اما در شرایطی که بسیاری از کشورها با وضعیت دشواری روبهرو هستند، برزیل با امید به پیش میرود.
درحالیکه کشورهای مختلف در سراسر جهان میکوشند از بحران اقتصادی جهان خارج شوند، بزرگترین کشور و اقتصاد آمریکای لاتین بهرغم دچار بودن به مشکلاتی چند، رشد نسبتا بالایی را نظارهگر است.
این کشور با برخورداری از 190میلیون نفر جمعیت و اقتصادی به ارزش کل 2تریلیون دلار، یک سوم ثروت و نیروی انسانی این قاره را در خود جای دادهاست. برزیل اکنون با داشتن رشد اقتصادی سریع و بخش انرژی نیرومند با کشورهای قدرتمند جهان شانه میزند.
برزیل میزبان جام جهانی فوتبال در سال2014 است و ریودوژانیرو پس از شکست دادن شهرهای نامزد میزبانی این رخداد ورزشی، در حال اجرای برنامه تغییر چهره است. پایتخت مالی برزیل و در واقع آمریکای لاتین سائوپائولو است که حدود 19میلیون جمعیت دارد.
برازیلیا پایتخت برزیل اخیراً میزبان 2 نشست سران بود. اول نشست سهجانبه هند، برزیل و آفریقای جنوبی یعنی 3دمکراسی نیرومند جنوب و نشست ائتلاف برزیل، روسیه، هند و چین.
برزیل نقش عمدهای در فعال کردن و تقویت روابط دوجانبه بین اعضای ائتلاف و گسترش نقش آنان در گروهبندیهای مختلف چندجانبه بینالمللی دارد. برازیلیا از طریق سازمان ملل، صندوق بینالمللی پول یا دیگر مجامع توسعه بینالمللی و منطقهای، به تنهایی یا در چارچوب ائتلافهای بزرگ تأثیرگذار است.
از رهگذر رهبری سازنده لوئیز ایناسیو لولا داسیلوا رئیسجمهوری برزیل، ائتلاف چپگرای حاکم ابتکارهای خوبی را در عرصه داخلی، منطقهای و بینالمللی به عمل آورده است. تا به حال، این کشور شاهد چنین سیاست خارجی فعال و فراگیری در آمریکای لاتین و خاورمیانه از طریق ارائه پیشنهادهای سازنده و شکل جدیدی از مناسبات نبوده است.
بسیاری مدعی هستند حزب کارگران لولا در مسیر سلف خود یعنی دولت راست میانه فرناندو انریکه کاردوسو به پیش میرود و طرحهای توسعه ملی را برای تقویت اقتصاد اجرا میکند. با توجه به میزان 76درصدی مقبولیت دولت لولا براساس نظرسنجی اسفندماه، دستاوردهای داخلی دولت قابل انکار نیست، بهخصوص در زمینه کاهش اختلاف بین فقیر و غنی و ارتقای سطح زندگی بسیاری از مردم.
گزارشهای دولت نشان میدهد که در دوره زمامداری لولا، 14میلیون شغل ایجاد شده که 11میلیون آن در بخش اقتصاد رسمی بوده است. به علاوه درصد برزیلیهایی که در فقر زندگی میکنند از 43درصد به 30درصد کاهش پیدا کرده است. 19میلیون نفر به طبقه متوسط کشور پیوستهاند و درصد کسانی که در فقر مطلق زندگی میکنند، از 20درصد به 11درصد رسیده است.
کارشناسان میگویند با وجود اینکه زاغهنشینهای کشور همچنان در وضعیت خطرناکی هستند که از دریافت خدمات اجتماعی دولت محروم هستند اما این وضع در حال تغییر است. مثلاً در ریودوژانیرو، زاغهنشینها از قاچاقچیان موادمخدر پاکسازی شده و برق، اینترنت، شبکه فاضلاب و سایر خدمات مهم شهری در اختیار ساکنان این نواحی قرار گرفته است.
در این حال، برزیل پیوندهای جنوب- جنوب را گسترش میدهد و اقتصاد آن از رهگذر این رویکرد سیاست خارجی بهرهمند میشود. همچنین این کشور در حال بررسی پیشنهادهایی از آمریکا، فرانسه و سوئد برای خرید جنگندههایی به ارزش چندین میلیارد دلار است. هیلاری کلینتون وزیر خارجه آمریکا اخیراً از برزیل دیدار و مقامات آن را به خرید از کشور خود ترغیب کرد.
نیکولا سارکوزی رئیسجمهوری فرانسه نیز از عضویت دائم برزیل در شورای امنیت حمایت کرده است. پادشاه و ملکه سوئد هم برای اینکه از این قافله عقب نمانند، اخیرا از برزیل دیدار کردند.
اکنون برزیل در موقعیت مناسبی در جهان قرار دارد. همین 7سال پیش بود که داسیلوا ناچار بود به کشورهای غربی سفر کند و به آنان درباره رویکرد عملگرایانه و وضعیت مالی مساعد دولت اطمینان خاطر دهد.
4کشور برزیل، روسیه، هند و چین روابط خود را از سطح نشست سالانه سران به سطح نشستهای منظم وزرای اقتصاد، رؤسای بانک مرکزی و سایر مؤسسات تحقیقاتی و دولتی گسترش دادهاند. در خلال 2 تا 3دهه آینده، انتظار میرود این کشورها بزرگترین توان اقتصادی جهان را در اختیار داشته باشند.
با وجود اینکه برزیل در مسیر رشد اقتصادی و احیای اجتماعی به پیش میرود، هنوز راهی طولانی در پیش دارد. این کشور به مانند دیگر شرکای ائتلافی خود در جنوب و شرق دچار نابرابریهای زیادی بین غنی و فقیر، برخوردار و محروم و گاه بین گروههای نژادی و فرهنگی است.
برزیل از بعضی جهات محل رویارویی مدرنیسم و سنت است. صنایع هوایی پیشرفته برزیل در تضاد با اهالی منطقه آمازون است که هیچ علاقهای به جلوههای مدرنیسم ندارند. در عین حال، نظام آموزشی کشور نیازمند دگرگونی و بهبود زیرساخت است. به علاوه، پایگاههای صنعتی کشور باید در تمام این مملکت گسترده شود.
همچنین، اتهام فساد در انتخابات اخیر دامنگیر حزب حاکم شد که نباید در انتخابات بعد تکرار شود؛ هر چند که این اتهامات متوجه شخص لولا نبود. انتخابات ریاستجمهوری در مهر ماه برگزار میشود و لولا که 2دوره رئیسجمهور بوده است، نمیتواند بار دیگر نامزد شود. بیشتر کارشناسان معتقدند روند حرکت کشور کمابیش یکسان باقی خواهد ماند. اما در صورتی که خوزه سیرا، فرماندار ایالت سائوپائولو به پیروزی برسد، ممکن است از فعالیت برزیل در عرصه جهانی کاسته شود و برازیلیا رغبت کمتری به روابط جنوب- جنوب نشان دهد.
الجزیره