تاریخ انتشار: ۳ بهمن ۱۳۸۸ - ۰۸:۳۴

ندا انتظامی: جشنواره تئاتر در این بیست‌و اندی دوره برگزاری فرازها و فرودهای مختلفی را تجربه کرده‌است؛ دبیرهای متفاوتی را به‌خود دیده‌است و در نتیجه سیاست‌های جدیدی را هم.

اما هرچه بوده جشنواره امسال حتی پیش از آغاز اجراها پرحاشیه‌ترین جشنواره تئاترفجر در میان  همه ‌دوره‌های‌ قبلی بوده‌است. به گفته حسین پارسایی این حاشیه در تمام جریان هنری کشور به‌وجود آمد اما حاشیه‌های تئاتری در جشنواره‌ای که معمولا بی‌و‌سرو‌صدا برگزار می‌شود، نمود عینی‌تری پیدا کرد و دیده شد. از نامه‌ محمد چرمشیر شروع شد و به انصراف گروه پیتروک ختم شد.

شاید در حاشیه‌های جشنواره تئاتر فجر 28 بود که خیلی از ویژگی‌های این دوره از جشنواره دیده نشد. از راه‌اندازی بازار تئاتر ایران که برای نخستین بار در تاریخ برگزاری جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر برپا شد. این بازار با هدف ایجاد تبادلات فرهنگی، هنری و استفاده بهینه از ظرفیت‌های نمایشی کشور جهت معرفی آثارنمایشی به مدیران جشنواره‌ها، رویدادهای معتبر بین‌المللی، تماشاخانه‌ها، تهیه کنندگان، سرمایه‌گذاران آثار نمایشی و بازاریان بین‌المللی در تهران برپا شده‌است.

46 گروه نمایشی که در این بازار شرکت کرده‌اند، از بنام‌های تئاتری ایران هستند. در این لیست می‌توان نام هایی چون  آتیلا پسیانی، منیژه محامدی، امیر دژاکام و مسعود دلخواه را دید. گرچه بازار تئاتر ایران برای نخستین‌بار است که برپا می‌شود و نتیجه‌‌گیری و قضاوت در این مورد بسیار زود است اما بازار تئاتر می‌‌تواند درهای خوبی را برای گروه‌های تئاتری و ارتباط آنان با دیگر مراکز تئاتری جهان باز کند. طبیعتا این کار نقاط ضعف و قوتی خواهد داشت اما نقطه شروع خوبی برای ارتباط با گروه‌های نمایشی است، خصوصا اینکه این گروه‌ها می‌توانند بدون واسطه اداری با جاهای مختلف ارتباط بگیرند بدون اینکه در جریان کاغذ‌بازی و روند کند اداری قرار بگیرند.

نگاهی به لیست افرادی که در این بازار شرکت کرده‌اند یادآور این نکته است که این هنرمندان اغلب در جشنواره‌های مختلف تئاتری شرکت کرده‌اند و به عبارت دیگر ارتباطات لازم را دارند. شاید بتوان گفت در این لیست جای هنرمندان جوان و شهرستانی خالی است که علاوه بر اینکه استعداد دارند و کارهای خوبی هم تولیدکرده‌اند اما ارتباطات لازم را ندارند و این بازار می‌تواند به آنان برای ارتباطات بیشتر کمک کند.

اما نکته دیگری که در هیاهوی جشنواره از نظرها ناپدید ماند، اهدای جایزه مردمی برای نخستین بار به نمایش برگزیده‌است؛ اگرچه این جایزه سال‌هاست که در جشنواره فیلم فجر به بهترین فیلم از نظر مخاطب داده‌می شود و این جایزه از نظر فیلمسازان، یک امتیاز محسوب می‌شود؛ به‌طوری که آن را در پوستر و تبلیغات تلویزیونی اعلام می‌کنند.

در جشنواره بیست و هشتم تئاتر فجر با دریافت نظرات مخاطبان و تماشاگران آثار جشنواره، به 2اثر صحنه‌ای برگزیده توسط مخاطبان، جایزه مردمی اهدا می‌شود. در این رقابت تمام آثار صحنه‌ای چه ایرانی و چه خارجی مورد ارزیابی قرار می‌گیرند. این جایزه مدت‌ها بود که جایش در میان جایزه‌های جشنواره خالی بود که امسال به جشنواره اضافه شده‌است.

همچنین جایزه کانون جهانی منتقدان تئاتر هم به این دوره از جشنواره اضافه شده‌است؛ جایزه‌ای که توسط 3 داور خارجی(رئیس کانون منتقدان جهان از کره‌جنوبی، رئیس اسبق و رئیس افتخاری کانون منتقدان جهان و رئیس سایت تخصصی کانون منتقدان جهان از پرتغال) در کنار 2منتقد ایرانی به بهترین بازیگر زن و مرد، نمایش، کارگردان، نمایشنامه‌نویس و طراح صحنه آثار ایرانی در بخش‌های چشم‌انداز و تجربه‌های نو اهدا می‌شود. به نوشته سایت جشنواره این برای نخستین بار در تاریخ جشنواره‌های بین‌المللی تئاتر دنیاست که هیأت داورانی متشکل از اعضای کانون منتقدان جهانی تئاتر به ارزیابی و داوری آثار در جشنواره می‌پردازند.

اگر سال گذشته چاپ بلیت‌های تقلبی باعث شد که درهای سالن‌های تئاتری بشکند و کار به اجرای اضافه بکشد امسال با چاپ بلیت‌های هولوگرام‌دار قرار است مشکلاتی از این دست پیش نیاید.

البته نباید فراموش کرد که امسال برای نخستین بار رسانه‌های معتبری همچون شبکه تلویزیونی ZDF آلمان، شبکه تلویزیونی الان امارات، خبرگزاری AP آمریکا، شبکه تلویزیونی رویترز انگلستان، شبکه تلویزیونی روسیاالیوم ، روزنامه یومیوری ژاپن، تلویزیون MBC عربستان، شبکه تلویزیونی الجزیره انگلیسی قطر و تلویزیون المنار لبنان به ایران می‌‌آیند.

تغییر شیوه انتخاب آثار بخش بین‌الملل، اجرای نمایش‌های آمریکای لاتین و کشورهای عضو اکو و... از دیگر موارد بیست و هشتمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر است که باید دید این تغییرات و اجرای نمایش‌های مختلف می‌تواند حاشیه‌های این جشنواره را بی‌رنگ و یا حداقل کمرنگ کند یا نه!