|
قصه اي ديگر از آلودگي آب آشاميدني اسماعيل آباد
ا ين آب ديگر مايه حيات نيست
آزاده بهشتي
فرسودگي لوله هايي كه آب را از چاه به سمت روستا مي برد، باعث شده تا حتي اين آب هم آلوده باشد و گاهي با شن و خاك مخلوط شود. چند بار اين لوله ها ترميم شد،اما باز هم گل و لاي در مسير آب تا روستا، با آب مخلوط مي شود
زن دست هايش را نشان مي دهد و مي گويد: پولش توي جيب كس ديگه اي مي ره، درد و مرضش براي ماست. صورت پسربچه پر از لكه هاي سفيدي است كه مادرش تمام دلايل آن را استحمام با آبي مي داند كه با نفت مخلوط شده است.
روستاي اسماعيل آباد درون منطقه اي كه پر از كارخانه هاي پتروشيمي نفت، نفت و گاز بهران، سولفور سديم و ... است، قرار دارد.
در ضلع شمالي روستا، شركت نفت بهران قرار دارد و در ضلع غربي، پالايشگاه، ضلع جنوبي، مخزن بنزين و در ضلع جنوب غربي، شركت سولفور سديم. اين شركت ها مانند يك نعل اسب از چند جهت روستا را محاصره كرده اند. از سوي ديگر اكتشافات كارخانه هاي وابسته به شركت نفت، بوي گاز را در هوا ايجاد كرده است كه هنگام پياده شدن از ماشين نمي توان از آن چشم پوشي كرد. بادهايي كه از سمت ورامين مي وزد، اين آلودگي را به سمت اسماعيل آباد روانه مي كند و اين روستا بيش از بقيه روستاها در معرض خطر است.حالا زن با چشم هايي كه حلقه اشك در آن برق مي زند، روبه رويمان ايستاده و با دست هايي كه پر از لكه هاي قرمز است، به نقطه اي دور اشاره مي كند و مي گويد: حتي چاهي كه سازمان آب زده هم آلوده است.
محمد محمدعلي، پيرمرد خميده اي كه رياست دهياري روستا را به عهده دارد، به سمتمان مي آيد. در تاييد حرف هاي زن مي گويد: بارها و بارها وقتي شير آبي كه از چاه به روستا كشيده شده است را باز مي كنيم، گل از شير آب بيرون مي زند.
شش كيلومتري روستا، چاهي گل آلود
جعفر حاجي قربان، عضو علي البدل دهياري روستاي اسماعيل آباد، سوار بر موتور جلو مي رود، ما نيز پشت سر. صدايش لابه لاي عبور باد و خاكي كه از پنجره ماشين به داخل مي آيد، هوهو مي كشد: به همه جا نامه زديم. چند روز از شهرداري با تانكر آب مي فرستادند و چند وقتي هم شركت نفت با تانكر آب مي فرستاد، اما باز هم جوابگوي نياز مردم روستا نبود. تازه تمام اين كارها مقطعي انجام شد.
شيشه ماشين را بالا مي كشيم. موتور با سرعت بيشتر مي رود و پيكان از رده خارج شده، به زور در جاده خاكي جلو مي رود. به چاه كه مي رسيم، از عمق چند متري گودال خبري نيست، لوله ضخيمي از زمين بيرون كشيده شده و پيرمرد و زني با يك دختربچه، مسئوليت حفاظت از چاه آب را به عهده دارند. در يك متري آن، بوي تعفن لجن با مزه تلخ آبي كه پيرزن برايمان آورده است، زير زبانمان مي ماند.
زماني كه از عضو علي البدل دهياري روستاي اسماعيل آباد در مورد آلودگي آبي كه از چاه در لوله هاي آب اسماعيل آباد وجود دارد، سئوال مي كنيم، مي گويد: فرسودگي لوله هايي كه آب را از چاه به سمت روستا مي برد، باعث شده تا حتي اين آب هم آلوده باشد و گاهي با شن و خاك مخلوط شود. چند بار اين لوله ها ترميم شد،اما باز هم گل و لاي در مسير آب تا روستا، با آب مخلوط مي شود.
جعفر حاجي قربان، سوار موتور مي شود و ما سوار پيكان، جاده خاكي را پيش مي گيريم و در پيچاپيچ اين جاده هاي خاكي، او در حين حركت تك تك كارخانه هايي كه آلودگي آب و هواي روستا را باعث شده است، نشانمان مي دهد، اما در اين ميان آنچه بيش از هرچيز ديگر به چشم مي آيد، وسعتي است كه شركت پالايشگاه نفت تهران با دكل هاي بلند از اين فضا به خود اختصاص داده است.
آنها به عنوان شركتي كه بيش از هرجاي ديگر در جايگاه اتهام قرار دارد، فعاليت هاي خود را حول دو محور برنامه ريزي كرده اند؛ جلوگيري از نشتي هاي جديد و كنترل مخازن
ساعت 11 صبح، پالايشگاه نفت تهران
ورود به پالايشگاه برايمان راحت تر از آن چيزي بود كه فكر مي كرديم. احتمال معطلي بيش از يك ساعته و جنجال براي رسيدن به پاسخي از سوي مسئولان با تماسي ساده از سوي حراست پالايشگاه و استقبال روابط عمومي به پايان رسيد.
وارد پالايشگاه شديم؛ جايي كه به اعتقاد اهالي روستا و ساكنان، بيشترين ضربه و ضرر را به روستا وارد مي كند.
رئيس واحد HSE و ايمني و آتش نشاني، طب سنتي و بهداشت پالايشگاه نفت تهران، در طول مسير تا دفتر روابط عمومي صحبت مي كند. او فكر آلودگي صوتي و هواي منطقه نيست، اما معتقد است وسعت زياد شركت و دكل هاي بلند آن، باعث شده تا پالايشگاه نفت تهران، سرچشمه انواع آلودگي هاي اين منطقه به حساب بيايد.
رضا خاورسنگري مي گويد: قدمت خود پالايشگاه به سالهاي طولاني برمي گردد كه مشكلات آن با يك سال، دو سال قابل رفع و رجوع نيست و نيازمند استفاده از روش هاي نوين براي سالم سازي است.
وارد اتاق روابط عمومي مي شويم. خاور سنگري به همراه مدير روابط عمومي كه تير پيكان به سمتشان نشانه گرفته شده است، آلودگي آب و هواي منطقه را به خاطر حضور شركت هاي مختلف در اطراف منطقه مي دانند و معتقدند نبايد تمام مشكلات را پشت وسعت زياد پالايشگاه پنهان كرد.
خاور سنگري، فعاليت جداگانه اما پيوسته هريك از اين شركت ها را در حفظ محيط زيست اين منطقه مفيد مي داند و مي گويد: ما به عنوان شركتي كه بيش از هرجاي ديگر در جايگاه اتهام قرار مي گيريم، فعاليت هاي خود را حول دو محور برنامه ريزي كرده ايم؛ جلوگيري از نشتي هاي جديد و كنترل مخازن از جمله اين فعاليت ها به حساب مي آيد. وي مي گويد: براي كنترل مخازن سازه هاي نفت و فرآورده هاي آن و كنترل شبكه هاي انتقال نفت از روش آگوستيك اميژن استفاده كرده ايم (تست امواج صوتي) و براي جلوگيري از نشتي هاي جديد فعاليت هايي در مورد آن انجام داده ايم.
او اطمينان مي دهد: تمام اين روش ها نشان دهنده مقاومت مخازن در جلوگيري از نشتي هاست و باتوجه به ابزارهاي مهندسي موجود در پالايشگاه و كنترل هاي مختلف در خطوط مخابرات و شركت نفت، ما از هر جهت مطمئن هستيم كه نشتي در حال حاضر وجود ندارد.
از نظر داداش نژاد، مدير روابط عمومي پالايشگاه نفت تهران قدمت چندين ساله اين شركت و نشتي هاي گاه و بيگاه كه به آن زمان بازمي گردد، از جمله مواردي است كه نمي توان از آن چشم پوشي كرد، اما اين موضوع بيش از هرچيز به سالهاي طولاني بازمي گردد. اسنادي وجود دارد كه نشان مي دهد اين آلودگي ها از سالها قبل (پيش از انقلاب) در اين منطقه وجود داشته است.
داداش زاده مي گويد: پالايشگاه براي توليد برق به آب پاك و آب مقطر نياز دارد و در صورتي كه اين آب حتي ذره اي – 10 پي پي ام – مواد نفتي داشته باشد، تمام معادلات پالايشگاه به هم مي ريزد.
رئيس واحد HSE پالايشگاه نفت تهران در تكميل صحبت هاي خود مي گويد: طي فرآيندي، حوضچه هاي تبخير كه پر از مواد نفتي است را خشك كرده، تغيير كاربري داده و سيستم كنترل به شكلي طراحي شده تا نگذاريم قطره اي از آلودگي از پالايشگاه خارج شود.
آلودگي هايي كه زير خاك وجود دارد، موضوع ديگري است كه خاورسنگري به آن اشاره مي كند و مي گويد: يك شركت ژاپني، گسترش نفوذپذيري آلودگي را از دو سال و نيم قبل در پالايشگاه مورد بررسي قرار داده است.
او اين روش بررسي آلودگي را پولوم مي نامد و در ادامه توضيح مي دهد: شركت ايد هيستو ژاپني از دو سال و نيم پيش بررسي آلودگي منابع زيرزميني را در محدوده پالايشگاه شركت نفت آغاز كرده است و از طريق پولوم – مطالعات كامل و گسترده در مورد حجم آلودگي زيرزميني و شناسايي آن – به اين نتيجه رسيده اند كه كل اين منطقه در حال حاضر از هر لحاظ پاكيزه است.
او از اجراي اين پروژه از طريق همين شركت براي تمامي تاسيساتش كه در محدوده ري قرار دارد، خبر داده و مي گويد: در بازديدهايي كه از سوي سازمان حفاظت محيط زيست، دكتر حجت و خانم ابتكار از پالايشگاه انجام شده است، بارها و بارها به اين نتيجه رسيده اند كه منطقه از هرجهت پاكيزه است.
آلودگي هوا نداريم
خاور سنگري ادعا مي كند كه آلودگي هوا از سوي شركت پالايشگاه نفت تهران در منطقه ري ايجاد شده است. او توضيح مي دهد كه از سه سال قبل تا به حال، پروژه هايي از سوي اين شركت انجام شده كه نشان داده ميزان آلايندگي پالايشگاه نفت تهران با استانداردهاي سازمان حفاظت محيط زيست مطابقت دارد.
رئيس واحد ايمني، بهداشت و محيط زيست صنعتي پالايشگاه نفت تهران مي گويد: با كنترل فرآيندهاي تنظيم هوا كه هرماه از طريق دودكش هاي خروجي سنجيده مي شود، با اطمينان كامل آلودگي ها در منطقه را به شركت هاي ديگر مربوط مي دانيم.
او در اثبات گفته خود، به حضور پيمانكار شركت كنترل كيفيت هوا در مردادماه سال 83 اشاره كرده و مي گويد: از نظر اين شركت، تمام موارد در حد استانداردهاي شركت كنترل كيفيت هواست.
او به كنترل سلامتي تك تك افرادي كه در پالايشگاه فعاليت مي كنند، تاكيد بسياري دارد و معتقد است: براي آلودگي هايي كه از سوي شركت ها و كارخانه هاي منطقه ري توليد مي شود، محيط زيست شهر ري بايد جوابگو باشد.
صحبت هاي مدير روابط عمومي و رئيس HSE (اداره بهداشت، ايمني و محيط زيست) ادامه دارد و تاكيدشان در تاييد نامحسوس و حتي بي تاثير بودن نقش شركت نفت تهران در آلودگي هاي منطقه اي و بخصوص روستاي اسماعيل آباد.
از پالايشگاه كه بيرون مي آييم، دود كارخانه ها در آسمان زبانه مي كشد و لابه لايشان سرخي دست هاي زني كه هرروز با آب گل آلود، كارهاي خانه را انجام مي دهد، به پرواز درمي آيد.
|
