تاریخ انتشار: ۹ شهریور ۱۳۸۹ - ۱۶:۴۶

محمد سرابی: خیلی از نوجوان‌های علاقه‌مند به اینترنت دوست دارند سایتی داشته باشند که در آن اسرار بزرگ تاریخی یا جهانی را فاش کنند و از این راه هم مخاطبان زیادی پیدا کنند و هم نشان دهند که به منابع اطلاعاتی خاصی دسترسی دارند.

همین الآن هم اگر کمی در اینترنت جست‌وجو کنید، تعداد زیادی از این نوع سایت‌ها را پیدا می‌کنید که اغلب هم وبلاگ‌هایی با پست‌های طولانی و بدون نام هستند. این سایت‌ها معمولاً دو مشکل بزرگ دارند: اول این‌که نوشته‌های آنها با اصول اطلاع‌رسانی و رعایت شرایط انتشار اخبار نوشته نشده؛ یعنی معمولاً خیلی احساسی و با جانب‌داری یا با دشمنی و مخالفت شدید نوشته شده‌اند. دوم این‌که منابع اطلاعات معتبر نیستند و نمی‌شود از صحت آنها مطمئن بود. بعضی اوقات هم اطلاعات آنها کپی‌شده یا بی‌ارزش است که در شرایط فعلی اهمیتی ندارد.

اداره یک سایت افشاگرانه بین‌المللی کار مشکلی است. سایت ویکی لیکس یکی از معدود سایت‌های افشاگرانه معتبر است. مقر اصلی ویکی لیکس در سوئد است و جولیان آسانج، روزنامه‌نگار استرالیایی که در جوانی هکر بود، آن را اداره می‌کند. ویکی لیکس از ابتدای سال 2007 شروع به کار کرد و اعتبار گزارش‌های آن به تدریج آن‌قدر زیاد شد که نشریات و سازمان‌های معتبر به آن استناد می‌کنند؛ مثل گزارش‌هایی که درباره زندان گوانتانامو یا فساد مالی و اخلاقی در دولت کنیا منتشر کرد. در جریان رقابت‌های انتخاباتی امریکا هم این سایت محتویات پست الکترونیکی «سارا پیلین»، معاون مک‌کین، رقیب جمهوری‌خواه اوباما را منتشر کرد که نشان می‌داد او از سمت دولتی خود استفاده‌های غیر‌قانونی کرده است. اما چیزی که این سایت را مشهور کرد انتشار فیلمی از حمله بالگردهای امریکایی به غیرنظامیان عراقی بود که توسط دوربین خود بالگرد گرفته شده بود. ارتش امریکا درستی فیلم را رد نکرد و سازمان‌های اطلاعاتی توانستند «برادلی مانینگ»، سربازی که این فیلم را لو داده بود شناسایی کنند. او اکنون در زندان و منتظر محاکمه به جرم افشای اطلاعات نظامی است.

ویکی لیکس چندهزار عضو دارد که منابع اطلاعاتی آن محسوب می‌شوند. بیشتر از یک میلیون سند مختلف به این سایت رسیده و تا حالا چندهزار از آنها منتشر شده است. آسانج اعلام کرده که می‌خواهد 15هزار سند درباره جنگ افغانستان را هم روی سایت قرار دهد. مقامات امریکایی به شدت مخالف هستند؛ تعدادی از طرفدارن قبلی ویکی لیکس هم از این کار ناراضی‌اند، زیرا افشای نام کسانی که با نیروهای خارجی همکاری می‌کنند - مثلاً خبرچین‌های نیروهای خارجی در میان طالبان - جان آنها را به خطر می‌اندازد. آنها از ویکی لیکس می‌خواهند برای حفظ جان اشخاص بعضی نام‌ها را حذف کند، ولی به نظر نمی‌آید ویکی لیکس این کار را قبول کند. با وجود این‌که دائماً اسرار نظامی و سیاسی مهمی از سراسر جهان در رسانه‌های مختلف منتشر می‌شود، معمولاً هیچ افشاگری‌ای نمی‌تواند به تنهایی مسیر تصمیم‌گیری‌های سیاسی را به سرعت تغییر دهد.

منبع: همشهری آنلاین

برچسب‌ها