یا برای آن کافی نباشد. قرار است در چارچوب طرح منطقهای، رقبای سرسختی همچون هند و پاکستان مشارکت کنند.
وزرای خارجه این دو کشور در نخستین دیدار ماههای اخیر خود در کنفرانس لندن با یکدیگر روبهرو خواهند شد. انگلیس قصد دارد بازیگران منطقهای را به همکاری تشویق کند و از رقابت بر سر افغانستان برحذر دارد.
مارک سدویل، سفیر انگلیس در کابل گفت: افغانستان مدتهای مدیدی اساسا آوردگاه قدرتهای منطقهای برای اعمال اختلافها یا جنگیدن بر سر آنها بوده است و آنها از گروههای مختلف برابر هم حمایت کردهاند. وی افزود: این امر باید متوقف شود. بازی بزرگ به پایان رسیده است و افغانستان باید نقطه ثبات در منطقه باشد.
اما احتمالا هرگونه کاهش رقابت بین هند و پاکستان کندتر از آن اتفاق خواهد افتاد که با جدول زمانی باراک اوباما جور درآید. استیو کول، محقق بنیاد آمریکای جدید گفت نیاز واشنگتن به دستیابی به نتیجه در افغانستان تا سال 2011 با جدول زمانی روابط هند و پاکستان تعارض دارد. این رابطه پرتنش سبب شده است که ارتش پاکستان به جای مبارزه با جنگجویان در مرز غربی با افغانستان، توجه خود را به مرز شرقی با هند معطوف کند.
بهنظر میرسد پاکستان از مقابله با طالبان افغانستان اکراه دارد، زیرا معتقد است درصورت خروج آمریکا، به آنان برای مقابله با نفوذ فزاینده هند نیازمند خواهد بود. کول خاطرنشان کرد: بعید بهنظر میرسد که آمریکا بتواند راهحلی در این ارتباط پیدا کند.
در طول مبارزه انتخاباتی اوباما، تحلیلگران از نیاز به معامله بزرگی سخن میگفتند که در آن هند و پاکستان به اندازهای درباره اختلاف خود بر سر کشمیر پیشرفت کنند که بتوانند اعتماد لازم را برای کاستن از بدبینی در جبهه افغانستان به دست آورند.
در غیر این صورت، این مخاطره وجود دارد که بهدنبال خروج آمریکا و در گرفتن جنگ داخلی، 2 کشور از طرفهای مخالف حمایت کنند؛ یعنی هند از دولت ضعیف در کابل در برابر پیکارجویان طالبان در دیگر نقاط کشور پشتیبانی کند.
در کوتاه مدت، این دو کشور بر سر موضوع آشتی با شورشیان طالبان نیز اختلاف نظر خواهند داشت. هند مخالف به بازی گرفتن اسلامگرایان تندرویی است که به ظن آن، مورد حمایت پاکستان هستند.
امید به انجام معامله بزرگ پس از حمله نوامبر 2008 به بمبئی توسط پیکارجویان مستقر در پاکستان به باد رفت. در نتیجه این واقعه، هند مذاکرات را قطع کرد و دو طرف بدترین منظورها را از اقدامات یکدیگر در مناطق کشمیر تا افغانستان تعبیر کردند.
پس از اندکی بهبودی روابط در اواسط سال 2009، بار دیگر روابط به سردی گرایید تا حدی که برخی معتقد بودند کافی است یک حمله دیگر در هند اتفاق بیفتد تا 2 کشور به آستانه جنگ با هم برسند.
پیش از آغاز کنفرانس لندن، مقامات انگلیسی از تنشزدایی منطقهای سخن به میان آوردهاند؛ هر چند که گزارشهای مطبوعات را درباره تشکیل شورای منطقهای کماهمیت جلوه میدهند. دیوید میلیبند،
وزیر خارجه انگلیس هفته پیش گفت: فقط کشورهای منطقه میتوانند تصمیم بگیرند آیا میخواهند از سازمانهای منطقهای موجود بهره بگیرند یا چیزی جدید و مختص افغانستان تأسیس کنند. کارشناسان معتقدند که هرگونه راهحل منطقهای باید دربرگیرنده نه فقط هند و پاکستان و افغانستان بلکه کشورهای دیگر از جمله ایران و روسیه باشد.
گردآوری و ترجمه: وحیدرضا نعیمی