اینکه چگونه 5/17 میلیون نفر از مردم افغانستان که از حق رأی دادن برخوردارند، می‌تواننددر انتخابات روز شنبه(27شهریور) آرای خود را به صندوق‌ها بیندازند، بسیار نامشخص است و در هاله‌ای از ابهام قرار دارد. با وجود آنکه تعداد سربازان ناتو و برنامه‌های آموزش نظامی ارتش افغانستان بیشتر شده، تعداد حملات و یورش‌های طالبان و ناامنی‌ها در حال افزایش است. علاوه بر این، تقریبا هر روز خبرهایی از حمله به نامزدهای انتخابات پارلمانی افغانستان منتشر می‌شود. برای مثال، 3 نفر از این نامزدها به همراه کسانی که در تبلیغات انتخاباتی به آنها کمک می‌کردند، در هفته‌های اخیر کشته شدند. طالبان مانند گذشته، این بار هم تهدید کرده که نمی‌گذارد این انتخابات برگزار شود. در انتخابات ریاست‌جمهوری اخیر، طالبان افغان‌های شرکت‌کننده در رای‌گیری را تهدید به مرگ کرده و حتی در بعضی نقاط دوردست این تهدید را عملی کرد. در این انتخابات هم وضع به همان صورت است. با این حال مقامات دولت افغانستان و نیروهای ناتو از همین حالا تدابیر امنیتی لازم برای برگزاری انتخابات در سراسر افغانستان را آغاز کرده‌اند.
نحوه تزئین دفتر شاه جهان سرداری که در سازماندهی انتخابات پارلمانی افغانستان فعالیت می‌کند، باعث شده است که آن محل حال و هوای نظامی به‌خود بگیرد. او عکس‌برگردان‌هایی که به شکل سوراخ‌های گلوله است را روی لپ تاپ خود چسبانده و مسلسلی را هم در کنار میزش قرار داده است. سرداری می‌گوید: به‌دلیل اینکه اینجا به اندازه کافی نگهبان ندارد، این کار را انجام دادم. مردان مسلح در راهروی باریکی در خارج از اتاق وی ایستاده‌اند.
سرداری در این باره می‌افزاید: آنها پلیس نیستند بلکه متحدان وفادار از قبیله پشتون و متعلق به بخش ریاست کمیته مستقل انتخابات افغانستان هستند که در ولایت قندوز فعالیت می‌کنند. مسائلی مانند امنیت، حملات طالبان و مناطق ممنوعه، موضوعاتی هستند که مردم درباره آنها بحث و گفت‌وگو می‌کنند. سرداری که یک مامور قوی هیکل است در این‌باره می‌گوید: همه چیز آماده شده و حتی برگه‌های رأی به مراکز رای‌گیری ارسال شده است اما در نهایت همه چیز به برقراری امنیت در هنگام برگزاری انتخابات پارلمانی بستگی دارد. سرداری از پنجره اتاقش به بیرون نگاه می‌کند. دفتر وی با دیوارهای بلند 3متری احاطه شده است تا در مقابل حملات احتمالی طالبان از آن محافظت کند. سرداری به ندرت از اتاقش خارج می‌شود.
هر کسی که برای کسب یک کرسی در پارلمان افغانستان دست به تبلیغات انتخاباتی می‌زند، با خطرهای قریب‌الوقوع بسیاری روبه‌رو است. در حالی که زمان برگزاری انتخابات پارلمانی روز به روز نزدیک‌تر می‌شود، این موضوع باعث شده است که دولت افغانستان به رهبری حامد کرزی و مقامات ناتو تحت فشارهای زیادی قرار بگیرند. کرزی می‌خواهد از این انتخابات استفاده کند تا نشان دهد که نیروهای امنیتی کشورش چقدر آماده هستند و می‌توانند مناطق گسترده‌ای از افغانستان را کنترل کنند. وی اخیرا اظهار داشت که هدفش اخراج تمامی شرکت‌های امنیتی خصوصی از این کشور است. از سوی دیگر، آمریکا و ناتو مهم‌ترین گام برای خروج نهایی نیروهایشان از افغانستان را برگزاری انتخابات آزاد و عادلانه در آن کشور می‌دانند. اگر انتخابات پارلمانی افغانستان با شکست مواجه شود، خروج نیروهای خارجی از آن کشور در آینده نزدیک نیز غیرممکن خواهد بود.
بسیاری از 2 هزار و 500 نامزدی که برای تصاحب 249 کرسی پارلمان افغانستان رقابت می‌کنند، دیگر امکان انجام تبلیغات را ندارند. برای مثال در تبلیغات انتخاباتی سال 2005میلادی، محمد داوود سلطان زوی، نماینده مردم غزنی در ولسی جرگه یا پارلمان آن کشور، هر روز می‌توانست به مدت 2ساعت با خودرو به حوزه انتخاباتی خود در جنوب پایتخت برود. اما این دفعه شرایط فرق کرده و به‌دلیل آنکه شبه نظامیان طالبان جاده‌ها را کنترل می‌کنند، رفتن به حوزه انتخاباتی برای سلطان زوی غیرممکن شده است. اخیرا عناصر طالبان برادر وی را ربودند و به قتل رساندند. سلطان زوی در این باره می‌گوید:اگر مبارزات انتخاباتی نامزدها با ترس از مرگ و کشته شدن همراه باشد، این وضعیت برای هیچ کشوری فایده نخواهد داشت. هارون میر، کارشناس و تحلیل‌گر مسائل سیاسی تصریح کرد که این فقط جنوب افغانستان نیست که منطقه خطرناکی به شمار می‌رود. وی همچنین هشدار داد: ولایت‌های شمالی قندوز و بغلان که ارتش آلمان در آنجا مستقر شده است نیز مناطق خطرناکی هستند.
طی کردن مسافت‌های طولانی برای رأی دادن
با انجام یک مقایسه می‌توان دریافت که وضعیت امنیتی در شمال افغانستان چقدر فاجعه‌بار شده است. منطقه اطراف مزار شریف هنوز امن تلقی می‌شود اما تعداد مراکز رای‌گیری تعطیل شده در قندوز از مناطق دیگر این کشور بیشتر است و امکان گشایش45 مرکز رای‌گیری یا تقریبا 21 درصد از مجموع 217 مرکز، وجود ندارد. مردمی که در ولسوالی چهاردره ولایت قندوز زندگی می‌کنند، در هنگام رأی دادن با مشکلات زیادی روبه‌رو می‌شوند به‌دلیل آنکه آن منطقه مخفیگاه شبه نظامیان طالبان به حساب می‌آید. فقط 5 مرکز رای‌گیری در قندوز هنگام برگزاری انتخابات پارلمانی افغانستان باز خواهند بود. مارتین کوبلر، معاون نماینده سازمان ملل در کابل می‌گوید: وضعیت امنیتی در قندوز و بغلان خطرناک و بی‌ثبات است. وی می‌افزاید: بسیاری از مراکز رای‌گیری در آن ولایت‌ها تعطیل شده است، به‌دلیل آنکه کمیته مستقل انتخابات افغانستان قصد دارد این مراکز را فقط در مکان‌هایی باز کند که برگزاری انتخابات آزاد و عادلانه را بتوان تضمین کرد. مردم بعضی از روستاها باید مسافت‌های زیادی را پیاده یا سواره طی کنند تا بتوانند آراء خود را در صندوق‌های رأی بیندازند اما خطرهایی که آنها را تهدید می‌کند بسیار زیاد است.
سرداری که در ولایت قندوز به‌سر می‌برد، تردید دارد که حتی مراکز رای‌گیری اندک نیز بتوانند با موفقیت انتخابات پارلمانی افغانستان را پشت سر بگذارند. وی این موضوع را تصدیق می‌کند و می‌گوید: ما از آمارهایی استفاده می‌کنیم که مقامات امنیتی کابل در اختیارمان قرار داده‌اند. سرداری تصریح کرد که قصد ندارد به ولسوالی چهار دره ولایت قندوز برود. به گفته او کنترل اینکه آیا رای‌گیری در آنجا با نظم و ترتیب پیش می‌رود یا خیر دشوار است. سرداری همچنین می‌افزاید: ما خیلی دوست داریم که ناظران انتخاباتی زیادی در اختیار داشته باشیم اما مردم باز هم نگران هستند. احتمال کمی وجود دارد که انتخابات پارلمانی در ولسوالی‌چهار دره ولایت قندوز در مدت زمان 4 هفته برگزار شود. تعدادی از پوسترهای تبلیغاتی زرد رنگ نامزدها در مرکز ولسوالی چهار دره و تقاطعی که دو جاده خاکی را به یکدیگر متصل می‌کند، نصب شده است. یک ایستگاه پلیس محلی که شبیه به قلعه نظامی است در آنجا مشاهده می‌شود. هیچ کدام از نامزدهای انتخاباتی نمی‌خواهند از روستاهایی دیدار کنند که در جنوب آن منطقه قرار دارد. یکی از ساکنان روستای عیسی خیل که تحت کنترل طالبان قرار دارد، در این رابطه می‌گوید: هر کسی که پوستر یکی از نامزدها را روی دیوار خانه‌‌اش نصب کند، با خطر مرگ روبه‌رو می‌شود.
وضعیت نامناسبی در افغانستان به‌وجود آمده است. حامد کرزی رئیس‌جمهوری آن کشور و مقامات ناتو به انتخابات پارلمانی چشم دوخته‌اند و می‌خواهند که رای‌گیری با موفقیت انجام شود. افغانستان در موقعیت بسیار بدی قرار دارد به‌صورتی که کرزی و مقامات ناتو واقعیت‌های دشواری که این کشور با آنها مواجه است را نادیده می‌گیرند. سخنگوی کرزی همیشه این وعده را تکرار می‌کند که مقامات افغانستان تمام تلاش خود را می‌کنند تا اطمینان دهند که انتخابات پارلمانی با امنیت کامل برگزار خواهد شد. مقامات ناتو هم به نوبه‌خود فقط بر این موضوع تأکید می‌کنند که این انتخابات باید آزاد و عادلانه برگزار شود. آنها تمایل دارند به این امر اشاره کنند که هنگام برگزاری انتخابات حتی مراکز رای‌گیری در جنوب افغانستان نیز فعال هستند.
بعضی از مشکلات احتمالی به سادگی نادیده گرفته می‌شود. یکی از آن مشکلات این واقعیت است که ناظران انتخاباتی فقط می‌توانند بر 60 درصد از مراکز رای‌گیری نظارت کنند. افزایش حملات به نامزدها و کسانی که به برگزاری انتخابات کمک می‌کنند نیز مورد بی‌توجهی مقامات افغان قرار گرفته است و اتفاقاتی استثنایی تلقی می‌شود. صدها هزار کارت شناسایی قدیمی در انتخابات پارلمانی پیشین افغانستان مورد استفاده قرار گرفت. این کارت‌ها حتی برای رأی دهندگانی که هویت واقعی نداشتند نیز به کار رفت و به احتمال زیاد در انتخابات ماه آینده هم از آنها استفاده خواهد شد، این در حالی است که مقامات افغان به این موضوع به‌عنوان یک مشکل نگاه نمی‌کنند. هنگامی که خبرنگاران از یک دیپلمات در مورد این قضیه سؤال کردند، وی در پاسخ گفت: اینها مسائلی هستند که به‌طور معمول در افغانستان اتفاق می‌افتد.
طالبان هم به نوبه‌خود رأی‌دهندگان و تمام کسانی را که در انتخابات پارلمانی افغانستان نقش دارند و به برگزاری آن کمک می‌کنند، تهدید به مرگ کرده است. شبه نظامیان، این انتخابات را به‌عنوان یک فرصت در نظر می‌گیرند. آنها با استفاده از این موقعیت می‌توانند نشان دهند که چقدر قدرتمند شده‌اند و کنترل دولت مرکزی افغانستان بر تمام نقاط آن کشور کم و ضعیف شده است. نیروهای ناتو با شنود پیام‌های ارتباطاتی رد و بدل شده میان شبه نظامیان طالبان به این نکته پی برده‌اند که آنها می‌خواهند با استفاده از حملات وحشیانه و مرگبار در روند برگزاری انتخابات پارلمانی افغانستان اخلال ایجاد کنند.
اگر زنده ماندیم. . .
در طول برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری افغانستان در سال 2009 میلادی، ولایت قندوز هدف حملات سنگینی قرار گرفته بود. طالبان با پرتاب ده‌ها موشک به این ولایت، مردم آنجا را وحشت زده کرد. بعضی از مراکز رای‌گیری اصلا نتوانستند درهای خود را به روی مردم باز کنند. در برخی مناطق دیگر، رأی دهندگان تصمیم گرفتند که جان خود را به خطر نیندازند و در خانه بمانند. محمد عمر، والی قندوز در این رابطه می‌گوید: ما امیدواریم که شرایط امنیتی برای برگزاری این انتخابات بهتر شود. ارتش افغانستان در حال حاضر تمام تلاش خود را می‌کند تا انبارهای مهمات و موشکی را که احتمال می‌رود در اطراف قندوز وجود داشته باشد، کشف کند.
مناطق ممنوعه انتخابات
امیدی برای برگزاری انتخابات پارلمانی موفقیت آمیز در افغانستان وجود ندارد. اخیرا، کمیته مستقل انتخابات که در منطقه‌ای دورتر از کابل قرار دارد، فهرستی از آمارهای رسمی مربوط به مراکز رای‌گیری را منتشر کرده است. براساس محاسبات اولیه، از مجموع 6هزار و 835مرکز رأی‌گیری، فقط 5هزار و 897مرکز گشایش می‌یابند. ارتش افغانستان و نیروی بین‌المللی کمک به امنیت افغانستان موسوم به (ایساف)، هیچ کدام تمایلی ندارند که حفظ امنیت در 938مرکز رای‌گیری باقیمانده که 14درصد از مجموع مراکز رای‌گیری را تشکیل می‌دهند، تضمین کنند.
در حقیقت، انتخابات پارلمانی افغانستان در معرض خطر تبدیل شدن به یک نمایش مسخره و بیهوده قرار دارد. شاهدان مستقل می‌گویند، نامزدها در بعضی از مناطق از امکان تبلیغات برخوردار نیستند و این کار واقعا برای آنها غیرممکن است. هارون میر، کارشناس و تحلیل‌گر مسائل سیاسی در این باره می‌گوید: امکان برگزاری انتخابات عادلانه در جنوب افغانستان وجود ندارد، به‌دلیل آنکه هیچ کس نمی‌تواند حفظ امنیت در این منطقه را تضمین کند. این موضوع اساسا بدان معناست که رای‌گیری در نیمی از افغانستان آزاد و عادلانه نخواهد بود. هارون میر می‌افزاید که مناطق ممنوعه در افغانستان، آن سوی مرزهای کابل قرار دارند.
اشپیگل