لوزهها قسمتی از بافت ایمنی بدن هستند. وجود لوزهها از زمان تولد تا حدود 6ماهگی ضروری است. در 6 ماهگی سیستم ایمنی بدن آنچنان گسترش یافته که بودن یا نبودن لوزه مثل برداشتن سطل آبی از یک دریای بزرگ است.
متأسفانه بعضی از والدین با این استدلال که با بزرگ شدن کودک مشکلات وی برطرف میشود سعی میکنند از عمل لوزههای کودکشان اجتناب نمایند؛ حال آنکه چنین افرادی باید بدانند آنها با این کار عوارضی را که بر شمردیم به کودکشان تحمیل میکنند. به عبارت دیگر همه ما مایل هستیم تا آنجایی که ممکن است کودک یا عزیزمان تحت عمل جراحی قرار نگیرد اما در چنان حالاتی دیگر حق انتخاب نداریم.
عمل جراحی لوزه اکثرا در کودکان و بهدلیل بزرگی لوزه انجام میشود اما همیشه اینطور نیست. در مواردی به بزرگسالانی برمیخوریم که از بوی بد دهان و خروج گاهبهگاه ذراتی سفید رنگ با قوام نرم و بسیار بد بو شکایت دارند. وقتی لوزههای این افراد را معاینه میکنیم میبینیم که لوزههای آنها دارای حفرههایی است.
ترشحات خود لوزه و گاهی ذرات غذایی درون این حفرهها جمع میشود و با توجه به مرطوب بودن محیط و وجود باکتریهای مختلف در داخل دهان، بهخصوص میکروبهای بیهوازی این ترشحات تخمیر میشود. با فشردن لوزه چه در معاینه و چه در حالتی که طی عمل بلع رخ میدهد این ترشحات از درون حفرههای لوزه خارج میشود.
این ترشحات برای سلامتی فرد ضرر چندانی ندارد اما میتواند باعث بوی بد دهان و تحریکات مزمن حلق شود. درمان دارویی شامل مصرف آنتیبیوتیک و استفاده از دهانشویه مشکل بیمار را بر طرف نمیکند و نیازی هم به جراحی نیست اما اگر بیمار بخواهد از بوی بد دهان و تحریکات مزمن حلق خلاص شود تنها راه انجام عمل جراحی و برداشتن لوزههای حفرهدار است.
برخورد عوامل میکروبی و محرک به سلولهای ایمنی موجود در لوزه باعث بزرگ شدن لوزهها میشود و بزرگی لوزههای کامی (که از طریق دهان قابل رویت هستند) و لوزه سوم (که در خلف بینی واقع شده) باعث مشکلات متعددی میشود از جمله:
1 - بزرگی لوزهها باعث میشود تنفس فرد دهانی شود؛ یعنی نتواند از بینی نفس بکشد و این امر خود باعث خرخر شبانه و تغییر حالت استخوان فکها میشود. ضمناً هوا بهجای اینکه از بینی عبور کرده، گرم و مرطوب و تمیز شده و به حلق برسد، مستقیماً به حلق رسیده و باعث تحریک مزمن گلو میگردد.
2 - بزرگی لوزهها میتواند باعث عفونتهای مکرر گوش میانی و سینوسها شود.
3 - بزرگی لوزهها مانع تغذیه مناسب کودک و همینطور اکسیژنرسانی میشود و این دو عامل خود باعث میشوند که رشد فیزیکی کودک با مشکل مواجه شود.
4 - گاهی اوقات لوزهها مکرراً دچار عفونت چرکی میشوند که البته در چنین حالتی ممکن است بهدنبال عفونتهای چرکی مکرر اندازه لوزهها حتی از حالت معمول هم کوچکتر شود اما جدای از اندازه آنها، چون بهعنوان کانون عفونت عمل میکنند، مضر هستند.
5 - بزرگی لوزهها بهخصوص لوزه سوم میتواند باعث تجمع مایع در پشت پرده گوشها شود که این امر به نوبهخود میتواند مشکلاتی را برای کودک ایجاد کند.
با توجه به موارد فوق میبینیم لوزههایی که باید باعث سلامتی ما باشند در موارد کمی باعث بروز مشکلاتی میشوند و در چنین مواردی است که ما توصیه میکنیم باید لوزهها برداشته شوند.