پس از بحران اقتصادی وال‌استریت در 2سال قبل که تأثیر خود را روی اقتصاد بین‌المللی گذاشت، سینمای اسپانیا هم با چالش‌های زیادی روبه‌رو شده است. اهالی سینما برای حل مشکلات خود دست به کارهای متفاوتی می‌زنند. این کارها از یک سو شامل پیداکردن شریک خارجی و از سوی دیگر اعمال فشار روی سازمان‌های دولتی می‌شود. مقاله تحلیلی زیر هر دوی این راه‌ها و نتایج احتمالی آنها را مورد بحث و بررسی قرار می‌دهد و در این رابطه صحبت می‌کند که در شرایط فعلی، صنعت سینمای اسپانیا چه کارهایی را می‌تواند (و باید) انجام دهد.
شرکت اروپایی فیلمسازی ونچوره کاپیتالیست که دفتر مرکزی آن در شهر نیویورک قرار دارد، مدتی قبل تصمیم گرفت فعالیت سینمایی خود در قاره اروپا را افزایش دهد. ادی‌کوهن مدیر این شرکت خبر از تأسیس یک شرکت جدید فیلمسازی در کنار شرکت قدیمی خود می‌دهد. این شرکت جدید که رگال اینترتینمنت نام دارد، در قدم اول قصد دارد در تولید تعدادی از محصولات سینمایی دو کشور آلمان و اسپانیا سرمایه‌گذاری کند.
ادی‌کوهن که این روزها لقب یک شهروند آمریکایی را گرفته با تأسیس شرکت فیلمسازی رگال اینترتینمنت در فکر خلق یک مؤسسه هنری اروپایی است که محصولات برتر سینمای اروپا را جلوی دوربین ببرد. این شرکت که بحث تأسیس آن از نوامبر سال گذشته مطرح شد، در زمینه‌های تولید، توزیع و نمایش محصولات قاره اروپا فعالیت خواهد کرد. اما اینطور به نظر می‌رسد که واقعیت همان چیزی نیست که مسئولان این شرکت می‌گویند.
در اولین قدم، شرکت رگال اینترتینمنت یک قرارداد دوجانبه همکاری با شرکت فیلمسازی اسپانیایی زیپفیلمز امضا کرده است. این شرکت اسپانیایی در شهر بارسلون به فعالیت سینمایی مشغول است و قرار بود بخشی از سرمایه آن نیز توسط شرکت رگال اینترتینمنت خریداری شود. اما مسئولان این شرکت می‌گویند از زمانی که بحث همکاری مشترک با رگال اینترتینمنت مطرح شده، آنها هنوز هیچ پول و سرمایه‌ای دریافت نکرده‌اند.
گوردی ردیو تهیه‌کننده سینما و مدیر شرکت زیپ فیلمز در این رابطه می‌گوید: «ما با شرکت رگال قراردادی امضا کردیم که براساس آن 25درصد از سهام شرکت خود را به آنها واگذار کنیم و در ازای آن مبلغ 6/4میلیون دلار دریافت کنیم. آنها متعهد شدند یک چک تضمینی 5/22میلیون دلاری هم ارائه کنند و برای 5سال آینده، 3فیلم مشترک سینمایی با یکدیگر بسازیم اما ما هنوز حتی یک پنی هم از سوی آنها دریافت نکرده‌ایم. حرف اصلی این است که اگر قراردادی امضا شده، پس چرا پولی رد و بدل نمی‌شود؟»
کوهن در مقابل، پاسخ خود را دارد و ماجرا را اینگونه تعریف می‌کند: «زمانی که دست به امضای قرارداد با شرکت زیپفیلمز زدیم وضعیت اقتصادی جهان چندان مناسب نبود. احساس خود من این است که این قرارداد کمی شتابزده صورت عملی به خود گرفت. حتی کشوری مثل اسپانیا هم مشکلات اقتصادی خاص خود را دارد. طرف مقابل ما هم این مشکلات را قبول دارد و می‌داند که سرمایه‌گذاری بر روی محصولات سینمایی کار چندان ساده‌ای نیست. به همین دلیل، من فکر می‌کنم این قرارداد باید فعلا مسکوت بماند تا در یک فرصت و شرایط بهتر، مورد بهره‌برداری قرار گیرد.»
مسئولان شرکت زیپ فیلمز بر این تصور بودند که با کمک شرکت رگال اینترتینمنت، دست به تولید یکسری فیلم با کیفیت بالا بزنند. قرار بود این فیلم‌ها آبروی سینمای اسپانیا در هر دو وجه داخلی و بین‌المللی باشد و سروصدای زیادی در قاره اروپا ایجاد کند. یکی از این پروژه‌ها درام تاریخی نوجوانانه «بتی و امپراتور» بود که آل‌پاچینو در آن نقش اصلی را باید بازی می‌کرد. فیلم دیگر، «ویلیام فاتح» است که برایان ادگار و درک والبانک فیلمنامه آن را نوشته‌اند و گفته می‌شود یکی از بهترین فیلمنامه‌های تاریخی صنعت سینمای اسپانیاست. اما در شرایط فعلی معلوم نیست چه بر سر این پروژه‌ها می‌‌آید. این سؤال که آیا شرکت زیپفیلمز همچنان درگیر تولید این فیلم‌ها خواهد بود یا خیر؟ فعلا بدون جواب باقی مانده است.
در ارتباط با فیلم «بتی و امپراتور»، کوهن چنین توضیح می‌دهد و مدعی می‌شود که«این پروژه متعلق به شرکت فیلمسازی ماست. زمانی که قرار شد ما با زیپ فیلمز همکاری مشترک داشته باشیم، توافق کردیم که پخش بین‌المللی آن را این شرکت بر عهده بگیرد. منظور از پخش بین‌المللی هم فقط کشورهای قاره اروپا بود. به این ترتیب، طبیعی است که آنها نمی‌توانند این فیلم را خودشان- به تنهایی یا با همکاری شرکت یا کشور دیگری- تهیه و تولید کنند.» قصه این فیلم فانتزی که قرار بود تمام صحنه‌های آن در لوکیشن‌های متفاوت اسپانیا جلوی دوربین برود، درباره دختر نوجوانی است که با ناپلئون بناپارت دیدار و گفت‌وگو می‌کند.
اما با وجود به هم خوردن قراردادهای زیپ فیلمز با شرکت رگال اینترتینمنت، مسئولان این شرکت اسپانیایی قصد دارند پروژه‌های شخصی خود را جلوی دوربین ببرند و به روی خود نیاورند که این اواخر چه اتفاقاتی برایشان رخ داده است. یکی از این پروژه‌ها یک کار ترسناک به نام «جسم» است که با هزینه‌ای 5میلیون دلاری و به زبان انگلیسی تهیه خواهد شد. کارگردانی این فیلم را خود ردیو مدیر زیپ فیلمز بر عهده دارد و قرار است کلید فیلمبرداری آن ماه اکتبر در شهر بارسلون زده شود.
ردیو در این ارتباط می‌گوید: «ما ملاقات‌هایی با یوکین آندیوزا تهیه‌کننده مطرح بارسلونی داشتیم و از او خواستیم که روی تولید «جسم» با ما همکاری کند. اگر مذاکرات به خوبی پیش برود، ما حتی می‌توانیم همکاری‌های مشترک بیشتری با شرکت فیلمسازی او داشته باشیم. آندیوزا پیشنهاد کرده تا با همکاری یکدیگر، دست به تولید یکسری محصول مشترک بین‌المللی بزنیم که با هزینه‌های تولید 7تا 15میلیون دلاری تهیه می‌شوند.
این محصولات مشترک با همکاری کشورهای انگلستان، آمریکا، کانادا و آلمان خواهد بود.» رسانه‌های گروهی اسپانیا در طول هفته گذشته، اخبار مذاکرات بین مسئولان شرکت رگال اینترتینمنت با شرکت آلمانی وی‌سی‌ال را با دقت تمام دنبال کرده‌اند. آنها می‌خواهند بدانند سرنوشت این مذاکرات چه خواهد شد. این در حالی است که مسئولان شرکت وی‌سی‌ال، قبل از این در جریان روابط بین رگال اینترتینمنت و زیپ فیلمز قرار گرفته‌اند و از نتیجه این روابط
به خوبی آگاهند.
به همین دلیل است که داتی‌روت مدیر شرکت و ی‌سی‌ال با لحنی آرام و شمرده می‌گوید: «ما دقیقا از وضعیت شرکت همکاران اسپانیایی خود در زیپفیلمز مطلع هستیم و برای همین، هوشیارتر از آنها مذاکره با رگال اینترتینمنت را ادامه می‌دهیم. ما از سوی مسئولان این شرکت وعده‌های زیادی دریافت کرده‌ایم و در مقابل، هنوز در عمل چیزی عایدمان نشده است.
آنها قول دادند که در ماه آوریل پول خوبی به ما پرداخت خواهند کرد ولی تا این لحظه ما حتی یک پنی هم دریافت نکرده‌ایم. ما فقط زمانی به تعهدات خود عمل می‌کنیم که طرف مقابل به قول‌هایی که داده است، وفا کند.» رسانه‌های گروهی اسپانیا و اهل فن در این کشور اروپایی می‌گویند کارها و اقدامات مسئولان شرکت رگال اینترتینمنت فقط باعث بی‌اعتبار‌تر شدن این شرکت در سطح بین‌المللی و به ویژه قاره اروپا خواهد شد. به گفته آنها، در شرایط فعلی دیگر کمتر سازمان و شرکت فیلمسازی حاضر می‌شود همکاری مشترک با این شرکت را قبول کند، زیرا نمی‌شود به حسن نیت مسئولان این شرکت امیدوار بود و به قول‌های آنها اطمینان داشت.
اهالی سینما می‌گویند که تا به امروز، قانون معافیت‌های مالی جدید فیلمسازی اسپانیا که در ماه دسامبر سال2007 تصویب شد و قرار است به سرمایه‌گذاران بخش خصوصی کمک‌رسانی کند، مورد استفاده قرار نگرفته است. منتقدان سینمایی هم از تغییر آهسته و گام‌به‌گام سیستم مالیاتی و یارانه‌ای دولت صحبت می‌کنند. از سوی دیگر، گفته می‌شود عدم همراهی نهادهای دولتی با تهیه‌کنندگان سینما، طرح کمک‌رسانی دولتی به صنعت سینما را با تهدیدات زیادی روبه‌رو کرده است. این در حالی است که تهیه‌کنندگان جوان سینمای اسپانیا که بسیار بلندپرواز به نظر می‌رسند، ابایی از این ندارند که محصولات خود را با هزینه‌های گزاف و کلان جلوی دوربین ببرند.
آنها براین باورند که فقط با تولید خوب و دست و دل بازانه یک اثر سینمایی می‌توان به موفقیت مالی و انتقادی آن در داخل و خارج از کشور امیدوار بود. نکته جالب این است که آنها سعی در پنهان‌کردن این موضوع نیز ندارند که توجه ویژه‌ای به تماشاگران بین‌المللی در خارج از کشور اسپانیا دارند. مسئولان دولتی می‌گویند: «پس از «اف-23» قصد دارند به حدود 10فیلم دیگر سینمایی نیز کمک مالی کنند و از این پس طرح معافیت‌های مالیاتی در مورد بسیاری از محصولات سینمایی اعمال خواهد شد.
ولی کسی نسبت به این اظهارات (حداقل در شرایط فعلی) اظهار خوش‌بینی نمی‌کند. رسانه‌های گروهی هر خبری را در این رابطه تبدیل به تیتر اول می‌کنند و نمی‌گذارند شعله این جدل و بحث خاموش شود.»اهالی صنعت سینما می‌گویند که به دنبال بحران اقتصادی 2سال قبل جامعه جهانی، فشار زیادی به دست‌اندرکاران هنری وارد شده و این وظیفه دولت است که از سینمای ملی حمایت کند و با تزریق پول و سرمایه، مانع از افت فعالیت‌های آن شود.
تهیه‌کنندگان سینما براین نکته پای می‌فشرند که همکاری دولتی به نفع طرف مقابل نیز هست، زیرا در زمان اکران عمومی در سود حاصل از فروش فیلم‌ها شریک می‌شود و سرمایه‌اش را همراه با سود خود برداشت می‌کند. بسیاری از منتقدان و تحلیل‌گران اقتصادی سینمای اسپانیا براین باورند که معافیت‌های مالیاتی دولتی حکم پاشنه آشیل صنعت سینمای اسپانیا را در شرایط فعلی دارند و آینده سرمایه‌گذاری در صنعت سینمای اسپانیا (حداقل در شرایط فعلی) وابسته به این موضوع است.
ورایتی