این منطقه که شامل جنگل بلوط و منطقه حفاظت شده میان کتل است از یک طرف به دشت ارژن و از طرف دیگر به دریاچه پریشان در شهرستان کازرون محدود میشود.
دشت و ارتفاعات این منطقه پوشیده از درختهای بلوط، بادام وحشی، زالزالک وحشی و... است و در گذشتههای نه چندان دور (حدود 30 یا 35 سال پیش) به راحتی میتوانستی حضور گونههای بسیار زیبا از جانورانی همچون آهو، قوچ، پلنگ، خرس، کبک و... را ببینی که به لحاظ وجود پوشش خاص گیاهی و طبیعی دشت برم و نظارت بسیار دقیق و پیگیر، زندگی آرام و راحتی داشتند.
در همین راستا سازمانهای مربوط به محیطزیست در سازمان ملل طرح بزرگی را در دستور کار قرار دادند که در پی اجرای آن قرار بود از دشت ارژن تا دریاچه پریشان حفاظت کامل شود و حتی روستاها و املاک شخصی افراد بومی آنجا نیز با قیمتی قابل توجه خریداری شود.
در همین راستا در آن زمان اقدامات خاصی همچون ممنوعیت و جلوگیری از شخم و تصرف اراضی جنگلی، برخورد قاطع و بدون گذشت با شکارچیان و هرگونه قطع یا آسیب رساندن به درختان و منابع طبیعی، ممنوعیت نگهداری حیوانات اهلی که توانایی آسیب رساندن به درختان و درختچهها را دارند (مانند بز که میتواند سرشاخهها و جوانههای درختان را بخورد) و.... انجام گرفت.
اما در این روزها با عبور جاده جدید کازرون- شیراز از این منطقه و افزایش ارزش و قیمت اراضی در سالهای اخیر مخصوصاً در 2 سال گذشته شاهد تغییرات آشکاری در این مناطق هستیم. در حال حاضر حیات وحش این منطقه تقریباً منقرض شده و دیگر از گلههای آهو که در دشت آزادانه زندگی میکردند و پلنگها و خرسها و گونههای کمیاب پرندگان خبری نیست.
علاوه بر این با اینکه اراضی دشت برم عمدتاً متعلق به منابع طبیعی بوده و جزو نواحی جنگلی و ملی است و هیچ فرد یا سازمانی اجازه تصرف و تخریب آن را ندارد اما با این حال 70 درصد از این منطقه شخم خورده و به زیرکشت محصولات زراعی رفته است! نیاز به گفتن نیست که درصورت ادامه این روند و تصرف اراضی ملی، دیگر پس گرفتن این اراضی غیرممکن خواهد بود و چندین سال طول خواهد کشید و مسلماً این اقدام فارغ از تنشهای شدید محلی نخواهد بود.
در کنار این تصرفها فاجعهای بزرگتر نیز در حال رخ دادن است. افرادی که این اراضی را تصرف کردهاند و یا در حال انجام آن هستند پس از مدتی درختان موجود در این اراضی را به روشهای مختلف مانند ریختن مواد شیمیایی در پای آنها و یا پوستبرداری از بین میبرند بهگونهای که هیچ جرم مشخصی نیز متوجه آنها نمیشود.
این عده پس از خشک شدن درخت، آنرا از زمین خارج کرده و یک زمین مسطح در اختیار آنها قرار میگیرد. از طرف دیگر شخم هرساله زمینها امکان رشد و یا تکثیر گیاهان و درختان جدید را در منطقه از بین میبرد. این در حالی است که مسئولان ادارات محیطزیست و منابع طبیعی با قبول این مشکلات به تلاشهای انجام شده اشاره میکنند و پارهای مشکلات را که مانع از حفاظت دقیق میشود برمیشمرند.
به اعتقاد آنان از جمله این مشکلات میتوان به کمبود شدید کارکنان ادارات مربوطه، تأمین نشدن نیروی مورد نیاز و فراهم نبودن امکان بررسی و نظارت بر این مناطق اشاره کرد. همچنین نبود برخورد قاطع و پیگیر مراجع قانونی تخریبکنندگان و متخلفان، و از این بدتر فقدان امنیت جانی مأموران از دیگر مشکلات موجود در این منطقه است.
حال با توجه به نکات یاد شده شایسته است که علاوه بر ادارات مربوطه دیگر نهادها نیز برای حفظ میراثی که پس از قرنها به دست ما رسیده است تلاش کنند. چیزی که تاکنون مصداقهای عینی و عملی آن مشاهده نشده است و متأسفانه چندان احساس نیازی نیز در این باره، نمیشود!
با این توصیف، درصورت ادامه این روند روزبهروز شاهد از بین رفتن جنگلها و مراتع و انقراض گونههای گیاهی و جانوری هستیم و بدون شک پیامدهای ناگوار آن در آیندهای نزدیک به شکلی محسوستر خودنمایی خواهد کرد.
کارشناس کشاورزی – کازرون
همشهری استانها