این گونه است که باری سنگین بر دوش خانواده ها نهاده می شود. خانواده هایی که کودکان خود را راهی کلاس هنرهای های رزمی می کنند ، به طور مستمر می بایست به فرزندان خود متذکر شوند که در مدرسه و جامعه از تکنیک های فرا گرفته شان استفاده نکنند.
مشکلاتی مانند ترافیک در شهرهای بزرگ ، جمعیت جوان کشور که بخشی از آنان بی کار هستند، تاثیر پذیری از ماهواره و فیلم های خشن و..... فضا را برای استفاده از قدرت بدنی و آموخته های این جوانان افزایش می دهد.
مشکل اینجاست که موضوع در این موارد به یک جدال کوچک ختم نمی شود و اگر آموخته ها ، روی فردی معمولی با بدنی معمولی پیاده شود احتمال آسیب های شدید و حتی قتل غیرعمد وجود دارد. خانواده ها با نگاه های متفاوت پا به دنیای هنرهای رزمی می گذارند. مادری می گوید: پسرم هفت ساله ، بسیار آرام و خجالتی است. او را کلاس کاراته ثبت نام کردم تا خیالم راحت باشد که در مدرسه می تواند از حق خود دفاع کند.
مادر دیگری توضیح می دهد: دخترم خیلی پرتحرک و پرجنب و جوش است. او را کلاس ورزش های رزمی ثبت نام کردم تا انرژی او در کلاس مصرف شود و در خانه کمی آرام باشد.
پدری که پسر 24 ساله اش مدت 3 سال است به دلیل شراکت در قتل در زندان به سر می برد می گفت: اشتباهم این بود که اجازه دادم پسرم در نوجوانی در کلاس های ورزش های رزمی شرکت کند. از آن زمان روحیه جنگجویی در او بیشتر شد.
وقتی از او نام مربی پسرش را می پرسم می گوید که مربی اش را نمی شناسم. هرگز دقت نکردم چه کسی پسرم را آموزش می دهد. اما آیا به راستی ورزش رزمی ، موجب ترویج خشونت می شود؟ و فلسفه و هدف ورزش رزمی چیست؟ سوالاتی هستند که در این مجال اندک به آنها پرداخته شده است.
هدف هنرهای رزمی به گفته استادان این فن ، افزایش سلامتی ، دفاع از خود و هماهنگی و تعادل بین بدن و فکر است.
مربیان رشته های هنرهای رزمی معتقدند خانواده ها اغلب بدون آگاهی و اطلاعات کافی ، کودک را در کلاس آموزشی ثبت نام می کنند و در مورد رشته های مختلف این ورزش، شناخت درستی وجود ندارد. خانواده ها وظیفه دارند پیش از ثبت نام کودکان، رشته ورزشی را بشناسند، مربی را ببینند و مسابقات آن رشته را با چشم ببینند و از میزان خشونت آمیز بودن آن مطلع شوند. هنر رزمی مانند ابزاری است که باید به هنرجو هدف ، زمان و مکان استفاده از آن را آموخت.
دقت کنید
در خیابان منیریه تهران در فروشگاهی که انواع لباس ها و لوازم مخصوص ورزش های رزمی را می فروشد او را می یابم. سید حسین محمودی 24 سال است که جودو کار می کند. مدت 10 سال است که مربی جودو است و در سطح استان تهران نیز چند بار به مقام اول رسیده است.
محمودی به خانواده ها پیشنهاد می کند ، زمانی که تصمیم می گیرند فرزند خود را وارد دنیای رزمی کنند ، اول هدف خود را مشخص کنند، علاقه فرزندشان را در نظر بگیرند و در مورد استعداد و فیزیک بدنی فرزندشان با متخصص ورزشی مشورت کنند.
او توضیح می دهد که برای هر ورزشی ، فیزیک بدنی و روحیه خاصی مناسب است. مثلاً برای ورزش جودو آدم های زیرک تر و آرام تر مناسب تر هستند.
در مورد اینکه آیا هر مربی، قدرت ارزیابی را دارد، می گوید: متاسفانه چون ورزش نوعی تجارت شده و مربی سعی می کند شاگرد خود را به دلایل مادی حفظ کند، همه مربیان قابل اعتماد نیستند.
از او در مورد ارتباط خشونت و هنرهای رزمی می پرسم. می گوید: رشته در هنرهای رزمی بسیار اهمیت دارد. بعضی از ورزش های رزمی به خاطر فرم و حرکات آن، باعث افزایش خشونت می شود.
اما جودو نسبت به سایر رشته ها حس جنگجویی را کمتر تقویت می کند. در جودو ، مانند کشتی درگیری از نزدیک است. در کشتی نیرو اهمیت خاصی دارد اما در جودو هوشمندی لازم است. در جودو لوازم ایمنی کمتری استفاده می شود ، یعنی فرد کمتر در معرض آسیب است.
از طرفی در مسابقات، ورزشکار حق انجام حرکاتی که موجب آسیب رسیدن به خود می شود را ندارد. به طوری که اگر ورزشکار آسیب ببیند از مسابقه محروم می شود. حتی ورزشکار در این رشته حق استفاده از اسپری های بی حس کننده را ندارد. یعنی این ورزش به هدف خود که رسیدن به سلامتی است پایبند مانده است.
اما خانواده ها بیشتر بچه هایشان را به کلاس های کاراته و تکواندو می فرستند چون باشگاه های بیشتری این رشته ها را آموزش می دهند، چون ملزومات کمتری نیاز دارند. تشک استاندارد جودو حداقل سه و نیم تا چهارو نیم میلیون تومان است. اما تشک کاراته و تکواندو هشتصد هزار تومان بیشتر نیست.
البته دخترها چون ترجیح می دهند از دور درگیر شوند تکواندو و کاراته را بیشتر می پسندند.
سید حسین محمودی پیشنهاد می کند : ابتدا کودکان در 3 یا 4 سالگی آموزش یک ورزش پایه مانند ژیمناستیک را شروع کنند. زیرا ورزش پایه باعث آماده شدن بدن برای هر ورزشی (حتی فوتبال) می شود.
سپس در 6 یا 7 سالگی اگر کودک از نظر فیزیک بدنی مناسب رشته هنرهای رزمی بود آموزش هنرهای رزمی به او آرام آرام شروع شود. مربی در این سن باید در حین بازی ، تکنیک را هم آموزش دهد.
وی در مورد ناشناخته ماندن فلسفه ورزش های رزمی در این سالها می گوید: تبلیغات بسیار تاثیرگذار است. چون درباره فوتبال تبلیغ بسیار زیادی شده مردم اینگونه به فوتبال علاقمند شده اند. این علاقه به خاطر آگاهی نیست.
اگر برای تنیس روی میز هم در تلویزیون به اندازه فوتبال تبلیغ شود ، مطمئن باشید تعداد طرفداران آن بسیار زیاد می شود. جودو ورزشی رزمی بر مبنای پرتاب کردن بدن به سمت مخالف و در زبان عامیانه جا خالی دادن و کنار کشیدن از ضربه حریف برای رسیدن به پیروزی است. جودو در بین هنرهای رزمی ملایم قرار گرفته است. جودو حدود هشتاد سال است که وارد المپیک شده است.
مربی؛ همه چیز!
اثری از خشونت و تندی در او وجود ندارد. اگر خبرنگار و یا شاگرد او نباشی، متوجه رزمی کار بودنش نمی شوی و بیشتر به یک فعال در رشته موسیقی می ماند.
آرش افشار 18 سال است که ورزش رزمی کار می کند. مربی کودکان و بزرگسالان در رشته کوک سول وان و دان 2 است. به نظر او ورزش های رزمی خود ورزش پایه هستند و سن هشت یا نه سالگی را برای شروع آموزش مناسب می داند.
افشار معتقد است ورزش رزمی موجب افزایش خشونت نمی شود، چون برای پیشرفت در این ورزش نیاز به تمرکز و آرامش روحی وجود دارد و فرد خشن نمی تواند در این هنر پیشرفتی حاصل کند.
او توضیح می دهد که بعضی از ورزش های رزمی هستند که فلسفه ای ندارند و به اصول پایبند نیستند. مانند کیوان ، که در ایران مسابقات آن ممنوع است. اما ماهیت ورزش، رسیدن به آرامش روحی ، فکری ، بدنی و هماهنگی بین شان است.
افشار در مورد گرایش کودکان به هنرهای رزمی می گوید: افراد خشن وارد این هنر نمی شوند بلکه می توان این گونه عنوان کرد که آدم ها متفاوت هستند. بعضی دوست دارند از بدن خود بیشتر استفاده کنند و بعضی دیگر ترجیح می دهند از فکر خود بیشتر استفاده کنند.
آن عده که جذب ورزش رزمی می شوند شاید چون تحرک بدنی بیشتری دارند تصور می کنید خشن هستند. ورزش رزمی فکر و بدن را هماهنگ و متعادل می کند. از او درباره ارتباط این ورزش با روحیه جنگجویی در کودکان می پرسم.
پاسخ می دهد: این موضوع به تعلیم و شخصیت مربی ارتباط دارد. مربی ممکن است شاگرد خود را جنگجو تربیت کند و یا می تواند به گونه ای تربیت کند که جنگجو نشود. من مدام سر کلاس در این مورد با بچه ها صحبت می کنم.
آقای افشار به خانواده ها توصیه می کند: برای انتخاب آموزشگاه و مربی برای فرزند خود حتماً در انتخاب رشته هنر رزمی دقت کنند، مربی را ببینند و به شخصیت و برخورد او توجه کنند. مربی باید رسمی باشد و حکم مربیگری از فدراسیون داشته باشد. مربی مجرب انتخاب کنند ، در تمرینات فرزندشان حاضر شوند و نحوه برخورد بچه ها با هم در زمان تمرین را ببینند.
کوروش سروش ،رئیس انجمن جهانی کوک سول وان در ایران در مورد این رشته توضیح می دهد: جسارت با حماقت و وحشی گری متفاوت است. مربی نباید حماقت و وحشی گری را آموزش دهد. در ورزش رزمی جسارت لازم است نه وحشی گری.
مربی باید خود سالها کار کرده باشد، ریاضت کشیده باشد تا بتواند به هنرجوی خود آموزش دهد. ورزش رزمی باید بچه را شاداب کند. اگر بچه بعد از ورزش احساس کرد دست درد یا کمر درد دارد ، طبیعی نیست. آسیب دیدن لازمه یادگیری این ورزش نیست.
آرش افشار اضافه می کند: من در مدت 18 سالی که در ورزش رزمی هستم هرگز آسیبی مانند شکستگی و دررفتگی نداشته ام. هیچ کدام از شاگردهایم هم آسیبی ندیده اند. اعتقاد دارم ما ورزش می کنیم که سالم بمانیم نه اینکه آسیب ببینیم. وی در مورد رشته تخصصی خود می گوید: من رشته کوک سول وان آموزش می دهم که یک رشته مستقل و پایه است.
نگاه خانواده
سپهر مهریزی و سپند مهریزی از 5 سالگی آموزش ورزش های رزمی را آغاز کرده اند. پنج سال متوالی در رشته کاراته گوجوریو آموزش دیدند و علاوه بر مقام های مختلفی که در سطح باشگاه و استانی کسب کردند، به مقام دوم و سوم قهرمانی کشوری در رده کمربند قهوه ای دست یافتند. این دو برادر از افراد منتخب تیم ملی برای اعزام به کشور ژاپن بودند که متاسفانه این رده سنی به مسابقات ژاپن اعزام نشدند.
پدر این دو رزمی کار در پاسخ به این سوال که آیا ورزش های رزمی موجب افزایش خشونت در کودکان می شود ، پاسخ می دهد: با توجه به توصیه های همیشگی و متوالی مربی و خانواده ، خشونت قابل کنترل می باشد.
مادر سپهر و سپند مهریزی اضافه می کند: این موضوع به برخورد خانواده ها بستگی دارد. بعضی از خانواده ها تصور می کنند بچه ای که آموزش ورزش رزمی می بیند باید در مدرسه قلدری کند. در صورتی که ما همیشه برایشان توضیح داده ایم که ورزش برای خشونت نیست بلکه برای سلامتی و آماده شدن برای یادگیری علم است. در دو پسر من ورزش های رزمی موجب خشونت طلبی نشد.
بچه های ما همیشه مواظب هستند حتی دستشان به صورت کسی نخورد ، چون بدن شان در اثر ورزش و تمرین ورزیده شده است و با هر ضربه کوچکی ، ممکن است به دیگران آسیب برسد. فکر می کنم ورزش های رزمی هم مانند سایر ورزش ها مفید هستند و برای سلامتی، تخلیه انرژی و دفاع شخصی سودمند هستند، به شرطی که مربی درست انتخاب شود و خانواده ها آگاهانه برخورد کنند و هدف از آموختن هنرهای رزمی را به فرزند خود شرح دهند.
البته سبکی که پسرهای من کار کردند به صورت حرکات نمایشی بود و نباید به هم ضربه می زدند در غیر این صورت خطا محسوب می شد.
علاقه و استعداد
پدری آرام که در مقابل علاقه شدید پسر کوچکش به ورزش رزمی قرار گرفته است. او با تجربه ای که دارد، ورزش رزمی را عامل افزایش خشونت می داند. تجربه اش این گونه به دست آمد که سال گذشته در برابر درخواست پسرش ، او را بدون شناخت از سبک های مختلف در کلاس کونگ فو فایتینگ ثبت نام کرد.
رزمی کار کوچک با علاقه و بنیه بدنی مناسب در این رشته خیلی خوب پیشرفت می کرد و در مسابقات می درخشید. اما این درخشش برای والدینش خوشایند نبود.وی می گوید: من و مادرش بسیار سعی کردیم او را از ادامه این رشته منصرف کنیم اما راضی نمی شد. ما بدون آگاهی پسرم را در رشته بسیار خشنی ثبت نام کردیم. در مسابقات و تمرین ها همیشه اضطراب داشتیم که اتفاقی برایش نیفتد. در مسابقات این رشته، دندان های بچه ها هم خون آلود می شود.
می پرسم آیا این حس جنگجویی به مدرسه هم منتقل می شود، می گوید: ما هر روز پیش از مدرسه باید به او متذکر می شدیم که هنگام شوخی با دوستانت مراقب باش! چون در فضای مدرسه همیشه بین بچه ها ، فرصت هایی پیش می آید که کودک نمی تواند بر خشم خود چیره شود. این زمان ها می تواند خطرآفرین باشد.
از او می پرسم با روحیه آرامی که شما و همسرتان دارید ، چطور پذیرفتید که پسرتان وارد این رشته از هنرهای رزمی شود، شرح می دهد: ما در مورد این ورزش هیچ شناختی نداشتیم. نزدیک ترین باشگاه ثبت نامش کردیم. وقتی با مربی ها مشورت می کردیم ، به ما گفتند که دفاع از خود امری ضروری است. با این استدلال است که بسیاری از خانواده ها فرزند خود را بدون توجه به سبک و مربی ، وارد این رشته می کنند. اما آرزوی ما این است که این آموزش ها در حد دفاع از خود بماند و این بچه ها در آینده به حریم و حقوق دیگران تجاوز نکنند. لازمه آن آگاه کردن بچه ها از فلسفه هنرهای رزمی ، ثبت نام کودکان در رشته های ملایم تر است. البته ما امسال تحقیق کردیم. سبک او را تغییر دادیم. سبک ووشو را انتخاب کردیم. این سبک آرام تر است. در این سبک هر فرد با حریف فرضی مبارزه می کند و حرکات آن نمایشی است. بی تردید سبک و مربی در هنرهای رزمی فوق العاده اهمیت دارد.
موفقیت
گرچه انتخاب صحیح سبک و مربی از وظایف والدین محسوب می شود و تشریح فلسفه هنرهای رزمی و پرورش هنرجویان در کنار آموزش فنون، جزو وظایف یک مربی است ، اما می توان به اعمال محدودیت هایی از سوی مسئولان تربیت بدنی برای ثبت نام کودکان (تا یک سن خاصی) در سبک های بسیار خشن رزمی نیز فکر کرد.
موفقیت جوانان ایرانی در ورزش های رزمی مؤید استعداد ایرانیان و مدعی بودن در ورزش رزمی است.
استاد لینگ ، مربی جکی چان، می گوید: ما نباید از هنرهای رزمی برای قلدری و زورگویی به ضعفا استفاده کنیم. بلکه ما باید برای دیگران الگو باشیم، به عدالت کمک کرده و از ضعفا حمایت کنیم. برای یادگیری هنرهای رزمی شما باید بهترین مربیان را انتخاب کنید و به آنها احترام گذاشته و درسها را مرحله به مرحله فرا بگیرید، شما نباید عجله داشته باشید. با پیروی از یک برنامه صحیح و تمرین روزانه بدن شما عاقبت قوی تر و مقاوم تر خواهد شد و عمر شما افزایش پیدا خواهد کرد.
بسیاری از افراد جودو را از سنین خردسالی و در سنین 5 یا 6 سالگی شروع می کنند و برخی این هنر را تا سنین بالا و در حدود سنین 60 یا 70 سالگی ادامه می دهند. جودو باعث بهبود سطح آمادگی عمومی بدن همراه با افزایش قدرت بدنی می شود.
در برخی افراد جودو باعث به وجود آمدن حس اعتماد به نفس ، نظمی درونی و خویشتن داری می شود که همگی آنها مهارت های لازم در زندگی می باشند. پدر و مادر ها اغلب این ورزش را دوست دارند چرا که این ورزش به کودکان آنها انضباط و احترام می آموزد. این ورزش علاوه بر اینکه باعث حفظ آمادگی و آراستگی هنر آموزش می شود مهارت های دفاع انفرادی خارق العاده ای را نیز به همراه دارد.
مسابقات جودو برای کسانی که مایل به مبارزه هستند هر هفته در سطح محلی ، منطقه ای ، کشوری و بین المللی برگزار می شود. جودو ، ورزشی است که تغییرات در آن وجود ندارد یعنی اینکه تمرینات و مبارزه به این ورزش در همه نقاط دنیا به یک طریق صورت می گیرد.
جودو اولین هنر رزمی بود که به دلیل شهرت جهانی آن برای اولین بار در المپیک توکیو در سال 1964 وارد بازیهای المپیک شد. در حال حاضر در حدود 175 کشور در این رقابت ورزشی حضور دارند و این امر باعث شده تا این ورزش در بازیهای المپیک تبدیل به دومین ورزش جنجال برانگیز شود.
برگرفته از سایت وزارت آموزش و پرورش
سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی