در لحظات اول تولد، پدر و مادر تنها به سالم بودن فرزند خود فکر میکنند و در سالهای بعد از تولد است که افکاری مثل هوش، خلاقیت، استعداد، مسائل دوران بلوغ، انتخاب مدرسه، شغل و... به ذهنشان خطور میکند و تمام زندگی پدر و مادر را دربرمیگیرد و از همین سالهاست که پدر و مادر فراموش میکنند که در لحظه اول تولد تنها به سالم بودن فرزندشان فکر میکردهاند و اکنون همان هدیه خداوند را این چنین تحت فشار قرار میدهند و او را به خاطر موضوعات پیشپاافتاده و جزئی، عذاب میدهند.
بچههای با استعداد، خیلی زود استعدادهای خاص خود را نشان میدهند. در اکثر خانوادهها همین مسئله باعث بروز دردسرهای فراوانی برای بچهها میشود و سطح توقع خانوادهها از آنها را بالا میبرد.
بچههای با استعداد، معمولا با خصوصیات زیر شناخته میشوند:
1- قادرند جملات کاملی را به زبان بیاورند، در حالی که بچههای هم سن و سال آنها تنها کلمات محدودی را میدانند.
2- سؤالات بچههای بااستعداد، معمولا از مشاهدات دقیق و بسیار ریز آنها حکایت دارد که کمتر کسی متوجه اینگونه جزئیات و ظرافتها میشود.
3- آنها میتوانند سختترین معماها و چیستانها را بهراحتی حل کنند.
4- آنها در سنین پایین میتوانند به راحتی اعداد، الفبا، رنگها و شکلهای هندسی را یاد بگیرند.
5- برخی از بچههای با استعداد در سنین بسیار پایین، استعداد چشمگیری در نواختن آلات موسیقی از خود بروز میدهند.
برخی از والدین با خواندن مشخصات بچههای با استعداد و باهوش، به سرعت اینگونه مشخصات را با مشخصات فرزندان خود مقایسه میکنند و در برخی موارد آنچنان دچار یأس و ناامیدی میشوند که در کوتاهترین زمان به پزشک مراجعه میکنند و مشکل فرزند خود را با او در میان میگذارند! ولی توصیه ما به شما این است که در وجود فرزندتان به جای کاشتن حس مقایسه، عشق و لذت از یادگیری، حس مسئولیتپذیری، قدرت تخیل و عطوفت را بهوجود آورید و مطمئن باشید که در این صورت، فرزند شما هیچ تفاوتی با بچههای به ظاهر بااستعداد نخواهد داشت.
افزایش یادگیری در خانواده
والدین میتوانند برای افزایش یادگیری فرزند خود از روشهای مختلفی استفاده کنند، یکی از این روشها، تشویق فرزندان به خواندن است؛ البته خواندنی که با عشق و لذت همراه باشد نه با اجبار. سعی کنید در سنین کودکی، فرزندتان را به خواندن مطالبی در مورد فرهنگ، هنر، محیطزیست، اکتشاف علوم مختلف و ارتباط جهانی سوق دهید.
موزههای هنری، پارک، نگارخانه، آکواریوم، تئاتر، فرهنگسرا، رصدخانه و محلهای برگزاری کنسرتهای موسیقی، بهترین مکانها برای ایجاد شوق یادگیری در فرزندان هستند. اگرچه در سنینی که بچهها به مدرسه میروند، بیشتر زمان سپری شده در مدرسه به آموزش مهارتهای مختلف به بچهها میگذرد ولی والدین در سنین پایینتر و قبل از مدرسه، بهترین مشوق برای بچهها هستند و نقش آنها در تعیین مسیر آتی زندگی فرزندانشان انکارناپذیر است.
نقش مؤثر مدرسه در زندگی کودکان با استعداد
ممکن است استعداد فرزندان تا قبل از شروع مدرسه برای پدر و مادر مشخص و قطعی شود، در این صورت وظیفه آنها ایجاب میکند که در انتخاب مدرسه دقت کنند و از وضعیت برنامههای مدرسه برای دانشآموزانی با استعدادهای خاص اطلاعات لازم را کسب کنند. برخی از مدارس تنها از دانشآموزانی ثبت نام به عمل میآورند که هوشی متناسب با هوش در نظر گرفته شده در آن مدرسه داشته باشند و برخی دیگر تستهای مختلف خلاقیت و هوش را برگزار میکنند و در بسیاری از موارد همین امر باعث سردرگمی والدین در انتخاب مدرسه میشود و والدین را وامیدارد که مدتها قبل از شروع سال تحصیلی، به تحقیق در مورد مدرسه، برنامههای آموزشی و کارکنان آن بپردازند.
ارتباط معلم با دانشآموزان با استعداد
بسیار مشاهده شده که بعد از ماهها تحقیق و بررسی، بالاخره والدین موفق به تصمیمگیری درخصوص ثبت نام فرزندشان در مدرسهای میشوند ولی هنوز مدت زمان زیادی از شروع سال تحصیلی نگذشته که مشکلات بروز میکند. بسیاری از اینگونه مشکلات از آنجا نشأت میگیرد که والدین توقع دارند معلم با فرزند آنها بهگونهای خاص برخورد کند.
بسیاری از والدین دانشآموزان با استعداد، خواستار آن هستند که معلم تکالیف خاصی را برای فرزند آنها در نظر بگیرد و حتی در کلاس توجه بیشتری نسبت به فرزندشان داشته باشد. متأسفانه اینگونه والدین، معمولاً حضور 20 الی 30دانشآموز دیگر را نادیده میگیرند و همین امر باعث ایجاد ناکامی و دلزدگی در ارتباط بین معلم و والدین میشود. اینگونه والدین باید بهدنبال راههای صحیح برقراری ارتباط با معلم فرزندشان باشند و سعی کنند نحوه نگرششان به سبک تدریس معلم، مثبت و صبورانه باشد و اگر بعد از مدتها بررسی بدون تعصب و واقعبینانه به این نتیجه رسیدند که نحوه تدریس معلم، مناسب و صحیح نیست، شایسته است بدون ایجاد رنجش و خردهگیری نسبت به معلم، نکات مورد نظرشان را با مدیریت مدرسه در میان بگذارند.
البته بهتر است دانشآموز در جریان مراودات شما با مدرسه یا نگرش نهچندان مثبتتان نسبت به معلم و نحوه تدریس او نباشد.
نکتهای که باید به والدینی که فرزندشان دارای استعدادهای خاص و استثنایی است، یادآورشویم آن است که سعی کنند همواره احترام و نگرش مثبت به برنامههای مدرسه را در حضور فرزندشان نشان دهند، زیرا در غیراین صورت وقتی فرزندشان متوجه نگرش منفی و همراه با تردیدشان نسبت به برنامههای آموزشی مدرسه شود، از درس خواندن دلسرد شده و دچار نوعی خودخواهی و غرور نابجا میشود که در نهایت لطمه اصلی متوجه خود دانشآموز است و در نتیجه استعداد هر چند خاص او به انحراف کشیده خواهد شد.