این بیماری که از دیرباز در کشور ما به‌صورت بومی وجود داشته این روزها در استان‌هایی همچون کرمان و خوزستان بیشتر مشاهده می‌شود، به‌طوری که مدیر گروه مبارزه با بیماری‌های دانشگاه علوم پزشکی کرمان با اشاره به آمار 827 نفری مبتلایان بمی به سالک در سال‌جاری می‌گوید: شهرستان بم به‌عنوان یکی از مهم‌ترین کانون‌های بیماری سالک مطرح شده است.
روح‌الله زحمتکش همچنین در مورد وضعیت این بیماری در استان می‌افزاید: شهرستان بم پس از زلزله به‌عنوان یکی از کانون‌های مهم بیماری سالک در استان کرمان مطرح شده که دلیل اصلی آن تخریب زیرساخت‌ها و جمع‌آوری نشدن زباله‌ها و همچنین ریزش آواردر ابتدای وقوع زمین لرزه بوده است.
جالب است بدانید که در خوزستان نیز وضعیت مشابهی وجود دارد به‌طوری‌که خبرگزاری تابناک در خبری می‌نویسد: شماری از پزشکان خرمشهری، خبر شیوع سالک در خرمشهر را تأیید و اعلام می‌کنند که تاکنون بیش از 140 نفر به این بیماری مبتلا شده‌اند.
آنان بر این باورند که وجود جانوران موذی، سگ‌های ولگرد، فاضلاب‌ها و نبود یا ضعف بهداشت در شهر، زمینه شیوع این بیماری را فراهم آورده است. آنان همچنین می‌افزایند: از پزشکان این شهر خواسته شده، شیوع سالک در این شهر را رسانه‌ای نکنند و به خبرنگاران در این زمینه توضیح ندهند تا مسئولان بهداشتی به‌صورت غیرعلنی با این بیماری مبارزه
کنند.
این گزارش در حالی مطرح شده که مدیر شبکه بهداشت و درمان خرمشهر با اشاره به اینکه جمع‌آوری و دفع نادرست زباله، نخاله‌های ساختمانی، فاضلاب و همچنین از بین نبردن جانوران موذی همگی سبب افزایش و شیوع این بیماری است، می‌گوید: اداره بهداشت و درمان خرمشهر بارها به مجریان امر همچون شهرداری، بخشداری و خدمات شهری مناطق آزاد و ادارات آب و فاضلاب شهری و روستایی اخطار داده است.
دکتر احسان‌الله منفرد نیاکی ادامه می‌دهد: همچنین در این راستا در اردیبهشت‌ماه امسال طی دادخواستی به دادستان شهرستان به‌دلیل انجام ندادن اقدامات مؤثر توسط شهرداری، خواستار برخورد قانونی در این زمینه شدیم که هم اکنون این پرونده مفتوح و در حال پیگیری است.
سالک و انواع آن
در عین حال یک متخصص پوست، مو و زیبایی در مورد چگونگی ابتلا به این بیماری می‌گوید: عامل ایجاد سالک «لیشمانیا» نامیده می‌شود که یک موجود تک‌سلولی است. این موجود تک سلولی در بدن موش زندگی می‌کند، حال اگر یک نوع پشه بسیار کوچک به نام پشه خاکی، موش را بگزد این انگل وارد بدن پشه می‌شود.
این پشه کوچک که قدرت پرواز زیادی هم ندارد چنانچه شخصی را نیش بزند، آن شخص مبتلا به سالک می‌شود. دکتر حمیدرضا صدری همچنین در ادامه درباره انواع این بیماری توضیح می‌دهد: سالک به دو صورت خشک و مرطوب دیده می‌شود.
سالک خشک یا نوع شهری در بهار و اوایل تابستان شیوع دارد. در این نوع ابتدا محل گزش پشه خاکی، به‌صورت یک برجستگی کوچک روی پوست است ولی بعداً به‌صورت زخم در می‌آید به‌طوری که گاه قطر آن به چند سانتی‌متر هم می‌رسد، البته پس از حدود یک سال این ضایعه بهبود می‌یابد ولی جای زخم (جای سالک) خود را به یادگارمی‌گذارد.
چون پشه خاکی بیشتر صورت و دست‌ها را که به‌صورت نمایان و بدون پوشش است نیش می‌زند، محل سالک بیشتر در این مناطق است. وی ادامه می‌دهد: اما در نوع روستایی یا سالک مرطوب، محل ضایعه بیشتر در اندام‌ها است و ضایعه پوستی ترشح زیادی دارد و سطح آن خشک نیست.
ناگفته نماند که اگر کسی سالک مرطوب بگیرد پس از بهبودی، به سالک مرطوب و سالک خشک مصونیت پیدا می‌کند ولی چنانچه سالک خشک بگیرد احتمال ابتلا به سالک مرطوب هنوز در او وجود دارد.
سالک نگیرید
منفرد نیاکی در ادامه با اشاره خدمات اداره بهداشت و درمان خرمشهر در بخش آموزش، اطلاع‌رسانی، پیشگیری و مراقبت از این بیماری می‌گوید: با برگزاری جلسات آموزشی به‌طور مستمر در مدارس، دانشگاه‌ها، کارخانجات، بانک‌ها، ادارات و... درباره این بیماری اطلاع‌رسانی فعال کرده‌ایم به‌طوری‌که در سال 88 در مورد این بیماری بالغ بر هزار و 270 جلسه آموزشی برگزار شده است.
زحمتکش، مدیر گروه مبارزه با بیماری‌های دانشگاه علوم پزشکی کرمان نیز با اشاره به آگاه‌سازی مردم درباره انجام اقدامات پیشگیرانه از جمله سم‌پاشی و استفاده از پشه‌بندهای آغشته به حشره‌کش، جمع‌آوری زباله‌ها و از بین بردن کانون‌های پرورش پشه ناقل این بیماری را از مهم‌ترین راهکارهای مقابله با سالک عنوان می‌کند
و می‌گوید: حذف عوامل مساعد‌کننده همچون بهسازی و ترمیم شکاف دیوارها در مناطق مسکونی و نگهداری دام و طیور، کانال‌های روباز، جمع‌آوری و دفع صحیح فاضلاب و نخاله‌های ساختمانی، اتلاف سگ‌های ولگرد و مبارزه با جوندگان و همچنین تخریب و تسطیح اماکن مخروبه و متروکه از مهم‌ترین اقداماتی است که باید در راستای جلوگیری از این بیماری صورت گیرد.
همشهری استانها