تاریخ انتشار: ۲۱ اسفند ۱۳۸۸ - ۱۵:۳۱

نوشیروان کیهانی زاده: بازرگانی خارجی در دست دولت قرار گرفت

با تصویب متمم قانون انحصار تجارت، از این روز در اسفندماه 1309 بازرگانی خارجی ایران در دست دولت قرار گرفت. قانون مربوط در نهم اسفند و متمم آن در بیستم این ماه به تصویب مجلس شورا رسیده بود و رضاخان بی‌درنگ آن را امضا کرده و دستور اجرای آن را داده بود.

دولت وقت از دیر زمان درصدد به دست گرفتن امور واردات و صادرات به‌منظور تنظیم اقتصاد کشور و حمایت از کارخانه‌های روز افزون نوپا بود که انتقاد روزنامه‌ها از ورود کالاهای بنجل و غیرضروری و نیز صدور اجناس مورد نیاز مردم و نایاب شدن آنها در داخل کشور، بهانه تسریع تسلیم لایحه مربوط به مجلس قرار گرفت که شاید هم به اشاره دولت دست به انتقاد زده بودند تا زمینه آماده شود.

این لایحه تحت عنوان تعدیل تجارت به مجلس داده شد و امر واردات و صادرات در دست دولت قرار گرفت که بر پایه سیاست خود آن را تنظیم کند و هر سال در اسفندماه مورد تجدید نظر قرار دهد.

از آن زمان رسم شد که دولت هر سال پیش از پایان اسفند ماه فهرست کالاهای مجاز و غیرمجاز (ممنوع الورود) و شرایط واردات و صادرات در سال بعد را اعلام کند و بازرگانان تنها برپایه این فهرست، مجاز به دریافت پروانه واردات و صادرات شوند. به استناد همین قانون سازمان معاملات خارجی نیز به‌وجود آمد.

سال پیش از این (1308) در همین ایام، قانون ایجاد کمیسیون ارز و کنترل دولت بر معاملات ارزی و وارد کردن و خارج کردن طلا و نقره به تصویب مجلس شورا رسیده و این کمیسیون تشکیل شده بود.

دستگیری حسین فاطمی، وزیر امور خارجه دولت مصدق

در این روز در اسفند 1332 فرمانداری نظامی تهران و حومه اعلام کرد که دکتر حسین فاطمی وزیر امور خارجه سابق 22 اسفند در خانه‌ای در شمیران دستگیر شده و در زندان است.

دکتر فاطمی 28 مرداد در جریان حمله به خانه دکتر مصدق واقع در خیابان فلسطین (کاخ جنوبی) از آنجا فرار کرده بود. دکتر فاطمی ناشر روزنامه «باختر امروز» پس از خروج شاه از کشور در مرداد 1332 شدیدترین انتقادها را از او کرده و 25مرداد این سال شخصا کاخ‌های سلطنتی را لاک و مهر کرده بود که مردم بدانند سلطنت در ایران پایان یافته است.

دکتر فاطمی بعدا اعدام شد. بزرگان اصفهان - که دکتر فاطمی از مردم آن استان بود- چند بار از شاه خواسته بودند که او را اعدام نکند که توجه نکرده بود.

... و به این سادگی فرناندو کورتز، مکزیک را تصرف کرد

فرناندو کورتز(Fernando Cortez) افسر اسپانیایی 13 مارس 1519 با 500 مرد مسلح گام به مکزیک گذاشت تا این سرزمین پهناور را به نام پادشاه اسپانیا تصرف و خزائن پر از طلای دولت آن را به کشور خود منتقل کند.

در آن زمان در مکزیک 2تمدن درخشان «آزتک» و «مایا» در شمال و جنوب وجود داشت که شهرهای بزرگ و ابنیه باشکوه برپا داشتند و دارای تقویم و قانون، دانش و هنر بودند. پادشاه آزتک دارای یک ارتش 20 هزارنفری ثابت بود و سازمان‌های اداری کارآمد داشت. ضعف این ارتش تنها نداشتن اسلحه آتشین (توپ و تفنگ) و اسب بود.

با اینکه پادشاه آزتک حاضر به دادن طلا به اسپانیایی‌ها شده و سپاهیان خود را از جنگ بر حذر داشته بود، اما سربازان اسپانیایی به اشاره کورتز ناگهان آزتکی‌ها را زیر آتش توپ و تفنگ قرار دادند و تلفاتی سنگین وارد ساختند؛ زیرا کورتز باور نمی‌کرد که پادشاه آزتک به این سادگی همه خزائن خود را در اختیار او بگذارد. او تصور می‌کرد که طلا برای آزتکی‌ها همان ارزشی را دارد که برای اروپاییان.

www.iranianshistoryonthisday.com
www.rooznamak.com