کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان آمریکا روز پنجشنبه قطعنامهای غیرالزامآور را با 23 رای موافق در مقابل 22 رای مخالف تصویب کرد که در آن کشتار ارامنه توسط حکومت عثمانی طی جنگ جهانی اول بهعنوان نسل کشی شناسایی شده است.
تصویب این قطعنامه راه را برای تصویب کامل آن در مجلس نمایندگان آمریکا هموار میکند. درصورت تصویب نهایی این قطعنامه دولت باراک اوباما ملزم میشود که سیاست خارجی خود را بر این اساس تنظیم کرده ودر بیانیههای رسمی خود کشتار ارامنه را از این پس نسل کشی بخواند.
رجب طیب اردوغان نخستوزیر ترکیه بهدنبال این مسئله با اشاره به احضار سفیر این کشور در واشنگتن هشدار داد که این اقدام میتواند به روابط ترکیه و آمریکا لطمه بزند. دولت ترکیه همچنین در بیانیه خود با محکوم کردن این اقدام تاکید کرد که در این قطعنامه ترکیه به ارتکاب جنایاتی که هرگز مرتکب نشده، متهم شده است.
عبدالله گل، رئیسجمهوری ترکیه هم بهشدت از تصویب این طرح انتقاد و اعلام کرد که این طرح هیچ ارزشی برای مردم ترکیه ندارد. وی هشدار داد که تصویب این قطعنامه ضربه مهلکی به تلاشهای چند ساله برای پایان خصومت میان ترکیه و ارمنستان خواهد بود.
کشتار ارامنه توسط حکومت عثمانی یکی از مهمترین اختلافهای میان ارمنستان و ترکیه در طول سالهای گذشته بوده است. ارمنستان معتقد است که بیش از 1/5 میلیون ارمنی طی جنگ جهانی اول توسط امپراتوری عثمانی کشته شدهاند اما ترکیه همواره این مسئله را رد کرده است. آمریکا پیش از این کشتار ارامنه بین سالهای ١٩١٥ تا ١٩١٨ را محکوم کرده اما از نامیدن آن بهعنوان نسل کشی امتناع کرده بود.
ترکیه و ارمنستان سال قبل با امضای توافقی تاریخی، توافق کردند تا مرزهای میان 2کشور باز شود که نقطه عطفی در تلاشها برای کاهش تنش در روابط دو طرف به حساب میآمد.
در حالی که تصویب نهایی این قطعنامه میتواند تمامی تلاشها را برای بهبود روابط ترکیه و ارمنستان با شکست مواجه کند احمد داوود اوغلو، وزیر امور خارجه ترکیه14اسفند اعلام کرد: آنکارا به تلاشهای خود برای عادیسازی روابط با ارمنستان ادامه میدهد.
با این حال وی در نشستی خبری گفت: رای کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان آمریکا به این قطعنامه غیرالزامآور، تصویب قراردادهای صلح میان ترکیه و ارمنستان را در سطح پارلمانی در معرض خطر قرار داده است. وزیر امور خارجه ترکیه افزود: انتظار داریم دولت آمریکا اکنون از رای مجلس نمایندگان این کشور به قطعنامه مذکور جلوگیری کند و تلاشهای بیشتری در این خصوص صورت دهد.
این در حالی است که دولت ارمنستان تصویب این قطعنامه را یک اقدام عالی ارزیابی کرده است.نمایندگانی از سوی پارلمان ترکیه به واشنگتن سفر کردهاند تا با مذاکره با مقامهای این کشور مانع از تصویب کامل این قطعنامه در مجلس نمایندگان شوند. پیش از این در 30 ژانویه 2007 هم قطعنامه مشابهی در کنگره آمریکا تصویب شده بود که با مخالفت دولت جورج بوش کنار گذاشته شد.
هیلاری کلینتون، وزیر امور خارجه آمریکا هم از کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان آمریکا خواسته است که بیش از این برای تصویب این طرح در مجلس نمایندگان آمریکا اقدامی نکند.