تاریخ انتشار: ۲۵ اردیبهشت ۱۳۸۹ - ۱۱:۰۵

3مسئله اخیرا به‌طور مستقیم جایگاه آمریکا در دنیا را پس از جنگ جهانی دوم هدف قرار داده است.

واشنگتن در تمامی سال‌های گذشته تلاش کرده است خود را به‌عنوان یک اهرم تأثیر‌گذار در تمامی مسائل جهانی مطرح کند اما تصمیم‌های دولت‌های ژاپن و انگلیس و تصویب لایحه بیمه درمانی در آمریکا، نشان‌دهنده پایان حضور و نفوذ این کشور در کشورهای خارجی و توانایی اعمال قدرت واشنگتن است.

اگر این روند‌ها ادامه پیدا کنند، ارتش آمریکا حامیان استراتژیک اروپایی و آسیایی خود را از دست خواهد داد و این امر موجب سرعت بخشیدن به خروج احتمالی آمریکا از نقش کشوری مداخله‌کننده در مسائل و مشکلات مختلف خواهد شد.حمله نخست به آمریکا از قاره آسیا شروع شد. دولت جدید ژاپن در 6 ماه گذشته قصد داشت  در مورد توافقنامه سال 2006میلادی به‌منظور جا به جایی پایگاه هوایی تفنگداران نیروی دریایی آمریکا از قسمتی از جزیره اوکیناوا به منطقه‌ای کم جمعیت‌تر بازنگری کند.

گرچه این توافقنامه پس از یک دهه مذاکرات فراوان با توکیو حاصل شد و احزاب دمکراتیک و جمهوریخواه آمریکا هم در آن نقش داشتند اما دولت یوکیو هاتویاما، نخست‌وزیر ژاپن، پیشنهاد مکان‌های دیگری را به جای این پایگاه مطرح کرده است. بیشتر این گزینه‌ها در طول مذاکرات قبلی از سوی آمریکایی‌ها رد شدند و هیچ کدام از آنها امکانات آموزشی و عملیاتی را که مقام‌های واشنگتن برای پایگاه هوایی تفنگداران نیروی دریایی آمریکا می‌خواستند، فراهم نمی‌کردند.

 اکنون، مقام‌های آمریکایی در خفا به این موضوع می‌اندیشند که آیا حزب حاکم دمکراتیک ژاپن می‌خواهد واشنگتن دسترسی برابر و یکسانی به پایگاه‌های نظامی در ژاپن داشته باشد یا خیر؟ با توجه به رشد ظرفیت‌های نظامی چین و تداوم پیشرفت‌های هسته‌ای کره‌شمالی، بدون ایجاد این فرصت، آمریکا نمی‌تواند ضمانت‌های امنیتی منطقه‌ای را برای خود فراهم کند و موقعیت خود در آسیا را تداوم ببخشد. در واقع، دبیرکل پیشین حزب دمکراتیک ژاپن، به‌صورت علنی به این نکته اشاره کرده است که آیا ناوگان جنگی ایالات متحده، شرایط کافی را برای مطرح کردن پیشنهادهای ایجاد اتحاد دارد یا خیر؟ احتمال خروج تفنگداران نیروی دریایی و هوایی آمریکا به همین خاطر اکنون به کابوسی برای دولت آمریکا تبدیل شده است.

در آن سوی جهان، کمیته امور خارجه مجلس عوام انگلیس به این نتیجه رسیده است که لندن باید یاد بگیرد که به واشنگتن«نه»بگوید و استقلال بیشتری داشته باشد، یا اینکه خطرهای زیادی را برای انگلیس به‌وجود آورد و به تصویر این کشور در خارج لطمه بیشتری وارد کند. نگران کننده‌ترین موضوع برای مقام‌‌های کاخ سفید این است که کمیته مذکور پیشنهاد کرده  نسبت به استفاده کنونی آمریکا از امکانات نظامی انگلیس در داخل و خارج از آن کشور بازنگری کامل و جامعی انجام شود و مخصوصا پایگاه‌های استراتژیک و مهمی مانند دیگو گارسیا در این رابطه مورد تأکید قرار گیرد.

 در واکنش به گزارش‌هایی مبنی بر استفاده سیا از این پایگاه‌ها برای رسیدن به اهداف در جنگ به‌اصطلاح علیه تروریسم، این کمیته از دولت انگلیس درخواست کرده است که برای توصیف رابطه آمریکا- انگلیس از کلمه«رابطه ویژه» استفاده نکند و به‌صورت واقع گرایانه‌تر ماهیت «تکامل همیشگی» این رابطه را تشخیص دهد که در نتیجه ناظران با اطمینان خاطر می‌توانند این موضوع را به‌عنوان ایجاد شکاف بیشتر میان دولت انگلیس و کاخ سفید تفسیر کنند. آخرین حمله در این معمای ژئوپلیتیک از واشنگتن دی‌سی سرچشمه می‌گیرد. دولت‌های مختلف جمهوریخواه و دمکرات آمریکا وضعیت بودجه‌ای این کشور را به وضعیت نگران‌کننده‌ای رسانده‌اند که بودجه‌های نظامی واشنگتن را به‌شدت تحت‌تأثیر قرار داده است.

لایحه بیمه درمانی یک تریلیون دلاری که ریاست‌جمهوری اوباما مسئولیت آن را بر عهده گرفته است، آخرین ضربه به سیستم یکپارچه اقتصاد آمریکا محسوب می‌شود. این موضوع به همراه هدر رفتن چندین تریلیون دلار در سال و اسراف‌های دیگر، باعث کاهش بودجه دفاعی و لغو طرح ساخت بعضی از پیشرفته‌ترین سیستم‌های تسلیحاتی آمریکا از جمله جنگنده‌های اف-22 شده است.

نسبت بدهی به تولید ناخالص داخلی آمریکا فقط در مدت 10سال به 90درصد می‌رسد، رشد اقتصادی این کشور کاهش بیشتری خواهد یافت و بودجه نظامی واشنگتن به‌طور حتم کمتر می‌شود. مقام‌های آمریکا چاره‌ای ندارند جز اینکه از این راه درآمدی برای مردم آمریکا فراهم کنند که بدون آن نمی‌توانند زندگی کنند.

نتیجه و حاصل این 3 موضوع احتمالا به مجموعه‌ای از تصمیم‌گیری‌ها خواهد رسید که به آرامی اما به‌طور همیشگی حضور نظامی آمریکا را در کشورهای خارجی کاهش می‌دهد و توانایی این کشور برای مداخله در کشورهای دیگر جهان محدود می‌کند. در حالی که توانایی‌ها و قابلیت‌های ایالات متحده از بین می‌رود، چین موشک‌های بالستیک ضد‌کشتی دقیق‌تر، هواپیماهای جنگنده پیشرفته و زیردریایی‌های رادارگریز را وارد میدان نظامی خود می‌کند. روسیه به گسترش نفوذ خود بر کشورهای خارجی که در همسایگی آن واقع شده‌اند، ادامه خواهد داد و زرادخانه هسته‌ای این کشور مدرنیزه خواهد شد.

در 6 دهه گذشته، نقش آمریکا در مسائل جهانی به‌طور عمده توسط خرج پرهزینه آمریکا برای حفظ نیروهای قابل اعتماد در کشورهای خارجی، ایجاد پیوندهای مستحکم با کشورهای مهم راهبردی و اختصاص بخش مهمی از خزانه ملی این کشور برای نیروهای نظامی تضمین شده بود. یک کشور به ندرت در تاریخ توانسته است این روند را برای مدتی طولانی ادامه دهد. پیدا کردن راه حلی که این روند‌ها را برعکس کند، در سال‌های آینده بسیار سخت خواهد شد.

هنگامی که واشنگتن پس از ضعیف شدن لندن به بن بست برسد، ممکن است واکنشی مناسب قرن بیستم نشان ندهد. با این وجود، درس‌هایی از تاریخ برای آمریکا وجود دارد که می‌تواند از آنها عبرت بگیرد تا شاید بتواند جلوی تضعیف خودش را بگیرد. اما این روند برای آمریکا بدون شک خطراتی در پیش دارد.