در زمانی کمتر از 30 سال پیش، رودخانه قرهسو را میشد به زیستگاهی تشبیه کرد که تنوع زیستی از آبزیان، پرندگان، گیاهان، درختان و جانوران مختلف را در خود جای داده بود،
به گونهای که بومیان محلی بیش از 15 گونه ماهی از همین رودخانه با نامهای محلی نظیر دلنج، زردک، بتک، زنگول، سلیمانی، شیر بت، کپور، سنگ و... صید و حتی بسیاری از بومیان اطراف رودخانه از طریق صید و فروش ماهی از این رودخانه امرار معاش میکردند.
فصل بهار و هنگامی که میزان آب رودخانه بهدلیل ذوب شدن برف کوهستانها به بالاترین حد خود میرسید، قرهسو تبدیل به یکی از زیباترین زیستگاههای طبیعی میشد.
قرهسو شریانی حیاتی بود که در کالبد دشتهای کرمانشاه جاری میشد و شوق زیستن را در آن دوچندان میکرد. اما دره قرهسو هماکنون به رودخانهای تبدیل شده که بهدلیل وجود انواع آلایندهها، تنها گونههایی بسیار محدود از جانوران در آن زندگی میکنند که تصور نمیشود آنها هم در این گردونه بتوانند مدت طولانی دوام بیاورند و در نهایت در ورطه قدرت انواع آلایندهها برای همیشه نابود خواهند شد.
در این زیستبوم دیگر خبری از ماهیان آبهای شیرین، خرچنگ، تنوع گیاهی، پرندگان و درختان نیست و بهطور کلی قرهسو با حجم عظیمی از آلایندههایی که با خود به همراه میبرد، تنها آوای مرگ را در دشتهای کرمانشاه سر میدهد.
رودخانه قرهسو در خروجی شهر کرمانشاه با جذب انواع آلایندهها به راه خود ادامه میدهد و در مسیر پر پیچ و خم خود همچنان بر آلایندههای آن افزوده میشود تا اینکه در نهایت به رودخانه گاماسیاب پیوسته و سیمره را تشکیل میدهد.
با افزایش جمعیت شهری و افزوده شدن به میزان آلایندهها در مسیر رودخانه، به جرات میتوان گفت که در فصل تابستان که میزان آب رودخانه به پایینترین حد خود میرسد، دیگر پدیدهای طبیعی به نام قرهسو وجود ندارد، بلکه مسیر رودخانه تبدیل به گذرگاهی میشود که فاضلابهای شهری و روستایی در آن جریان مییابد و صحنههای نازیبایی از زیستگاه قرهسو را در منظر بینندگان قرار میدهد.
روزها، سالها و دههها میگذرند و رودخانه قرهسو هم آخرین نفسهای خود را در سینه حبس کرده است؛ همه، این تراژدی مرگبار را از نزدیک میبینند و میگذرند؛ انگار که محیط زیست و حفظ آن مقولهای بیمعنی و در حاشیه زندگی انسان و توسعه جوامع انسانی است.
آیا روزی خواهد رسید که خونی تازه در این شریان طبیعی جاری شود و دوستداران محیط زیست را بار دیگر به زیباییها و تنوع زیستی این رودخانه دلخوش و امیدوار سازد؟