چندی پیش، دکتر مرضیه وحید دستجردی، وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به‌طور سرزده از اورژانس مرکز پزشکی، آموزشی و درمانی امام‌حسین(ع) بازدید کرد.
در بازدید وزیر بهداشت از این بخش، توضیحات پرستار تریاژ در مورد زمان تریاژ، تعداد بیماران، نوع بیماری و نحوه انتقال آنان مبنی بر اینکه بیمار پس از کنترل علائم حیاتی اولیه ظرف حداکثردو سه دقیقه به قسمت‌های مختلف اورژانس(به 3 رنگ سبز، زرد و قرمز) ارجاع داده می‌شود، همچنین روند ارائه خدمات به مراجعان با توجه به کثرت فوق‌العاده بیماران مراجعه‌کننده و سرعت، دقت و تریاژ در این بخش مورد توجه وی قرار گرفت.
در ادامه دکتر دستجردی ضمن بازدید از بخش اورژانس تحت‌نظر و عیادت از بیماران با تمامی 20 بیمار بستری در این بخش به گفت‌وگو پرداخت که با ابراز رضایت کامل بیماران از روند ارائه خدمات و اقدامات تشخیصی درمانی در اورژانس، امکانات فوق‌العاده و برخورد توأم با مهربانی کادر این بیمارستان همراه بود.
این درحالی است که شواهد چیز دیگری را نشان می‌دهد، به‌طوری‌که متخصصان غیراورژانس، تمایلی به رسیدگی به بیماران بدون همراه و روبه‌مرگ در اورژانس ندارند و در انتظار ماندن بیش از حد بیمار در بخش اورژانس عامل اکثر نارضایتی‌های اورژانسهای بیمارستانی است.
دکتر حمیدرضا حاتم آبادی متخصص طب اورژانس، با اشاره به اینکه، این مشکل با حضور متخصصان طب اورژانس حل خواهد شد، گفت: در بیماران بدحال بدون همراه و بیمارانی که در مراحل انتهایی عمر خود هستند؛ سایر متخصصان تمایلی برای حضور بر بالین این دسته از بیماران در اورژانس ندارند که این یعنی تضییع حقوق بیماران اورژانسی.
این متخصص طب اورژانس، با بیان اینکه پس از احیا، تعیین تکلیف سریع در خصوص بیمار اورژانسی، توان انجام کارهای اولیه بیمار طی مدت 2 تا 5ساعت، دعوت از متخصص مربوطه برای حضور بر بالین بیمار و انتقال سریع بیمار به بخش را از مولفه‌های اصلی در برخورد با بیمار اورژانس برشمرد و افزود: متخصص طب اورژانس در مواجهه با بیمار اورژانس ناگزیر به طی این مراحل است که در افزایش رضایتمندی بیماران از بیمارستان‌های دولتی سودمند است.
این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، با بیان اینکه محیط پرتراکم و پرازدحام، خطر سرایت انواع عفونت‌ها و برخوردهای پرخاشگرانه اورژانس بیمارستان‌ها را برای بیماران به محیطی غیرقابل تحمل تبدیل کرده است، به ایسنا گفت: پرسش از زمان انتقال بیمار به بخش، نخستین سؤال از بیمار یا همراهش است تا با تعیین تکلیف سریع بیمار علاوه بر رهایی بیمار از بلاتکلیفی، خالی و آماده شدن تخت برای پذیرش مجدد و عدم‌خستگی پرسنل را در پی دارد.
حادثه خیز بودن کشور و ضرورت آموزش همگانی
به گزارش همشهری، دکتر بیداری، رئیس انجمن طب اورژانس درخصوص ضرورت راه‌اندازی این رشته گفت: به جهت افزایش آمار اورژانس‌ها و ارتقای خدمات در سایر رشته‌ها بدنه اورژانس نسبت به سایر رشته‌ها رشد نکرده بود و این عدم‌همگنی محسوس‌تر می‌شد.
مدل‌های مشخص و موفقی در کشورهای پیشرفته دنیا در 3 دهه گذشته ارائه شده بود و دست اندر کاران اجرایی در حوزه سلامت و بهداشت از مدت‌ها قبل به این نتیجه رسیده بودند که نیاز به بازنگری در سامانه خدمات رسانی اورژانس در حوزه پیش بیمارستانی و بیمارستانی داریم.
وی افزود: آموزش همگانی با توجه به حادثه‌خیز بودن کشورمان و مسائل ناشی از حوادث ترافیکی و همین طور آموزش به سایر رشته‌ها و به‌خصوص پزشکان عمومی و تجهیز آنها به دانش و علم؛ برای اینکه بتوانند بهتر در محیط‌های اورژانس فعالیت کنند و همینطور نظارت بیشتر و فراگیرتر در تبیین استانداردها و کنترل کیفی در زمینه ارائه خدمات؛ از جمله مسائلی است که طب اورژانس در آینده به‌شدت درگیر آنها خواهد بود.
دکتر بیداری درخصوص چالش‌هایی که پیش روی پیشرفت آکادمیک طب اورژانس در کشور وجود دارد، گفت: اگر بخواهیم در بحث چالش‌ها وارد شویم می‌توانیم آن‌را به 2 دسته تقسیم کنیم؛ یکی چالش‌هایی که درون سامانه این رشته به‌عنوان یک رشته تخصصی مطرح است و دیگری چالش‌های برونی.
توجه به این نکته مهم است که بدانیم این چالش‌ها ویژه کشورمانیست و چالش‌های جهانی است و همه کشورهایی که مبادرت به تخصصی کردن طب اورژانس کرده‌اند با این چالش‌ها برخورد داشته‌اند و آنهایی که توانسته‌اند این چالش‌ها را پشت سر بگذارند موفق‌تر و پیشگام‌تر در حوزه خدمات اورژانس بوده‌اند.
باید گفت بزرگ‌ترین چالش عبارت است از گستره این رشته از نظر برخورد با طیف وسیع و متنوعی از بیماری‌ها. متخصص طب اورژانس نه‌تنها باید اشراف به بسیاری از مسائل داخلی و جراحی داشته باشد، بلکه باید با هر نوع بیمار متصوری در رشته‌های تخصصی مختلف و در بسیاری موارد با بیمارانی که معلوم نیست اساسا در کدام حوزه تخصصی قرار می‌گیرند و بیمارانی که همزمان به چندین نوع تخصص مختلف نیاز دارند،
برخورد کنند و این نه تنها بخشی از حوزه فعالیت‌های متخصص طب اورژانس است بلکه در حوزه پیش بیمارستانی، بحران‌ها، پیشگیری، برنامه‌ریزی، مدیریت و پژوهش انتظار می‌رود متخصص طب اورژانس به نحو مؤثری آشنایی داشته باشد و این چالش بزرگی است.
طب اورژانس، رشته مادر
در دنیا در این ارتباط برنامه‌ریزی‌های مختلفی ارائه شده و در بسیاری از جهات به این نتیجه رسیده‌اند که طب اورژانس باید به‌عنوان رشته مادر درنظر گرفته شود و در بسیاری از موارد به فوق تخصص‌ها در این زمینه روی بیاورند؛
اگرچه جامعیت طب اورژانس همیشه مد نظر بوده چون یکی از نقاط قوت این رشته است که یک متخصص بتواند در مدت کوتاه مسائل اصلی و اورژانس بیماران را مدنظر قرار داده و حل‌وفصل کند. عمده فعالیت‌های درمانی در حیطه پیش بیمارستانی به وضعیت‌های تهدید‌کننده حیات محدود می‌شود که عبارتند از:
- مراقبتهای قلبی: امروزه پرسنل EMS در بسیاری از کشورها، قابلیت تفسیر نوار قلبی را دارند و قادرند با یافتن بیماران مناسب جهت انجام PCI اورژانس، فرد را در کوتاه‌ترین زمان به مراکز مربوطه ارجاع دهند. در مناطقی که امکانات بیمارستانی در فواصل دور قراردارند برخی پرسنل EMS با آموزش مناسب قادرند درصورت لزوم، حتی از داروهای ترومبولیتیک استفاده کنند و در دیس ریتمی‌ها از آمیودارون استفاده کنند. به‌عبارت دیگر، اساس برخورد در بیماران قلبی، آغاز هرچه سریع‌تر درمان از لحظه ورود بر بالین بیمار است.
- مراقبت در تروما: برخلاف بیمار قلبی، اساس اقدامات پیش بیمارستانی در تروما، انتقال هر چه سریع‌تر و ایمن‌تر بیمار به مراکز تروماست. اکثر مراجع، شروع درمان در صحنه حادثه را مناسب نمی‌دانند و فقط اقدامات حمایتی از جمله حفاظت از راه‌هوایی، بی‌حرکت‌سازی ستون فقرات و مایع درمانی محدود را ضروری تلقی می‌کنند.
- مراقبت تنفسی: در موارد خطر انسداد راه هوایی و ایست قلبی، باید سیستم EMS به سرعت و با حداکثر توان وارد عمل شود. انجام انواع مانورهای راه هوایی، به‌کارگیری انواع air way، تهویه با ماسک و آمبوبگ، استفاده از راه‌های هوایی پیشرفته مانند LMA و Combitube و نهایتاً انتوباسیون و حتی RSI (با کمک داروهای پارالیزان) از اجزای ضروری و ثابت برنامه‌های مختلف آموزش EMS هستند. همچنین استفاده از اسپری‌های ضدآسم در دستور کار پرسنل EMS حتی در سطوح پایین آموزشی قرار دارد.
- مراقبتهای کودکان:از آنجایی که 5 تا 10 درصد بیماران سیستم پیش بیمارستانی را کودکان تشکیل می‌دهند و از سویی خدمات مورد نیاز آنها با بزرگسالان متفاوت است، نیاز است که دوره‌های خاص آموزشی برای برخورد با این گروه سنی، جهت پرسنل EMS طراحی شود. شایع‌ترین اورژانسهای اطفال عبارتند از: تروما، دیسترس تنفسی و تشنج.