسلامي  ايران در تانزانيا، پروژه فروشگاه شهر كتاب واقع در شرق تهران، مجموعه مسكوني 1200 واحدي پرديس و ساختمان اداري شركت كرمان موتور، نه تنها آنها را در معرض نقد و بررسي قرار دهد، بلكه مواضعي جديد در نوع خاصي از نگاه به معماري  ايران مطرح سازد كه در جايگاه منظري متعالي و بومي بسيار جاي تامل دارد.... مصداق عادت مالوف، بخش پرسش و پاسخ حال و هواي ديگري داشت....
بابك نادري آزاد، عضو كميسيون معماري و طراحي شهري شهرداري منطقه 22 تهران است و از سال 1371 در جايگاه استاد مدعو در دانشگاه آزاد اسلامي تدريس مي كند. رتبه اول در مسابقات مجموعه ورزشي آرارات اصفهان، طراحي شهري و معماري مركز شهر هشتگرد، ورودي شهر جديد صدرا، چهارمين مسابقه پارك فن آوري پرديس و لوح هاي تقدير از جشنواره هاي متعدد مهندسي در كنار تعداد قابل توجهي اثر معماري ماندگار، بخشي از سوابق معمار است. همسر وي، ويدا فرخ نژاد، از سالهاي دانشكده، همكار وي در طراحي معماري است.
به سوي باورهاي بومي...
با هر زايش و هر نحوه زيست، زندگي انساني رقم مي خورد كه هرگز در تشابه مطلق با انساني ديگر قرار نخواهد گرفت. با  اين وجود جوامع بشري در طول حيات جداگانه و مجزاي خود در محيط جغرافيايي - كالبدي همسان و گذراندن وقايع تاريخي واحد و داشتن سطح مشابه رشد معنوي و مادي به تدريج داراي عادات، آداب، منطق و ذوق و سليقه، سبك كار و ... همانندي مي شوند. يك هويت مشترك مبتني بر باورهايي بومي و آشنا....
فقط انسان ها نيستند كه با دخل و تصرف در طبيعت و ايجاد فضاي كالبدي - زيستي خود محيط را شكل مي دهند، بلكه طي زمان  اين سازمان فضايي محيط پيراموني است كه چون ظرفي، زندگي سيال ما را شكل داده، در چگونگي زندگي، ارتباطات و الگوهاي رفتاري ما موثر واقع مي شود.
هويت دهي به يك بناي شاخص 
سينما نپتون، واقع در خيابان دماوند تهران، زماني كه هنوز شهر كتاب نشده بود، با يك معماري نوعا وارداتي با كيفيتي نازل، با در نظر گيري سينما به عنوان فضايي ماهيتا مدرن، بهانه اي است كه بار ديگر به نحوه گذار از زندگي سنتي به زندگي مدرن با توجه به تاثير متقابل كالبدي - محيطي، با لحاظ كردن اهميت انتخاب روش زندگي، بنگريم؛ نقصان، كمبود و عدم همپوشاني در هر دو عرصه كالبد و محيط، علاوه بر  اينكه از كارايي مورد ديگر و مناسبت هاي پيش بايسته دوران گذار خواهد كاست، زيان هايي بعضا جبران ناپذير در مواجهه با اصل تداوم ارزش هاي ماندگار و بي زمان زندگي پيشينيان در روند رو به رشد و تعالي آرماني هويت معمارانه يك ملت بر جاي خواهد گذاشت.
اما شهر كتاب جديد بر پايه سينما نپتون، با احتساب موقعيت شهري پروژه و جايگاه آن به مثابه نشانه اي شهري و ملزومات بصري آن حكايتي ديگر است؛ اثري آشنا و چشم گير، داراي حسي از  اينجايي بودن كه معمار با مهارت و با استفاده از فضاهايي باز و بسته با رويكردي نه نمايشي، بلكه كاملا عملكردي، در پي ارتقاي كيفي فضا هاي اصلي و تلطيف بدنه شهري خيابان دماوند به ويژه در شب مورد توجه قرار داده است؛ نتيجه محيطي گرم و صميمي است و ارتباطي آشنا با زباني آشنا تر....
دارالسلام، به ياد همدلي هاي گذشته 
تانزانيا يكي از كشورهايي آفريقايي است كه بسيار از  ايران تاثير گرفته است؛ هنوز محلاتي به ياد حضور بازرگانان  ايراني در گذشته هاي دور و نزديك با نام هاي آشناي پارسي خوانده مي شوند و هنوز رنگ و بوي حضور يك فرهنگ غني غير مهاجم ولي تاثير گذار در جاي جاي شهر هاي بزرگ آن استشمام مي شود.
نادري آزاد در مورد طراحي سفارت جمهوري اسلامي  ايران در تانزانيا مي گويد: تداوم منطقي معماري ارزشمند گذشته ما و تاثير آن در شكل گيري طرح سفارت ايران علاوه بر  اينكه مي تواند معرف شايسته اي از ريشه ها، باور ها و اعتقادات فرهنگي اجتماعي كشورمان را امكان پذير سازد، شايد بتواند الگوي راه سوم مناسبي با پس زدن الگوهاي به ظاهر محتوم و متداول معماري دارالسلام تكرار غير منطقي معماري قديم يا پذيرش بي چون و چراي معماري وارداتي در اختيار معماران و دست اندركاران شكل گيري عرصه هاي كالبديش قرار دهد .....
ارزش هاي  اين نوع از معماري نه در تكرار ظواهر بر اساس عوامل تاثير گذار در روزگار سپري شده، بلكه در تداوم نحوه نگرش ديرين خودمان است. يك نگرش كاملا  ايراني و به تبع آن كاملا همخوان با آنچه ما را  ايراني ساخته است....
متعالي و البته دست يافتني...
تامين مسكن ارزان براي جوانان با حداقل هزينه تمام شده، سياستي است كه در مجموعه هاي مسكوني شهر جديد پرديس تعقيب مي شود؛  اين البته نمي تواند مانع از شكل گيري يك معماري با مختصات آسايش ذهني و حس تعلق خاطر نزد انسان هايي كه حضور در فضاي خلق شده را تجربه مي كنند، باشد.
در مجموعه مسكوني 1200 واحدي شهر جديد پرديس، اهداف عملياتي طرح در شكل گيري طرح، حفظ هويت و استقلال نسبي محلات و سلسله مراتب حاكم، ضمن حفظ انسجام و يكپارچگي طرح كلي بوده است.
رعايت سطوح بهينه در فضا هاي عمومي و خصوصي، تامين فضاهاي بازو وسيع در عرصه هاي عمومي، هماهنگي و انتخاب روش هاي مناسب تنظيم شرايط محيطي، رعايت حريم و ... دلمشغولي طراح در روند طراحي بوده است.
آنچه معماري را از ديگر هنر ها متمايز مي سازد، ويژگي اجتماعي آن در محملي تعاملي است. برخورد انتزاعي افراطي با معماري براي يك اثر، به خصوص در بستري حايز غناي فرهنگي، در بسياري موارد براي اثر مي تواند مرگبار باشد! در  اين بين مفاهيم اعتقادي - فرهنگي چون گزينش آگاهانه مفاهيم ارزشمند و ماندگار معنوي، توانمندي هنرمندانه در خلق كردهاي كالبدي  اين مفاهيم و نهايتا كنترل و ارتقاي دايمي كيفيت تاثير گذاري و تاثير پذيري متقابل آنها است كه راه را براي دستيابي به يك تعالي سيال مي گشايد.
تحليل و بررسي نمونه هايي از معماري سنتي مان كه دست نخورده تر باقي مانده اند، مي تواند آغازي بر  اين راه باشد تا شايد از  اين راه بتوانيم با الگو برداري و نه تكرار و سپس تعميم  اين الگوها، به طراحي فضا هايي بپردازيم كه در عين سودمندي و جوابگويي به نياز هاي ساكنان، ارزشمند و ماندگار بوده، بتواند بار فرهنگي گذشته را به نسل  آينده انتقال دهد. بديهي است منظور از  اين ارزش ها، ارزش هاي صرفا شكلي فرمال و يا ساختاري نبوده و بيشتر در پي روند شكل گيري عرصه هاي زيستي است. بخشي كه هرگز با گذشت زمان از ارزش آن كاسته نشده، بلكه در روندي طبيعي پيوسته بر غناي آن افزوده مي شود.... گونه اي زيبا و منطقي از مفاهيم معنوي در تجسمي پويا براي تحكيم مفاهيم اعتقادي يك  ايراني در مفهوم واقعي كلمه.
والسلام 

دكتر بهروز منصوري
آنچه كه معماري را از ساير مقولات هنري متمايز مي سازد، محدوديت هاي كالبدي و عملكردي مرتبط با آن است. انتزاع در خلق اثر معماري برخلاف ساير هنرها آزادانه و بي پروا ميسر نيست و تقابل و موضوعات عيني و ذهني اساس مباحث تئوري معماري را در بستر فرهنگي- تاريخي آن شكل داده است و به دنبال آن پاسخ هاي معمارانه گوناگون سبك و مكتب هاي ادوار مختلف را پايه گذاري كرده است.
بر اين اساس زيبايي شناسي اثر معماري را بايد در بستر محيط فرهنگي و دوره زماني مربوط به آن مورد ارزيابي و تاويل قرار داد.
الگوهاي معماري به عنوان محدوديتي كه خلاقيت در چارچوب آن مجاز بوده ، منبعث از تعادل موضوعات كالبدي و محتوايي، قواعد و اصول متقن خود را داشته كه تخطي از آن مردود شمرده مي شده كه نمونه با ارزش آن را در طراحي مسكن سنتي ايران يا رديف هاي موسيقي سنتي ايران مي توان دنبال كرد. چگونه هنرمند باتوجه به محدوديت ها و ارزش هاي از پيش تعريف شده كه طي ساليان دراز به رشد و تكامل رسيده مي تواند درعين وحدت ايجاد كثرت كند. فرهنگ بين المللي از ثمرات تفكر مدرنيسم معماري را با تاكيد بر فردگرايي كه اساس وحدت بين انسان ها است مي توان به سبك بين المللي فارغ از گرايش هاي بومي و منطقه در جهان سوق داد. ضوابط دستور العمل ها و معيارهاي صرفا كالبدي در شكل گيري بافت هاي شهري بر اساس فرمول و استانداردهاي بين المللي راهكار اصلي ساخت و ساز قرار گرفت. مفاهيمي از قبيل تراكم، سطح اشغال، دسترسي، سرانه و... محدوديت هاي معماري و شهرسازي در شهرهاي مدرن از جمله تهران شد چگونگي ورود اين الگوي معماري در تهران از حوصله اين مجال خارج است محدوديت هاي طراحي معماري امروز در شهرهاي بزرگ از جمله تهران به عنوان الگوي ساخت و ساز در ساير شهرهاي مهم تعداد طبقات، سطح اشغال و نحوه استقرار ساخت آن و ابعاد نورگيرها است كه توسط شهرداري ها در قالب دستورالعمل هاي اجرايي كنترل و هدايت مي شود و متاسفانه در اين فرآيند طراحي نماها به عنوان اصلي ترين عنصر شكل دهنده سيماي شهري مورد دقت و كنترل كارشناسي قرار نمي گيرد. به همين لحاظ بدنه هاي شهري حاصل از چنين رويكردي ايجاد خط آسمان يكسان نحوه بازشوهاي حقيرانه و مقاطع فضايي يكسان در محورهاي محله اي است.
تنوع بخشيدن به اين سيماي شهري درچارچوب محدوديت هاي ذكر شده دغدغه اصلي معماراني است كه مي خواهند به اين مهم خود را نزديك سازند. چنانچه سليقه عمومي بازار خصوصا بخش مسكن را كه سرمايه گذاران اين بخش مبدع آن هستند به عنوان يك گرايش اقتصادي كنار بگذاريم مي توان با رعايت مفاهيم زيبايي شناختي آكادميك و با تكيه بر قواعد اجرايي حاكم سليقه عمومي را هدايت كرده و در جهت نيل به تنوع بصري و جبران سيماي شهري يكسان و كسالت آور كپي شده در كنار هم قدم برداشت. در اين ميان مي توان به ساختمان مسكوني خيابان فيروز كوه زعفرانيه تهران اشاره كرد كه تلاشي هر چند اندك جهت رسيدن به اين منظور است.
اين بنا در زميني به مساحت 680 مترمربع با عرض 14 متر در جبهه شمالي معبر طراحي و اجرا شده است. 5 طبقه مسكوني روي پيلوت، نورگيري 12 و۱۶متري و رعايت 60 سطح اشغال در طول زمين ضوابط شهرداري است كه همه شهر ملزم به رعايت آن هستند.
در طراحي اين ساختمان مسكوني سعي شده با رعايت محدوديت هاي هندسه سايت از سطوح منحني در تقابل با خطوط كارتزين در پلان و نما استفاده شود تا ضمن ايجاد خوانايي در احجام و سطوح پلان تاكيدي بر سياست و پيچيدگي در فضا را القا كند. جانمايي عملكردها تاكيد بر عرصه هاي خصوصي و عمومي در پلان داشته كه به واسطه مفصل هاي فضايي و حفظ سلسله مراتب حركتي با يكديگر پيوند خورده است ، ايجاد فضاي بينابيني واسطه فضايي بين فضاي داخل و خارج ساختمان ايده اصلي شكل گيري حجم بنا بوده است. المان هاي اصلي معماري خط - صفحه و حجم در تركيبي ساده، اين فضاي واسط را شكل داده است. پرهيز از تكرار طبقات با ريتم يكسان در نما تاكيدي بر رعايت سلسله مراتب عمودي سطح در نما است. به تعبير ديگري نماي ساختمان از يك بستر شروع با بدنه اصلي ادامه پيدا كرده و در انتها با حجمي شاخص اختتام يافته است. استفاده از سطوح منحني در تركيب با صفحات قائم با جزئيات ساده ايجاد سايه روشن هاي متغير در نما بسته به جهت تابش نور خورشيد مي نمايد. اين تنوع بصري با آنچه كه به صورت جزئيات دكوراتيو روي نماي يك بعدي و مسطح متعارف چسبيده مي شود، تفاوت ماهوي دارد.
سادگي و پرهيز از تزئينات كاذب در انتخاب بافت و رنگ مصالح تركيب عمومي حجم نما را وقار خاصي بخشيده است. نحوه بازشوها منطبق با شرايط اقليمي در سطوح كلان با عقب نشيني به واسطه تراس ها در تضاد با سطوح پر در نما تاكيد يافته است كه اين تركيب هندسه خود را با المان هاي سازه اصلي بنا تكميل كرده است.
تناليته سياه و سفيد نما آرامش و توازن سيماي عمومي نما را تشديد كرده و تاكيد هرچه بيشتر مخاطب را به تناسبات و سطوح لايه هاي مختلف نما مي كند. تاثير الگوي كلي نما روي ديوارهاي حياط و معبر مشهود است كه چگونه با ايجاد سطوح و فضاهاي بينابيني اين ارتباط بصري حاصل شده است. اميد است با ارتقاي فرهنگ ساخت و ساز ، جايگاه طراحي نماهاي مسكوني از حداقل كنوني فراتر رفته و مسوولان شهرداري با همان دقت و كنترل كه روي ضوابط پلان اعمال مي كنند نماها را نيز به عنوان عامل اصلي سيماي شهري مورد ارزيابي قرار داده تا انشاء الله سليقه عمومي و بخصوص سرمايه گذاران بخش  مسكن ارتقاي كيفي يابد.

هفته گذشته در حالي شاهد معرفي طرح باغ هنر بم بوديم كه به اعتقاد بسياري مقياس هاي  اين فضاي فرهنگي و نوع كاربري هاي آن تا حد زيادي حايز ويژگي هاي نمايش است؛ بيشتر گزارش ها حاكي از زن و شوهر بودن معماران  اين مجموعه و نسبت فرزندي يكي از آنها بهار مشيري با شاعري معاصر بود تا سوابق حرفه اي  اين دو معمار! اين پروژه كه نمي توان آن را تنها داراي مختصات شهري دانست در سكوتي خاص طراحي شد ! و ظاهرا قرار است در زميني به وسعت 7/13 هكتاري در محوري به طول۷۴۵ متر و عرض 90 متر و شامل فضاهايي مانند مدرسه موسيقي، گالري ها، كتابخانه تخصصي هنر، واحدهاي فرهنگي و سالن اجتماعات به همراه محوطه سازي باغ  ايراني متوالي، انجام شود.چه خوب بود استاد شجريان و ساير حاميان مالي و تصميم گيرنده  اين حركت زيبا با اعلام فراخواني همگاني با توجه به وقت كافي به تمامي كارشناسان و فعالان حوزه معماري اجازه ارايه  ايده ها و مشاركت را در قالب يك رقابت طراحي مي دادند.

اخيرا يك مجموعه آپارتماني مسكوني در برزيل افتتاح شده است كه با توجه به معيار هاي موجود در  اين حوزه، ساخت و ساز بسيار غير متعارف جلوه مي كند؛ هر طبقه از  اين آپارتمان 11 طبقه به صورت مستقل قابليت گردشي 360 درجه را داشته و منظره اي بي نظير را در اختيار ساكنان آن قرار مي دهد! اين مجموعه آپارتماني كه در منطقه اي مسكوني در مركز ايالت جنوبي برزيل پارانا واقع شده، عنوان تنها ساختمان جهان كه به طور كامل مي چرخد را يدك مي كشد. در حالي كه وجود رستوران هاي گردان در بيشتر كشور هاي جهان چندان نا آشنا نيست حتي در كشور خودمان هرگز  اينچنين تجربه اي در عرصه ساخت و ساز وجود نداشته است. در هر حال  اين ساختمان را اگر چه نمي توان به عنوان شاهكاري از فن ساختمان سازي تلقي كرد، ولي بدون اغراق مي توان استفاده اي نو آورانه از فناوري موجود را در آن مشاهده كرد.با توجه به ركود موجود در عرصه خريد و فروش مسكن در پايتخت، شايد بد نباشد سازندگان  ايراني نيز در فكر ارايه ايده هايي نو در ساختمان هاي خود براي جذب مشتريان باشند!

بيشترين اجزايي كه در آپارتمان ها باعث از دست دادن گرما مي  شوند، پنجره ها هستند. پنجره ها باعث انتقال گرما به هواي سرد بيرون مي شوند.  اين مشكل وقتي بيشتر ظهور مي كند كه پنجره هاي منزل شما دو جداره نباشند.زيرا پنجره هاي معمولي به نسبت پنجره هاي دو جداره و پنجره هاي درز بندي شده تا 10 برابر بيشتر تلفات حرارتي دارند. اما جهت عايق كردن پنجره هاي معمولي مي توانيد از ورق هاي نازك شفاف پلاستيكي كه در بازار موجود است، استفاده كنيد. براي  اين كار ابتدا سطح شيشه را كاملا تميز كرده، سپس از سمت چسب دار ورق آن را كشيده و روي شيشه مي چسبانيد،   اين عايق هم مناسب تابستان هم مناسب زمستان است. اگر بازشو هاي پنجره ها را درز گيري كنيد، بسيار به شما جهت كاهش اتلاف حرارت منزل كمك مي  كند. براي  اين كار هم مي توانيد از نوارهاي درز گيري ابري يا فومي جهت درز گيري پنجره ها استفاده كنيد كه به آساني امكان پذير است و در دسترس هم است. براي عايق كردن درها هم مي توانيد از همين نوار هاي درز گيري استفاده كنيد.

حسين سلطانزاده 
ريشه آغاز تحولات معماري معاصر  ايران را بايد از دوران صفوي جست وجو كرد. از يك سو جنگ ها و كشاكش هاي متعدد با حكومت عثماني و برخي از حكومت هاي اروپايي مانند پرتغال و انگليس و از سوي ديگر  آمد و شد هيات هاي نمايندگي و گروه هاي سياسي اروپايي به  ايران و در مواردي بازرگانان اروپايي و روسي موجب آشنايي بيش از پيش  ايرانيان با برخي از دستاوردهاي فني و بعضي از ويژگي هاي فرهنگي و هنري اروپاييان شد. در زمينه هاي هنري مي توان به طراحان يا نقاشاني كه همراه با برخي از هيات هاي سياسي به  ايران  آمدند، اشاره كرد. آشنايي هنرمندان  ايراني با آنان موجب شد معدودي از هنرمندان از شيوه طراحي و نقاشي آنان اقتباس كنند.
تاثير نقاشان و طراحان اروپايي به همين جا ختم نشد، بلكه به تدريج برخي از حرمت ها و چارچوب هاي مربوط به صورتگري مورد بي توجهي قرار گرفت؛ نقاشي هاي ديواري كاخ چهلستون، حاكي از  اين است كه پادشاهان صفوي بعضي از حرمت هاي مربوط به نگارگري را كه در دوره هاي پيشين رعايت مي شد، در نظر نمي گرفتند. از اواخر  اين دوره به تدريج افزون بر نگارگري، برخي ديگر از هنرهاي تصويري و تجسمي مانند كاشيكاري و گچبري نيز از شيوه هاي هنري اروپا اثر پذيرفتند و فرنگي سازي به يكي از روش هاي معمول در برخي از هنرها تبديل شد.
در دوره قاجار، تحولات اجتماعي متعددي در جامعه  ايراني صورت گرفت كه زمينه هاي تضعيف هنرهاي بومي و گسترش هنرها و انديشه هاي غربي را بيش از پيش فراهم آورد. نخست آن كه گروه اجتماعي جديدي كه قدرت را به دست آورده بود، يعني ايل قاجار، در ابتداي روند شهري شدن و گسترش حوزه نفوذ تمدني و فرهنگي خود، به نهادهاي اجتماعي، مدني و هنري پيشين چندان توجهي نكرد. زيرا در آغاز از مقبوليت چنداني برخوردار نبود.  اين موضوع در از هم گسيختگي نهادها و روابط صنفي و هنري بي تاثير نبود و در نتيجه در  اين دوره رد برخي از تخصص هاي هنري و صنفي از جمله معماري، زمينه هاي بروز ضعف در حوزه هاي نظري و عملي را فراهم كرد و امكان نو آوري در بسياري از زمينه ها مقدور نشد،  هر چند كه تلاش هاي بعضي از معماران  ايراني در نمونه هايي از آثار خلق شده به ويژه در مورد ابداع تركيب هاي حجمي تازه نسبت به گذشته را نمي توان ناديده گرفت. به همين ترتيب ضعف برخي از آنان در طراحي بناهاي آئيني و تقليد از ويژگي هاي مساجد هند در طراحي مساجد جامع  ايراني قابل تامل است.
آگاهي از عقب ماندگي در زمينه هاي فني و اجتماعي نسبت به غرب و احساس حقارت پديد  آمده در دوره قاجار، منجر به بروز نوعي سرخوردگي اجتماعي و تلاش در تقليد از غرب براي خروج از عقب ماندگي شد. عده اي چاره را در نوعي تقليد همه جانبه از فرهنگ غرب و مظاهر آن دانستند.  اين گرايش همراه با تنوع و تفاخر طلبي اعيان، رجال و درباريان، ابتدا موجب بروز تمايل به استفاده از برخي عناصر معماري غرب مانند انواع سنتورهاي تزئيني،  سرستون ها و پلكان ها و در مراحل بعد از استفاده از بعضي تركيب هاي حجمي و طرح هاي معماري شد، به گونه اي كه در مواردي، بناهايي به طور كامل به تقليد از بنايي مشابه در اروپا طراحي و ساخته مي شد. عمارت شمس العماره و قصر فيروزه از  اينگونه بناها به شمار ميآيند.
در آغاز دهه نخست قرن بيستم شرايط پيچيده و حساسي پديد  آمده بود. از يك سو تلاش ها و فعاليت هاي صورت گرفته براي اصلاحات اجتماعي و سياسي، به نتايج مطلوب نرسيده بود و از سوي ديگر برخي حكومت هاي خارجي و به ويژه اروپايي مصمم بودند كه بيش از پيش در امور داخلي كشور دخالت كنند . مداخله آنان تا محدوده شكل دهي به حكومت پيش رفت. تحولاتي كه در زمينه هاي اداري و سياسي صورت گرفت، منجر به پديد  آمدن نهادهاي جديدي در عرصه هاي  آموزشي، اداري، اجتماعي و فرهنگي شد، نهادهايي كه اغلب، هم از لحاظ ساختار سازماني و هم از جنبه فضاي معماري جديد بودند. در نتيجه نه تنها دگرگوني ها و تحولات مهم و قابل توجهي در عرصه هاي اجتماعي پديد  آمد، بلكه تغييرات وسيعي در عرصه هاي معماري و فضاهاي شهري نيز حاصل شد.
غرب گرايي كه از دوران قاجار در بسياري از عرصه هاي اجتماعي و هنري بروز كرده بود، بيش از پيش توسعه يافت. كاربرد تكنولوژي هاي جديد و استفاده از برخي مظاهر آن نيز نقش مهمي در تحولات معماري و شهرسازي كشور داشت. استفاده از اتومبيل و توسعه نسبتا برنامه ريزي شده يا به عبارت ديگر نقشه ريزي شده شهر و تغيير در شكل زمين هاي در نظر گرفته شده براي توسعه شهر و چگونگي تقسيم قطعه ها به گونه اي كه غالبا هر قطعه از يك جبهه در كنار خياباني اصلي يا فرعي قرار گيرد، از عوامل دگرگوني فضاهاي معماري و شهري به شمار مي آيند.

بابك مطّلب نژاد
پس از برگزاري و اعلام برندگان برخي مسابقات مهم معماري همچون مسابقه سينماي آزادي ، مسابقه ساختمان مركزي وزارت نفت و مسابقه آتي سنتر مشخص شد كه زمين مورد مسابقه دچار مشكلاتي است و در حقيقت زمين اصلي كوچكتر از اندازه اعلام شده است و يا اصلا مجوز احداث از سوي شهرداري ندارد . گويي به تدريج رسم بر آن شده بود كه در مسابقات معماري به جاي طرح برتر، معمار برتر براي طراحي دوباره پروژه تعيين شود.  اين بار معماران، تاييد شهرداري تهران و شوراي شهر در برگزاري مسابقه معماري طراحي باغ كتاب تهران را به فال نيك گرفته اند و اميدوارند كه زمين بسيار توانمند مسابقه شاهد طرح هاي معماري خلاقانه اي باشد و طرح برگزيده دستخوش ديوانسالاري هاي رايج نشود .
در  اين ميان بي توجهي به برخي نكات در نحوه برگزاري مسابقه همچون : عدم اعلام مستند و مكتوب اسامي هيات داوران ، جوايز وتعهدات و حقوق دو طرف مسابقه ، برنامه زماني اعلام نتايج ، روش بسته بندي و ارسال طرح  ها و نحوه پنهان نگه داشتن نام شركت كنندگان كه با مواد صريح 6 و 8 راهنماي برگزاري مسابقات معماري و شهرسازي در ايران - تدوين شده توسط معاونت امور فني و تدوين معيارهاي سازمان مديريت و برنامه ريزي كشور و مواد 1، 4، 13و 14 …  آئين نامه جامع برگزاري مسابقات طراحي معماري و شهرسازي مصوب شوراي عالي انقلاب فرهنگي مطابقت ندارد، باعث پديد آمدن ابهام براي شماري از مسابقه دهندگان هميشگي شده  و شايسته است برگزار كننده مسابقه به نكات ياد شده توجه دوباره اي داشته تا شمار بيشتري از مهندسان معمار در  اين مسابقه شركت كنند..
انتخاب مشاور مسابقه و توجه به راهنما و  آئين نامه برگزاري مسابقات معماري و شهرسازي در  ايران توسط برگزاركنندگان اقدام نوپايي است كه باعث افزايش اعتبار مسابقات، دستيابي به ايده هاي نوين معماري و در نهايت تامين بيشتر منافع كارفرمايان و جامعه خواهد شد .