تاریخ انتشار: ۷ تیر ۱۳۸۹ - ۰۵:۳۷

همشهری آنلاین: مرگ مرموز زنبورهای عسل در سال‌های اخیر موجب نگرانی کارشناسان محیط زیست و البته زنبورداران شده است. کارشناسان معتقدند سوءتغذیه یکی از مهم‌ترین عواملی است که موجب مرگ دسته‌جمعی تعداد بی‌شماری از زنبورهای عسل شده است.

در فصل بهار کندوی زنبوهای عسل حال و هوایی دیگر دارد. هزاران زنبور کارگر جوان آماده پرواز به سوی دشت‌های پرگل می‌شوند. البته اگر دشت و گلی باقی‌مانده باشد. زندگی مدرن و صنعتی انسان، وسعت دشت‌ها را روز به روز محدودتر می‌‌کند و سردرگمی زنبورهای عسل جوان را بیشتر.

فصل گرسنگی برای زنبورهای عسل برخلاف تصور معمول، فصل تابستان است. در این فصل اشتهای زنبورهای عسل که ذخیر‌ه چندانی نیز در کندو ندارند بیشتر می‌شود. هر چند که زنبورداران گاه کندوهایشان را ده‌ها کیلومتر جابه‌جا می‌کنند، جستجو برای یافتن گل‌های تازه و شهد آنها اغلب بی‌نتیجه می‌ماند. حتی در آلمان نیز تعداد زیادی از زنبورداران از آب‌شیرین برای سیرکردن زنبورهایشان استفاده می‌کنند. البته اگر پس از گذشت زمستان زنبوری برایشان مانده باشد.

آب‌شیرین یا "خوراک حاضری" بنیه زنبورها را کم می‌کند

در زمستان ۲۰۱۰ در آلمان، مرگ ‌دسته‌جمعی زنبورهای عسل به حدی رسید که در بسیاری از ایا‌لت‌های این کشور زنبورداران حدود ۲۰ درصد از سرمایه خود یعنی زنبورهای‌شان را از دست دادند. علت مرگ این حشرات کوچک و مفید کنه‌ای به نام "واروآ" تشخیص داده شد.

به گزارش دویچه‌وله،‌این کنه ۳۰ سال پیش وارد آلمان شده، در ایران نیز یکی از خطرناک‌ترین آفت‌های کندوی زنبور‌های عسل است. "واروآ" خون زنبورها را می‌مکد و لنف‌های آنها را خشک می‌کند. این کنه با حمله به شفیره زنبورها رشد آنها را مختل می‌کند و زخم‌هایی برجا می‌گذارد که مکان مناسبی برای رشد باکتری‌ها و ویروس‌ها هستند.

حشره‌شناسان اما معتقدند عامل موثر دیگری زنبورها را مستعد حمله پارازیت‌ها می‌کند: سوءتغذیه. علاوه بر "خوراک حاضری" یا همان آب‌شیرین، شهد بسیاری از گل‌ها که در نزدیکی کارخانه‌ها و مراکز صنعتی هستند، برای زنبورهای عسل آلوده است. این حشرات حساس توان سازگاری با کودهای مختلف شیمیایی که در مزارع از آنها استفاده می‌شود را ندارند.

به عنون مثال در سال ۲۰۰۸ در آلمان به دلیل زادوولد سریع نوعی کرم ذرت، مزارع وسیع ذرت با سم کلوتیانیدن سم‌پاشی شدند. این سم‌پاشی موجب مرگ یکباره تعداد بی‌شماری از کفش‌دوزک‌ها، کرم‌های خاکی،‌ لارو کرم‌های ‌ابریشم، زنبورهای عسل و پرندگان محلی شد. سم کلوتیانیدن اعصاب را مختل می‌کند و از دهه نود وارد بازار شده است. آلودگی این سم برای زنبورهای عسل ۷ هزار بار بیشتر از کرم‌ ذرت است.