تاریخ انتشار: ۲۵ اسفند ۱۳۸۸ - ۱۹:۰۸

شیوا حریری: صدایی ‌آمد: «کیستی و از کجایی و چه می‌خواهی و نامت چیست و برای چه آمده‌ای و چه همراه داری؟»

و صدایی پاسخ ‌‌داد: «من پیروزم و نامم خجسته است و از پیش خدا می‌آیم و خواهان نیک‌بختی هستم و با تندرستی و گوارایی وارد شده‌ام و سال نو به همراه آورده‌ام.»
و صبح‌گاه نوروز این‌گونه آغاز شد.

2

بید کهن به رقص در‌آمد که: غم مدار
تا من به‌یاد دارم، نوروز دل‌فروز
نوروز جاودانی
نوروز مردمی
در وقت خود شکفته و پیروز می‌رسد! 1

تخت‌جمشید؛ غلبه شیر بر گاو نماد غلبه فصل گرما بر زمستان است.

3

هر چه عقب می‌روم باز هم نوروز هست. تاریخ این سرزمین را برمی‌گردم به آغاز.

این‌جا تخت‌جمشید است، کاخ آپادانا در صبح‌گاه نوروز و این‌جا مجلس سلام نوروزی است.بر پلکان شرقی کاخ آپادانا نقشی است از نمایندگان ایالت‌ها و اقوام ایران، نمایندگان ملت‌های زیر فرمان امپراتوری ایران، سفیران و مهمانان که صف کشیده‌اند تا  هدایای خود را تقدیم کنند و نو شدن سال را جشن بگیرند.

و تخت‌جمشید پایتختی است که درآن، آیین‌های مهمی مثل نوروز برگزار می‌شد.

4

و افسانه‌ها می‌گویند که در ایران همواره گرما و روشنی و نور بر سردی و تاریکی پیروز بوده است.

در همان پلکان شرقی کاخ آپادانا، کنار صف نمایندگان ملل، شیری گریبان گاوی را می‌درد. شیر گرما و تابستان است و گاو سرما و زمستان، و غلبه شیر بر گاو به معنی پیروزی خورشید، فرارسیدن نوروز و پایان زمستان است.

تخت‌جمشید، دیوار شرقی پلکان کاخ آپادانا، نمایندگان ملت‌ها
ردیف اول: پارتی‌ها چند جام و یک شتر به همراه دارند.
ردیف دوم گنداریان با نیزه و سپر، گاو کوهان‌داری هدیه آورده‌اند. در همین ردیف دو نفر از سکایی‌ها با کلاه‌‌ نوک تیز و خنجر درحالی‌که جامه‌ای در دست دارند، دیده می‌شوند.
ردیف سوم: پارتوی‌ها تعدادی کاسه و پیاله و یک شتر دوکوهانه با خود دارند. در همین ردیف فردی از ایونیه‌ کلاه در دست دیده می‌شود.
 این اسم‌ها، نام ملت‌های تحت فرمان امپراتوری هخامنشی است.

5

نوروز چیست؟ نخستین روز است از فروردین‌ماه و زین‌جهت روز نو نام کردند، زیراک پیشانی سال نو است... و اول روزی است از زمانه، و بدو فلک آغازین گشتن.

این را ابوریحان بیرونی می‌گوید.

6

با پیام دلکش
«نوروزتان پیروز باد»!
با سرود تازة
«هر روزتان نوروز باد»!
شهر سرشار است از لبخند ما
از گل،‌ از امید
تا جهان باقی‌است این آیین جهان‌‌افروز باد!

7

قدیمی‌ها می‌گویند زمین روی یک شاخ گاو است و این گاو روی گرده یک ماهی است و ماهی در دریا و دریا در جایی در دست حضرت علی ع است. در زمان تحویل سال این گاو برای رفع خستگی زمین را از روی یک شاخ به روی شاخ دیگر می‌اندازد. هنگام انتقال زمین از شاخی به شاخ دیگر تخم‌مرغ روی آینه و نارنج درکاسه آب می‌چرخند و ماهی در تنگ بی‌حرکت می‌ماند. و برای همین است که سر سفره هفت‌سین آنها را می‌گذاریم.

سبزه سبز کردن از آیین‌‌های کهن ایرانیان است. مردم رشد خوب دانه‌ها را به فال نیک می‌گرفتند و آن را آغازی برای فصل کشاورزی می‌دانستند.

8

آن‌قدر همه‌چیز قدیمی است که پر از انگار و شاید می‌شود.می‌گویند بر خوان نوروزی هفت خوراکی می‌چیدند.

می‌گویند هفت‌سین از هفت سینی آمده و در گذشته هفت دانه را در هفت سینی سبز می‌کردند.

می‌گویند روزگاری در بعضی جاهای ایران هفت میم یا هفت چین یا هفت شین می‌چیدند.
می‌گویند... و در همه‌ قول‌ها هفت وجود دارد.

9

و این هفت‌سین عزیز ما...

بر سفره نوروزی‌ ما سبزه است و سیب و سرکه و سماق و سیر و سنجد و سمنو به نشانه رویش و زایش و سلامتی و سرسبزی.

و قرآن و سنبل و سکه و سپند(اسفند) و آینه‌ و شمع و شیرینی و تخم‌مرغ رنگی و ماهی قرمز.

و در شهرهایمان هر یک به رسمی پایبندیم. شیر یا ماست یا نان یا پنیر یا سبزی یا برنج یا...
و می‌نشینیم دور هم پای این سفره به انتظار لحظه یا مقلب‌القلوب...

پی نوشت:

1 و 2 - قسمت هایی از شعرهای فریدون مشیری

منابع مورد استفاده:

«نوروز، جشن نوزایی آفرینش»، نوشته علی بلوکباشی، «جشن‌های ایرانیان»، نوشته عسکر بهرامی و «تخت جمشید»، نوشته علی سلطان‌زاده، هر سه کتاب از مجموعه
«از ایران چه می‌دانم؟»، ناشر: دفتر پژوهش‌های فرهنگی.